Թուրքական ապրանքի լոբբիստներ ունենք նաև ԱԺ-ում, ովքեր հիմնականում ներմուծում են նման ապրանքներ, բիզնեսով են զբաղվում. Տնտեսագետ

ՀՀ իրավական ակտերի նախագծերի հրապարակման միասնական հարթակում՝ www.e-draft.am-ում, շրջանառության մեջ է դրվել ՀՀ կառավարության՝ 2021 թվականի հունիսի 24-ի «Հայաստանի Հանրապետություն թուրքական ծագում ունեցող ապրանքների ներմուծման ժամանակավոր արգելքի մասին» որոշման մեջ լրացումներ և  փոփոխություն կատարելու մասին նախագիծը, որը մշակել է ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարությունը:

Նախագծի հիմնավորման մեջ նշվում է, որ լրացումներ և փոփոխություն կատարելը պայմանավորված է թուրքական ծագում ունեցող ապրանքների ներմուծման արգելքի հետևանքով տնտեսվարող սուբյեկտների շրջանում առաջացող բացասական ազդեցությունը հնարավորինս մեղմելու անհրաժեշտությամբ։

«Որոշման ընդունման արդյունքում առաջացող հնարավոր բացասական հետևանքների մեղմման նպատակով սույն նախագծով տնտեսվարող սուբյեկտներին հնարավորություն է ընձեռվում արգելված ապրանքների ցանկից  հանել այն ապրանքատեսակները, որոնք թեպետ հանդիսանում են պատրաստի ապրանք, սակայն մի շարք տնտեսվարող սուբյեկտների կողմից արտադրվող արտադրանքի համար վերջիններս համարվում են հումք կամ միջանկյալ արտադրանք և որոնց ձեռքբերումը այլընտրանքային շուկաներից գրեթե անհնարին է՝ հաշվի առնելով լոգիստիկ շղթան և գին-որակ համադրությունը։ Նախագծով արգելքը չի տարածվում նաև որոշ ապրանքների միայն մեկ խմբաքանակի ներմուծման վրա, ինչը կնպաստի մի շարք խոշոր հարկատու հանդիսացող տնտեսվարողների գործունեության բնականոն աշխատանքի շարունակականությանը՝ մինչև վերջիններիս կողմից այլընտրանքային շուկայի փոփոխության կամ ներքին արտադրության կազմակերպման գործընթացների ավարտը»,- ասվում է նախագծի հիմնավորման մեջ։

Մասնավորապես, նախագծի ընդունման արդյունքում ակնկալվում է նախագծում ներկայացված վերջնական սպառման ապրանք չհանդիսացող ապրանքների օգտագործմամբ ապահովել հայրենական արտադրության, ինչպես նաև ՀՀ տարածքից կատարվող արտահանման ծավալների ավելացումը և շարունակականությունը՝ դրանով իսկ նպաստելով տնտեսական աճի տեմպերի արագացմանը։ Նախագծով նախատեսվում է նաև ոչ թուրքական ապրանքանիշերի հայաստանյան ներկայացուցիչներին հնարավորություն  ընձեռել մինչև  2022 թվականի հունվարի 1-ը ներմուծել թուրքական ծագման արտադրանքի մեկ խմբաքանակ։

Տնտեսագետ Հրանտ Միքայելյանից հետաքրքրվեցինք, թե նրա կարծիքով՝ ի՞նչն էր պատճառը, որ չկարողացանք թուրքականին փոխարինող այլ շուկա գտնել։ Ի  պատասխան՝ նա ասաց, թե այնպես չէ, որ չի փոխարինվել, սակայն, որպեսզի փոխարինումը գործնականում տեսնենք, ապա այդ ուղղությամբ աշխատանք է պետք տանել:

«Տարբեր կառույցներ պետք է աշխատեին, փնտրեին, տարբեր բիզնեսների խրախուսեին, որպեսզի այդ էֆեկտը գրանցվեր: Սակայն դա չի արվել, այսինքն՝ Էկոնոմիկայի նախարարը հույս է ունեցել, որ ինքնըստինքյան ինչ-որ բան կլինի, և այլն: Եվ երկրորդ, ես գրեթե համոզված եմ, որ այդ թվում՝ և Ազգային ժողովում ունենք թուրքական ապրանքի լոբբիստներ, ովքեր հիմնականում ներմուծում են նման ապրանքներ, բիզնեսով են զբաղվում: Արգելքի մեղմացումը կվերագրեի նաև այս հանգամանքին, որովհետև մեղմացում նշանակում է, որ նոր հնարավորություններ են ստեղծվում, որպեսզի տնտեսվարողը խուսափի այդ արգելքից: Իսկ հետո կբացատրվի, որ՝ այո՛, այս կամ այն ապրանքին փոխարինող չկա»,- մեզ հետ զրույցում ասաց Հրանտ Միքայելյանը:

Նրա դիտարկմամբ՝ կարծես թե խոսում ենք արգելքի դուրսբերման մասին:

«Հումքի առումով բացառություն ի սկզբանե արվել է, որը հիմա էլ է գործում. հումքը ներմուծվել է Թուրքիայից, և պետք է ասել, որ այդ երկրից ընդհանուր ներմուծման ծավալը նվազել է 70, բայց ոչ 100 տոկոսով»,- նշեց տնտեսագետը:

Հարցին՝  տնտեսությունը որոշման արդյունքում տուժե՞ց, թե՞ ոչ, Հրանտ Միքայելյանը պատասխանեց, որ մակրոտնտեսական մակարդակում դա չի տեսնում:

Անի Կարապետյան