Կովկասյան հարցերով իրանցի փորձագետ Շաիբ Բահման. «Սկզբնապես Իրանը լուրջ ուշադրություն չէր դարձնում Ղարաբաղյան հակամարտության խորությանը»

Կովկասյան հարցերով իրանցի փորձագետ Շաիբ Բահման.

Սկզբնապես Իրանը լուրջ ուշադրություն չէր դարձնում Ղարաբաղյան հակամարտության խորությանը: Թվում էր, թե պարզ ընդհարում է տեղի ունենում Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև, այն դեպքում, երբ խոր կապ գոյություն ուներ Կովկասի և Արևմտյան Ասիայի ճգնաժամերի միջև:

Այս ճգնաժամի առաջացման կարևորագույն նպատակներից է Իրանի հյուսիսային սահմաններում վերջինիս աշխարհաքաղաքական ներուժի սպառումը, որի մասին են վկայում Ադրբեջանի ներկայիս ռազմական գործողությունները: Բախումները տեղի են ունենում Իրանի հետ սահմանամերձ շրջաններում և այդ ուղղությամբ Ադրբեջանի զինված ուժերի արձանագրած առաջխաղացումը կարող է ապագայում խաթարել տարածաշրջանի անվտանգությունը:

Այս հակամարտությունը կարող է Իրանի ներսում խթանել միջէթնիկ սադրանքները և շարունակություն հաղորդել Թեհրանի դեմ Բաքվի վերջին տարիներին որդեգրած քաղաքականությանը: Հնարավոր է՝ Ադրբեջանն այդ նպատակի համար իր երկրի ներսում նույնպես ավելացնի ճնշումներն իսլամադավանների նկատմամբ:

Թուրքիան այս գործընաթացներում ունի երկարաժամկետ ծրագրեր: Եթե լինի ադրբեջանական զինված ուժերի կայուն առաջխաղացում, ապա տարածաշրջանում Թուրքիայի ռազմական ներկայության հիմքեր կստեղծվեն: Մեծ է հավանականությունը, որ ՆԱՏՕ-ի անդամ Թուրքիան տարածաշրջանում կկառուցի ռազմաբազա և կստեղծի անվտանգային սպառնալիքներ Իրանի համար:

__________

شعیب بهمن، کارشناس مسائل قفقاز

بهمن با اشاره به اینکه ایران در ابتدا توجه جدی به عمق مناقشه قره باغ نداشت، گفت: در ابتدای شروع بحران تصور می‌رفت که این یک درگیری ساده بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان است، در حالی که پیوستگی عمیقی بین بحران در قفقاز و بحران‌های غرب آسیا وجود دارد.

وی افزود: هدف از بخش مهمی از این بحران‌سازی، تخلیه ظرفیت‌های ژئوپلیتیکی ایران در مرزهای شمالی است و این مسئله را امروز در پیشرفت‌های نظامی جمهوری آذربایجان شاهد هستیم. آتش درگیری‌ها در نوار مرزی ایران متمرکز شده است و پیشروی نیروهای جمهوری آذربایجان در نوار مرزی کشورمان می‌تواند پیامدهای امنیتی برای آینده این منطقه داشته باشد.

این کارشناس مسائل قفقاز با تهدید خواندن تداوم مناقشه قره باغ در نوار مرزی ایران گفت: این مناقشه می‌تواند باعث تحریکات قومی در داخل ایران شود و تداوم رویکردی باشد که باکو طی سال‌های گذشته علیه تهران در پیش گرفته است و احتمال دارد این رویه در خود جمهوری آذربایجان هم دنبال شود بدین معنا که سرکوب‌ها و اعمال محدودیت‌ها علیه اسلام‌گراها افزایش بیشتری پیدا کند.

این کارشناس مسائل بین الملل با بیان اینکه دولت ترکیه برنامه بلند مدت برای حضور در منطقه قفقاز دارد، گفت: در صورتی که که پیشروی‌ نیروهای جمهوری آذربایجان تثبت شود امکان حضور نیروهای ترکیه‌ای در این منطقه وجود دارد و احتمال احداث پایگاه نظامی از سوی ترکیه به عنوان عضو ناتو در این منطقه زیاد است و این ممکن است تهدیدی برای حوزه امنیت کشور ما باشد.

https://www.irna.ir/news/84087848/%D9%85%D8%B4%D8%A7%D