Հնդիկներին Հայաստանից արտաքսելը վատ միտք չէ, պայմանով, որ դրա այլընտրանքը գազախցիկն է, մենք էլ՝ ֆաշիստ ենք: Հայտարարենք այդ մասին ու անցնենք գործի:
Բայց մինչ այդ ընդունենք ի գիտություն Ղազախստանից հայերին արտաքսելու կոչերը, Ռուսաստանում ՀՀ քաղաքացիների հանդեպ ժամանակ առ ժամանակ ծավալվող անհանդուրժողականությունը: Բոլորին կարելի է արտաքսել ամեն տեղից, եթե ինքն իր «տաշտակում» չէ: Բայց նախապես ասեք, որ ձեր դրախտի մեջ ձեզնից բացի ոչ ոք ապրելու իրավունք չունի:
Ինչո՞ւ հնդիկները չպետք է աշխատեն Հայաստանում, եթե հայաստանցին աշխատում է Ռուսաստանում: Ես հասկանում եմ, որ բողոքում է մնացող քաղաքացին, ոչ թե փախչողը, բայց վա՛յ մեզ, որ մնացողը ֆաշիստ է: Ես հասկանում եմ նաև, որ բողոքողի դարդը դեմոգրաֆիական է, ինքը մեկ-երկու երեխա է ունենում, մինչդեռ հնդիկը Հայաստան է գալիս 5-6 երեխայով: Եվ ուզում է ապրել ու աշխատել այստեղ: Իր երկիրն իրեն չի հերիքում կամ չի առաջարկում այն, ինչ, ըստ իրեն, կարող է առաջարկել Հայաստանը: Ահա այստեղ երևում է, որ խնդիրը հնդիկի մեջ չէ, խնդիրը մեր աշխատաշուկայի փիլիսոփայությունն է: Մի օր հասնելու էինք սրան:
Հնդիկը համաձայն է մեզ մոտ աշխատել մի գնով, որով մենք ինքներս չէինք համաձայնի աշխատել, նա աշխատուժի դեմպինգ է իրականացնում: Եվ ամենուր է այդպես՝ դրսից եկողը, որը գրանցում չունի, աշխատաշուկայի գին է գցում: Եթե նրան գրանցեն, և նրա աշխատանքը հարկային մարմիններում երևա, դեմպինգը չի կայանա:
Եվ եթե գրանցեն, էդ հավասարությունն արդեն մեր աշխատասիրության օգտին չի խոսի, հնդիկը, միևնույն է, կուզի աշխատել: Որովհետև ինքը մտնում է իրավահավասարության դաշտ, որտեղ արդեն ունի մեզ հավասար իրավունքներ:
Մենք ինչո՞ւ ենք մեր փոքրության բարդույթները փաթաթում արագ ծավալվող ազգերի գլխին: Նրանք այստեղ օդ ունեն շնչելու, մեծ պահանջներ չունեն, կարծես թե տպավորված են մեզնով: Նախորդ իշխանությունների ժամանակ նման բան հնարավոր չէր մեզ մոտ, նժդեհականությունն ինչ-որ կերպ կմատներ ֆաշիստի մեր բարդույթները: Հիմա կարծես թե հեղափոխություն ենք արել և հռչակել, որ հավասար ենք ազատատենչ բոլոր ազգերի նման: Հեղափոխությունից հետո ինչ-որ բա՞ն է փոխվել:
Ամբողջ Եվրոպան է այս ճանապարհով անցել: Վատիկանում զբոսաշրջության գուրուները հնդիկներն են, Հռոմի բրենդային բոլոր խանութների անվտանգության պատասխանատուները աֆրիկյան ծագումով մարդիկ են, կներեք ձևակերպման համար՝ քյոմուր սև, բայց ոչ ոք նրանց ծուռ չի նայում:
Մինչդեռ իտալացիներին ամենահանդուրժող ժողովուրդը չես ասի: Բայց երկար տարիներ ամենաակտիվ միգրացիոն քաղաքականությունն էին իրականացնում, մինչև հասկացան, որ տնտեսապես չեն ձգում, մարդասիրությունը ավելի վատ վիճակում է դնում այդ մարդկանց, ուղղակի միջոցներ չկան փախստականներին ինչ-որ նվազագույն պայմաններով ապահովելու:
Հայաստան են գալու տարբեր երկրների քաղաքացիներ: Գալու են լավ կյանք փնտրելու: Եվ ինչքան մենք այդ կյանքը փնտրենք եվրոպաներում, ռուսաստաններում ու ամերիկաներում, այնքան նրանց ավելի մեծ իրավունքներ ենք տալու նույնը գտնել Հայաստանում:
Որովհետև այդպիսին է կյանքը, ընկերներ: Գուցե մեր կյանքն իսկապես լավը չէ, ինքս էլ չեմ հասկանում, թե ինչո՛ւ է հնդիկներին թվում, թե այստեղ ավելի լավ է լինելու, բայց թող գան ու գուցե թող համոզվեն, որ դա չէր իրենց փնտրածը: Կամ համոզվեն հակառակում՝ որ Հայաստանում հնարավոր է ապրել արժանապատիվ:
Բայց ես ինքս ինձ չեմ նախանձի, եթե հնդիկի այստեղ գտած արժանապատիվ կյանքը կգերազանցի իմին: Նշանակում է, նա այստեղ ավելի մեծ հնարավորություններ է գտել, քան՝ ես, որ այստեղ եմ մեծացել ու ապրել: Նշանակում է, նրա արժանիքները իմ ուղեցույցն են վերաբացահայտելու այն Հայաստանը, որն իրենց հետ «բերել» են հնդիկները:
Մհեր Արշակյան