Տպել
Գերմանիայի գլխավոր վերլուծական կենտրոններից մեկը հրապարակել է զեկույց, որում, վերլուծելով Թուրքիայի տարածաշրջանային ներկայիս քաղաքականությունը, նրան համարում է Եվրոպայի համար «վտանգավոր գործընկեր»։ Ինչպես հաղորդում է «Արմենպրես»-ը, հղում կատարելով Deutsche Welle կայքի թուրքական բաժնին, միջազգային և անվտանգության հարցերի գերմանական ինստիտուտը հրապարակած զեկույցում նշել է, որ Թուրքիան գնալով «մեկուսանում է Արևմուտքից» և արդեն Եվրոպայում ընկալվում է որպես «վտանգավոր գործընկեր»։
SWP վերլուծական կենտրոնին կից գործող Թուրքիայի կիրառական հետազոտությունների կենտրոնի (CATS) վերլուծաբան դոկտոր Դարիա Իսաչենկոն Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության մեջ Թուրքիայի ներգրավվածության և նրա կողմից իրականացվող քաղաքականության, ինչպես նաև Անկարա-Մոսկվա հարաբերություններում ուշադրության արժանի մի շարք կարևոր կետեր է վերլուծել։ Իսաչենկոն, հիշեցնելով Թուրքիայի կողմից Ադրբեջանին թե ռազմաճակատում, թե բանակցությունների սեղանին օգնություն տրամադրելու և այդպիսով հակամարտության մեջ ներգրավված լինելու փաստի մասին, նշել է, որ Թուրքիան իր որդեգրած քաղաքականությամբ նպատակ ունի տեղ ապահովել Լեռնային Ղարաբաղի համար բանակցային սեղանին:
«Թուրքիան, բանակցային գործընթացում տեղ ապահովելով, փորձում է ամրապնդել իր դերը տարածաշրջանում, և բանակցությունների սեղանին չի ցանկանում տեսնել Արևմտյան երկրներին»,-նշում է վերլուծաբանը՝ ուշադրություն հրավիրելով այն փաստի վրա, որ Էրդողանը անընդհատ քննադատում է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի կողմից ղարաբաղյան խնդրի կարգավորմանը ուղղված քայլերը, և պահանջում խնդրի լուծման համար այլ ֆորմատի ձևավորում, որի մեջ անպայմանորեն ներգրավված կլինի նաև Թուրքիան։
CATS-ի մեկ այլ վերլուծաբանի կարծիքով՝ Թուրքիան Սիրիայի Իդլիբի օրինակով Հարավային Կովկասում ևս ցանկանում է բանակցությունների սեղան նստել անմիջապես Ռուսաստանի հետ, այդպիսով ձևավորել բանակցային նոր ֆորմատ, որի մեջ տեղ չեն ունենա Արևմտյան երկրները։
Անդրադառնալով այն հարցին, թե Թուրքիայի կողմից իրականցվող այս քայլերը ինչպես կարող են ընդունվել Ռուսաստանի կողմից, Իսաչենկոն նշել է, որ Ռուսաստանի համար դրանք «անընդունելի» են, սակայն միևնույն ժամանակ նա չի ցանկանում վատացնել իր հարաբերությունները ոչ Հայաստանի, ոչ Ադրբեջանի և ոչ էլ Թուրքիայի հետ։ Ռուսաստանի համար տարածաշրջանում Թուրքիայի ակտիվացումը կարող է հանգեցնել մեծ վտանգների իր անվտանգության համար։ Բազմաթիվ ապացույցներ կան այն մասին, որ մուսուլմանական ահաբեկչական մի շարք կազմակերպությունների վարձկաններ ու ահաբեկիչներ տեղափոխվել են ղարաբաղյան հակամարտության գոտի, և կա վտանգ, որ նրանք կարող են ներթափանցել Ռուսաստանի տարածք։
Սակայն ամենակարևոր անդրադարձը վերլուծաբանը կատարել է Արևմտյան երկրներից Թուրքիայի գնալով մեկուսացման վերաբերյալ։ Նա նշել է, որ Թուրքիան ձգտում է խորացնել Ռուսաստանի հետ հարաբերությունները, և տարածաշրջանային խնդիրներից հնարավորինս հեռու պահել Արևմտյան երկրները, իսկ Ռուսաստանը, կանգնելով Ամերիկան տարածաշրջանից դուրս մղելու կամ Թուրքիայի դերը մեծացնելու երկընտրանքի առջև, ստիպված է ընտրել երկրորդը, այդպիսով «աչք փակելով» Թուրքիայի վարած քաղաքականության վրա։ Հեղինակը ավարտում է իր վերլուծությունը, ասելով, որ այս ամենը Թուրքիայի նոր օսմանականության քաղաքականության մի մասն է, և այդ երկիրը գնալով հեռանում է Արևմուտքից՝ դառնալով անվստահելի և վտանգավոր գործընկեր Եվրոպայում։
Պատրաստեց Սեդրակ Սարգսյանը
