Հայաստանում ներդրումների ներգրավումն ունի իր տրամաբանական հերթականությունը

Պարտքով ներդրում անել, իհարկե, կարելի է, օրինակ, եթե այն ապահովում է ենթակառուցվածքների զգալի բարելավում, ինչն իր հերթին՝ կնպաստի երկրի տնտեսության իրական ճյուղերի զարգացմանը: (Ենթադրվում է, որ գումարների ծախսման գծով կլինի խիստ հսկողություն): Ենթակառուցվածքների զարգացման հիմքում հստակ հաշվարկներ և հեռանկարային ծրագիր է պետք (10-40 տարվա հեռանկարով): Իսկ ուղղակի տնտեսական աճի ակնկալիքով պարտք վերցնելը ինքն իրենով տարակուսանք է առաջացնում…

Ի՞նչ է անում բժիշկը, երբ հիվանդի մոտ նկատում է ցանկալի ցուցանիշներից շեղում: Նախ, փորձում է կատարել հիվանդության կամ վիճակի դիագնոստիկ (ախտորոշիչ) գործողություն` արդեն իսկ առաջացած դրության (հիվանդության) և դրա հետևանքների մասին անդադար խոսելու փոխարեն: Հայաստանում ներդրումների ծավալները ցածր են` ցանկալիից անհամեմատ ավելի ցածր:

Ներդրումների աղբյուրները մեր երկրի դեպքում երեքն են.

1) Հայաստանի աղբյուրներից (ներքին),

2) հայկական սփյուռքից (արտաքին) և

3) համաշխարհային (ծագումով ոչ հայկական) աղբյուրներից:

Այս վերջին` երրորդ խումբը մեր տնտեսության ներկա և անգամ հեռավոր ապագայի ծավալների համեմատ կարելի է համարել անսահման: Ոչ սփյուռքահայ ներդրողը, մեր տեսակի համաշխարհային դիասպորիկ (սփյուռքային) ազգի պարագայում, մի պարզ դատողություն է անում. «Ինչո՞ւ ներդրում կատարել, եթե այդ երկիրը` Հայաստանը, և նրա մշակույթը ավելի լավ ճանաչող հայկական սփյուռքը այդպես չի անում»:

Այսպիսով, չթերագնահատելով արտաքին ներդրումների կարևորությունը` առաջարկվող առաջին քայլը նախ նպատակ է հետապնդում ներդրողների համար ստեղծել հնարավորություն իրականացնելու ներքին ներդրումային միջավայրի ախտորոշում: Մեր տեսակի համաշխարհային ազգի դեպքում, քանի դեռ ներքին միջոցներն արդյունավետ չեն օգտագործվում, արտաքին աղբյուրներից մեծածավալ ներհոսք ակնկալելը ինքնախաբեություն է:

ՎԱՀԱԳՆ ՎԱՐԴԱՆՅԱՆ
(ք. Հոնկոնգ)

Հ.Գ. Նախաձեռնության հեղինակը ծնվել է Երևանում, ավարտել է Երևանի պետական տնտեսագիտական համալսարանը, այնուհետև` Հայաստանի ամերիկյան համալսարանի և ԱՄՆ Միսսուրի նահանգի պետական համալսարանի մագիստրատուրան, շուրջ տասը տարի աշխատել է Հայաստանի բանկային համակարգում` ղեկավար տարբեր պաշտոններում, և 2005թ.-ից բնակվում է Ասիայում` Պեկինում, Սինգապուրում, և ներկայումս` Հոնկոնգում, որտեղ հանդիսանում է Չինական (Հան) ակադեմիայի փոխտնօրեն: Վահագն Վարդանյանը Սինգապուրի պետական համալսարանում (National University of Singapore) պաշտպանել է թեզ` ստանալով «Աշխարհաքաղաքականություն և քաղաքական աշխարհագրություն» մասնագիտության դոկտորի գիտական աստիճան: Ոուսումնասիրության բնագավառը պետական/ազգային ինքնությունն է:

Ամբողջությամբ՝ 168.am