Տպել
Իլիական։ Հոմերոս։ Երկրորդ երգ։
«…Շարժվեց բանակը և կարծես ողջ երկիրը կրակով բռնկվեց։ Հովիտը հառաչեց՝ կարծես Աստծո զայրույթով՝ տարածելով Զևսի ցասումը, երբ նա Տիֆեյաում կխարազանի հողը, Արիմների լեռներից, ում երկրի հողի տակ պառկած է կապված Տիֆոեն; Այնպես խորը հառաչեց գետինն ազգերի ոտնաձայների տակ…»
ԱՐԻՄՆԵՐԸ, oi Arimoi, այն ժողովուրդն են, ում երկրի հողի տակ պառկած է Տիֆոեն։
Մեր նախնիների մեծամասնությունն ենթադրում է, որ այդ վայրը գտնվում է Կիլիկիայի լեռներում։ Առաջին անգամ Հոմերի «արիմների» (կամ «Արիմե») մեջ հայերի նախնիների տեսել է Ի․ Մարկվարտը։ Կարծում են, որ ազգի անունը ուղղակիորեն կապված է «Արմեն» անվան հետ։ Բացի այդ, հնարավոր է հոմերոսյան տարբերակը մեզ տալիս է «Արմեն» անվան սովորական տեսքը։ Այդպիսով, ArMan/ArMen բառը, տառացիորեն նշանակում է «արիական մարդ / արիացիները»։
«Mаn» բառը ձևավորվել է պրոտո-հայկական (արիական) ՄԱՆ-ՈւԿ, ՄԱՆ-Չ բառերից, որը «մարդ» բառի ամենահին կիրառությունն է։ Բառը վերափոխվել է հին անգլիական «mann»- մարդ բառին։ «Man» բառը ձևավորվել է հնդեվրոպական *man-(համեմատեք օրինակ սանկսրիտերեն կամ չեխերեն «mu» «մարդ, տղամարդ») արմատից։
Ավելացնենք, որ հին հայերենում պահպանվել է Մանվազ տղամարդու անունը, որն անկասկած պրոտո-գերմանական Roman Lunyov կամ *manwaz… բառի նախնին է։ Այստեղ կարելի է հիշել Հայկի նախնուն՝ Մանվազին, հիշատակված Մովսես Խորենացու մոտ։ Արդյունքում կարելի է, ենթադրել, որ «Արիման» բառատեսակը հանդես է եկել որպես «Արմա(ե)ն» և «ի» տառը կորսվել է ավելի ուշ։ 5-րդ դարի հայ պատմիչ Մովսես Խորենացին հիշատակում է հայ կայսր Զարմայր Հայկազունու մասնակցությունը տրոյական պատերազմին։
Գիրք 1,19 «Այն մասին, ինչ տեղի ունեցավ Շամիրամի (Սեմիրամիդի) մահից հետո» «…Զարմայր։ Նա ուղարկվել էր Տևտամասի կողմից Պրիամ օգնության եթովպական զորքերի հետ միասին և սպանվել է հելենական քաջերի կողմից»։
Գիրք 1,32 «Իլիական պատերազմի մասին Տեվտամոսի ժամանակ և մեր Զայրմարի մասնակցության մասին փոքրաթիվ (զինվորներով) եթովպիական զորքերով և նրա մահվան մասին այդ պատերազմում»։
«…Ինչպես նաև մեր Զարմայրը՝ ծառայելով ասորեստանցիներին, փոքրաթիվ զինվորականներով եթովպիական զորքերի հետ միասին մեկնում է Պրիամին օգնության և այնտեղ, վիրավորվելով հելլեն քաջերից, մահացավ, կցանկանայի որ դա լիներ Աքիլեսից, այլ ոչ մեկ ուրից հելեն քաջից»։
