Դեռևս 2017 թվականին, երբ ՀՀ կառավարության նիստիժամանակ առողջապահության նախարար Լևոն Ալթունյանը հայտարարեց, որ 13 տարեկան 16.000 աղջիկ պետք է պատվաստվի «Գարդասիլ-4» (քառավալենտ Գարդասիլ կամ Գարդասիլ) պատվաստանյութով, առաջ եկավ հանրային մեծ դժգոհություն։ Դժգոհության պատճառը և՛ առողջապահական, և՛ իրավական մի շարք խնդիրներն էին։ Այս բոյկոտի արդյունքում «ԳԱՎԻ» հիմնադրամի կողմից Հայաստանի Հանրապետությանը նվիրած 32.400 դեղաչափից օգտագործվեց միայն շուրջ 2.000-ը։
Այն ժամանակ ոչ ոքի մտքով չէր էլ անցնի, որ Գարդասիլ պատվաստանյութի մասով ավելի լուրջ խնդիրներ են բացահայտվելու։
Եվ այսպես, Հայաստանի Հանրապետությանը «ԳԱՎԻ» հիմնադրամի կողմից «Գարդասիլ-4» պատվաստանյութն ուղարկվել է այն բանից հետո, երբ ԱՄՆ-ն պաշտոնապես հանել է «Գարդասիլ-4»-ը շրջանառությունից։ 2017 թվականի մայիսի 8-ին ԱՄՆ կառավարության հիվանդության հսկողության և կանխարգելման կենտրոնը պաշտոնական հաղորդագրություն է տարածել, որում մասնավորապես նշվում է. «Այժմ, երբ ԱՄՆ-ում 2017 թվականի մայիսի 1-ին դեղորայքի վերջին չափաքանակի պիտանելիության ժամկետի ավարտից հետո «Գարդասիլ-4»-ը այլևս հասանելի չէ օգտագործման համար, «Գարդասիլ-4»-ի պատվաստանյութի վերաբերյալ տեղեկանքը հեռացվել է պաշտոնական կայքից։ Մատակարարները պետք է օգտագործեն «Գարդասիլ-9» պատվաստանյութի վերաբերյալ տեղեկանքը մարդու պապիլոմավիրուսային վարակի դեմ պատվաստանյութի կիրառման ժամանակ»։
Փաստորեն Հայաստանի Հանրապետությանը ուղարկվել է մի պատվաստանյութ, որը ԱՄՆ-ում հանվել է շրջանառությունից պիտանելիության ժամկետի ավարտից հետո, որի փոխարեն այնտեղ շրջանառության մեջ է դրվել «Գարդասիլ-9»-ը։ Հետաքրքիր է, թե ինչու նոր պատվաստանյութ «Գարդասիլ-9»-ի փոխարեն, որը շրջանառության մեջ է դրվել ԱՄՆ-ում և մի շարք այլ երկրներում 2016-2017 թվականներից, Հայաստան է ուղարկվում «Գարդասիլ-4»-ը։
Այս մասով անհրաժեշտ է նշել, որ «ԳԱՎԻ» հիմնադրամի կողմից ՀՀ-ին տրամադրված «Գարդասիլ-4» պատվաստանյութի պիտանելիության ժամկետների մասով նախորդ և ներկայիս իշխանությունները տվել են տարբեր պատասխաններ։ Մասնավորապես 22.11.2017 թվականին Առողջապահության նախարարությունը պատասխանել է, որ պատվաստանյութի պիտանելիության ժամկետը 2019 թվականի հոկտեմբերի 12-ն է (փաստաթուղթ 1), իսկ արդեն 21.03.2019 թվականին Առողջապահության նախարարությունը որպես նույն պատվաստանյութի պիտանելիության ժամկետի ավարտ նշել է 2020 թվականի ապրիլը (փաստաթուղթ 2)։
Այդ ինչպե՞ս է ստացվում, որ ԱՄՆ-ում Քառավալենտ Գարդասիլի կամ «Գարդասիլ-4»-ի պիտանելիության ժամկետը ավարտվել է 2017 թվականի մայիսի 1-ին, այն հանվել է շրջանառությունից, սակայն Հայաստան ուղարկված նույն պատվաստանյութի ժամկետը մի իշխանության օրոք 2019 թվականի հոկտեմբերն է, իսկ նոր իշխանության օրոք՝ 2020-ի ապրիլը։
Այս ամենով հանդերձ՝ արդեն նոր իշխանությունների օրոք՝ 2019 թվականի հունվարի 29-ին, ՀՀ առողջապահության նախարար Արսեն Թորոսյանը ստորագրել է «Մարդու պապիլոմավիրուսային վարակի դեմ պատվաստումային գործընթացի բարելավման և պատվաստումային տարիքի ընդլայնման մասին» 194-Ա հրամանը, ըստ որի` Հայաստանի Հանրապետությունում 14-45 տարեկան անձինք պետք է ստանան «Գարդասիլ-4» պատվաստանյութը։
Ուշագրավ է նաև այն փաստը, որ այս հրամանը Առողջապահության նախարարության կայքէջում հրապարակվել է միայն մարտի 25-ին, երբ բժիշկների, իրավաբանների և ծնողների խումբը բարձրաձայնեց հրամանի գոյության և նրանում առկա մի շարք իրավախախտումների մասին։ Պետք է նշենք, որ հրամանը մինչ օրս առկա չէ Հայաստանի իրավական տեղեկատվական համակարգի պաշտոնական կայքում, իսկ մարտի 25-ին Առողջապահության նախարարության պաշտոնական կայքում հրապարակված հրամանը ոչ ստորագրված է, ոչ էլ կնքված։
Այնուամենայնիվ, վերադառնանք դրա բովանդակությանը։
Ինչպես արդեն նշեցինք, հրամանում նշված է, որ 14-45 տարեկան անձինք պետք է ստանան «Գարդասիլ-4» պատվաստանյութը։
Մարտի 19-ին ՀՀ ԱՆ հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման ազգային կենտրոնի կայքում հոդված է հրապարակվել «Ընդլայնվել է ՄՊՎ-ի դեմ պատվաստումների տարիքային շեմը» վերնագրով, որտեղ նշվում է, որ ՄՊՎ դեմ պատվաստումներն առաջարկվում են նաև 14-45 տարեկան անձանց։
Այս առումով անհրաժեշտ է նշել, որ համաձայն «Գարդասիլ-4» պատվաստանյութի ընդհանուր բնութագրի՝ այն ցուցված է կատարել 9-26 տարեկան անձանց։
Ամբողջությամբ՝ antifake.am