Տպել
Մարիամ և Երանուհի Ասլամազյանների արվեստով կարելի է հիանալ Գյումրիում, իսկ նրանց հասարակական գործունեության մասին իմանալ Sputnik Արմենիայից։ «Մշակութային հայրաքաղաք» նախագծի շրջանակում պատմում ենք, թե ինչպես Ինդիրա Գանդին քույրերից մեկի շնորհիվ Հայաստանից հեռացավ հայկական գոտիով։
Ասլամազյան քույրերի կյանքը բավականին հետաքրքիր է։ Քույրերը ծնվել են Երազգավորս գյուղում, նկարչական նախնական կրթությունը ստացել Ալեքսանդրապոլում (այժմ` Գյումրի)։ Տեղի նկարչական ստուդիան մեծ դեր է խաղացել քույրերի կայացման գործում, ինչը նրանք «փոխհատուցել» են տարիներ անց՝ մոտ 620 ստեղծագործություն նվիրելով գյումրեցիներին։ Մարիամն ու Երանուհին, լինելով մեծահարուստի աղջիկներ, կարողացել են խորամանկել. ընդունել են խորհրդային գաղափարախոսությունը և դա ծառայեցրել հանուն իրենց արվեստի:
Անմիջապես անցնելով կուսակցության շարքերը` շրջագայել են բազմաթիվ երկրներում` այդ երկրների գույները ներկայացնելով իրենց կտավներում։ Բայց այդ շրջագայությունները նաև ազգային արժեքները ներկայացնելու գերազանց հնարավորություն է եղել քույրերի համար:
Ասլամազյան քույրերը ոչ միայն լավ արվեստագետներ էին, այլ նաև հասարակական գործիչներ։ Ակտիվ հասարակական գործունեություն է ծավալել հատկապես Մարիամ Ասլամազյանը:
Արվեստաբան Գոհար Սմոյանը Sputnik Արմենիային պատմեց, որ Մարիամի` Հնդկաստան կատարած 2 այցերի շնորհիվ է, որ 1976 թվականին Հնդկաստանի վարչապետ Ինդիրա Գանդին այցելեց Երևան։ Մարիամին հաջողվել է Ինդիրա Գանդիի հետ հանդիպել իր երկրորդ այցի ընթացքում։
Ինդիրա Գանդի
Առաջին այցից հետո նա բուռն տպավորություններով վերադարձել է Հնդկաստանից և հիշողությամբ նկարել Ինդիրա Գանդիի դիմանկարը:
Հնդկաստան կատարած երկրորդ այցի ընթացքում անձամբ հանդիպել է վարչապետին և պատմել դիմանկարի ու տպավորությունների մասին:
Մարիամը, ինչպես միշտ, հանդիպմանը ներկայացել է հայկական զարդանախշերով արծաթյա զարդերով, ինչը շատ է դուր եկել Հնդկաստանի կին վարչապետին։ Նա հատկապես շատ է հավանել արծաթյա գոտին:
Մարիամի աջակցության շնորհիվ Հնդկաստանի վարչապետն այցելել է Երևան, ավելին` նա Խորհրդային Հայաստանի ղեկավարությանը պատմել է, որ Հնդկաստանի վարչապետը շատ է հավանել հայկական արծաթե գոտին, և Երևանում Ինդիրա Գանդիին ազգային նախշերով արծաթե գոտի են նվիրել:
Արդեն 31 տարի է` Գյումրիում գործում է Ասլամազյան քույրերի պատկերասրահը Մարիամ Ասլամազյանի 70-ամյակի կապակցությամբ նրանք գյումրեցիներին են նվիրել իրենց աշխատանքների բնօրինակները, պատկերասրահի համար շենքը տրամադրել է քաղաքային իշխանությունը։ Երկհարկանի շենքի առաջին հարկում ցուցադրվում են Երանուհի Ասլամազյանի, իսկ երկրորդ հարկում` Մարիամ Ասլամազյանի գործերը: Նրա ստեղծագործություններից շատերի գլխավոր հերոսուհին հենց կինն է։
«Քույրերն ունեն տարբեր կտավներ` նույնիսկ չինական ու հնդկական մոտիվներով, սակայն երկուսի համար հիմնական թեման ազգային խորհրդանիշներն են ու կնոջ կարգավիճակը»,- Sputnik Արմենիային ասաց Գոհար Սմոյանը։
Գյումրիում գործող պատկերասրահում պահպանվում և ցուցադրվում են քույրերի գեղանկարչական, գրաֆիկական և խեցեգործական աշխատանքները:
«Ասլամազյան քույրերը նկարել են այն, ինչ իրենցից պահանջում է հասարակարգը, բայց կարողացել են կտավին հանձնել նաև, այն ինչ ուզել են»,- ասաց արվեստաբանը։
Հայաստանում ծնված Ասլամազյանները Ռուսաստան են տեղափոխվել 1927 թվականից՝ 17 և 20 տարեկան հասակում, բարձրագույն կրթություն են ստացել այնտեղ, հետո ամուսնացել են ու մշտական բնակություն հաստատել Ռուսաստանում: Երանուհին ունեցել է մեկ դուստր, որը մորից ժառանգելով արվեստագետի ձիրքը` խեցեգործ է դարձել, իսկ Մարիամը, ամուսնանալով նախ 19, ապա 60 տարեկանում, այդպես էլ ժառանգ չի ունեցել. ասում են` որոշել է իրեն միայն արվեստին նվիրել:
Քույրերը մահացել են բավականին մեծ տարիքում` Երանուհին՝ 88, իսկ Մարիամը 99 տարեկանում:
Ասլամազյան քույրերի պատկերասրահում
