Թերևս, հեռու չէ առաջին սուպերմարդկանց հայտնվելը։ Համաձայն նոր հետազոտության՝ շատերն այնքան լավ են սերտ փոխգործակցում տեխնոլոգիայի հետ, որ պատրաստ են ապրել իրենց գլխում չիպով:
Pew Research Center-ի կողմից 2022 թվականի մարտին անցկացված հարցումը ցույց է տվել ամերիկացիների վերաբերմունքն առաջադեմ տեխնոլոգիաների՝ ուղեղի չիպերի, արհեստական ինտելեկտի տեխնոլոգիաների և ինքնակառավարվող մեքենաների նկատմամբ։
10,260 ԱՄՆ չափահասների շրջանում անցկացված հարցման արդյունքներից մեկն այն էր, որ ամերիկացիները հակված են ավելի դրականորեն վերաբերվել տեխնոլոգիային, եթե գիտեն, որ իրենք կարող են կառավարել այն:
Հարցման տվյալները ցույց են տալիս, որ երբ խոսքը վերաբերում է չիպերին՝ բարելավելու ուղեղի ճանաչողական կարողությունները, հարցվածների 78%-ը դեմ է իմպլանտացիային: Բայց եթե նրանց հնարավորություն տաք անջատել նման չիպը, հարցման մասնակիցների 59%-ն ավելի ընդունելի է համարում տեխնոլոգիան։
Ուղեղի չիպերի նկատմամբ հետաքրքրությունը վերջին տարիներին աճել է Իլոն Մասկի Neuralink ստարտափի շնորհիվ։ Ընկերությունը մշակում է հատուկ սենսոր, որը տեղադրվում է ուղեղում և ունակ է Bluetooth-ի միջոցով ուղեղի ազդանշանները փոխանցել էլեկտրոնային սարքին։ Ենթադրվում է, որ դա հնարավորություն կտա կառավարել գաջեթները՝ օգտագործելով ուղեղի իմպուլսները։ Իլոն Մասկը մտադիր է 2022 թվականի վերջին մարդկանց ուղեղի չիպերի տեխնոլոգիայի կլինիկական փորձարկումներ անցկացնել։
Ստարտափի փորձարկումները վտանգված են: Օրինակ՝ 2022 թվականի փետրվարին բժիշկները Neuralink-ի մասնագետներին մեղադրեցին փորձարարական կապիկների նկատմամբ դաժան վերաբերմունքի մեջ։ Բժիշկների խոսքով՝ կենդանիներին օգտագործել են չիպերը փորձարկելու համար՝ առանց համապատասխան խնամքի։
Մասկն ավելի վաղ հայտարարել էր, որ Neuralink տեխնոլոգիան, ի վերջո, կարող է օգտագործվել մարդկային կարողությունները բարձրացնելու համար: Այն կարող է պոտենցիալ թույլ տալ մարդկանց պահել և միացնել իրենց հիշողությունները, ինչպես համակարգչով տեսանյութ դիտելը: Այնուամենայնիվ, շատ գիտնականներ նախկինում պնդում էին, որ նման տեխնոլոգիան կարող է կամ ընդհանրապես չհայտնվել, կամ հայտնվել ընդամենը մի քանի տասնամյակից:
Հիմնական խնդիրն այժմ այն ամբողջ տեղեկատվության վերծանումն է, որը փոխանցում է մարդու ուղեղը։
Այժմ ուղեղի չիպերը հիմնականում օգտագործվում են կլինիկական փորձարկումներում՝ մարդկանց կորցրած գործառույթներն ու սենսացիաները վերականգնելու համար։ Օրինակ, չիպեր են տեղադրվում Պարկինսոնի հիվանդությամբ կամ ողնաշարի վնասվածքներով հիվանդների մոտ: Հնարավոր է, որ չիպերը կարող են տարիներ շարունակ մնալ մարմնի ներսում, ինչպես սրտի ռիթմավարները: Շատ դեպքերում դուք չեք կարող անջատել դրանք:
Ինչ վերաբերում է ուղեղի չիպերին՝ մարդու ճանաչողությունը բարելավելու համար, ապա հանրությունը մտահոգված է նման տեխնոլոգիաների անվտանգությամբ։ Ըստ Pew Research Center-ի հարցման՝ ամերիկացիների մոտ 83%-ը նշել է, որ ուղեղի չիպերի՝ մարդկանց փորձարկումը պետք է ավելի բարձր ստանդարտ լինի, քան մարմնում տեղադրված գոյություն ունեցող բժշկական սարքերի թեստերը:
Վախ դրոններից
Մարդիկ վախենում են նաև ժամանակակից այլ տեխնոլոգիաներից։ Այսպիսով, հարցվածների 87%-ը նշել է, որ սովորական մեքենաների փորձարկման համեմատ պետք է ավելի բարձր չափանիշներ սահմանել անօդաչու մեքենաների փորձարկման համար։
Հարցման համաձայն՝ ամերիկացիները թերահավատորեն են վերաբերվում ինքնակառավարվող մեքենայի գաղափարին. հարցվածների 44%-ն ասել է, որ նման մեքենաների օգտագործումը «վատ գաղափար է», մինչդեռ միայն 26%-ն է հակառակը կարծում։ Եվս 29%-ը վստահ չէ տեխնոլոգիայի ճիշտ օգտագործման հարցում:
Այնուամենայնիվ, տասը ամերիկացիներից յոթն ավելի մեծ վստահություն կունենար ինքնակառավարվող մեքենաների նկատմամբ, եթե դրանք տեսանելի գծանշումներ ունենային կամ նույնականացման գործառույթ ունենային վարորդների համար, ովքեր նույնպես ճանապարհին են:
Բացի այդ, ամերիկացիների 67%-ը կարծում է, որ ինքնակառավարվող մեքենաներն ավելի ընդունելի կլինեն, եթե օգտագործեն հատուկ գոտիներ:
Ընդհանուր առմամբ, չիպերի, ինքնակառավարվող մեքենաների և արհեստական ինտելեկտ օգտագործող այլ տեսակի տեխնոլոգիաների մասին ամերիկացիների կարծիքը տարիների ընթացքում առանձնապես չի փոխվել: Օրինակ, ըստ հարցման, ամերիկացիները շարունակում են անհանգստանալ, որ արհեստական ինտելեկտի վրա հիմնված ցանկացած գյուտ հետագայում կկործանի աշխատատեղերը:
Միաժամանակ փոխվել է հասարակության ընկալումը տեխնոլոգիական ընկերությունների մասին։ Թեև ՉԺՀ-ի հարցումը չի նշել այնպիսի ընկերություններ, ինչպիսիք են Google-ը կամ Apple-ը, որոշ հարցեր անուղղակիորեն վերաբերում էին ՏՏ հսկաներին:
Պարզվել է, որ հարցվածների 57%-ը դեմ է այն փաստին, որ սոցիալական ցանցերն օգտագործում են դեմքի ճանաչման ծրագրեր՝ լուսանկարներում մարդկանց ճանաչելու համար։ Իսկ ԱՄՆ Հանրապետական կուսակցությանը պատկանող հարցվածների 86%-ը կարծում է, որ ՏՏ ընկերությունները արհեստական ինտելեկտն օգտագործում են գրաքննության համար, այլ ոչ թե հայտնաբերելու և հեռացնելու ապատեղեկատվությունը։
Սիրարփի Աղաբաբյան