Տպել
ՌԴ պաշտպանության նախարարությունն օրերս հայտարարել է՝ ՌԴ ցամաքային զորքերի ստորաբաժանումները մասնակցելու են Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության (ՀԱՊԿ) խաղաղապահ զորավարժություններին, որոնք կանցկացվեն Հայաստանում։
Ի դեպ, հայաստանյան հակառուսական տարբեր շրջանակներ այս զորավարժություններն առկա անվտանգային մարտահրավերների պարագայում շտապել են որակել վտանգավոր՝ փոխարենն ընդգծելով հայ-ադրբեջանական խաղաղության գործընթացն առաջ մղելու անհրաժեշտությունը:
«Որ սորոսանիկոլական, հավաքական Արևմուտքից կառավարվող խամաճիկները պետք է վայնասուն բարձրացնեին, հասկանալի է, քանի որ ՀԱՊԿ-ի հետ կապված ամեն ինչ իրենց մոտ առաջացնում է հակառուսական հիստերիայի համար հերթական դրամաշնորհի ակնկալիք: Իսկ իրականում, խնդիրը շատ հստակ է՝ ՀԱՊԿ-ը մեզ համար մշտապես եղել է ռուսական օգնություն ստանալու մի այլընտրանքային ձևաչափ: Այսինքն՝ ի սկզբանե, ՀՀ որևէ ղեկավարություն երբեք չի ունեցել պատրանքներ առ այն, թե Բելառուսիան, Ղազախստանը կամ այլ պետություններ գալու են-կանգնեն հայ զինվոր կողքին»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռազմական փորձագետ Դավիթ Ջամալյանը՝ անդրադառնալով սպասվող՝ «Անխորտակելի եղբայրություն-2023» անունը կրող զորավարժություններին:
Փորձագետը նկատեց՝ ՀԱՊԿ-ից հիմնական ակնկալիքը եղել է անվճար կամ ՌԴ ներքին գներով ժամանակակից սպառազինության ձեռքբերումը, սակայն ՀՀ հակառուսական իշխանությունը, գիտակցելով «դաշինք» ասվածի հանդեպ հանրային ընկալումներում առկա տարընթերցումը, խեղում է սպասելիքները:
«Շատ լավ հասկանալով, որ հանրության մոտ երբեմն պարզունակ է ընկալվում այդ «դաշինք» ասվածը (օրինակ, կարծում են, թե Ղրղըզստանը կամ Ղազախստանը պետք է հավասար չափով Ադրբեջանն ընկալեն իբրև ագրեսոր՝ ինչպես մենք), շահարկում են այդ հանգամանքը: Նաև շատ լավ հասկանալով ՀԱՊԿ-ի բուն նշանակությունը՝ խեղում հանրային ընկալումները դաշինքի վերաբերյալ՝ ՀԱՊԿ-ից պահանջելով անհնարինն ու առավելագույնը, ինչն իսկզբանե դատապարտված է անհաջողության»,- մանրամասնեց նա՝ մանիպուլյացիա որակելով այս գործելաոճը:
ՀԱՊԿ դերակատարմանն անդրադառնալով՝ Դավիթ Ջամալյանը հիշեցրեց, որ հստակ տեղեկությունների համաձայն՝ 2020 թվականի աղետալի պատերազմի նախօրեին ՀԱՊԿ-ն առաջարկել էր ՀՀ-ում իրականացնել հրամանատարաշտաբային զորավարժություն, որտեղ պետք է խաղարկվեր հենց այն սցենարը, որն Ադրբեջանը կիրառել է 44-օրյա պատերազմի ժամանակ: Փորձագետն ի հավելումն նշեց՝ թեև իշխանություններն այդ առաջարկը բառացի չեն մերժել, սակայն ձգձգել են պատասխանը, ու, ի վերջո, անպատասխան թողնելով՝ հարցը փակել են:
Այս համատեքստում անդրադառնալով ՀԱՊԿ Հավաքական անվտանգության խորհրդի հերթական նիստին վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի կողմից «ՀԱՊԿ Հավաքական անվտանգության խորհրդի հռչակագրի և Հայաստանի Հանրապետությանը օժանդակություն ցուցաբերելու համատեղ միջոցառումների մասին» փաստաթղթերը չստորագրելու վերաբերյալ իշխանական փաստարկներին՝ փորձագետը շեշտեց. «Այդ ժամանակ մեզ առաջարկվել է շատ ռեալ ռազմական օգնություն: Փաստաթուղթը կապիտուլյանտը չի ստորագրել, որովհետև իբրև թե ձևակերպումներում Ադրբեջանին իբրև ագրեսոր ոչ ոք չի համաձայնել ընդունել:
Հարց եմ տալիս՝ մեզ համար ի՞նչն էր էական՝ զե՞նքը, թե՞ թղթի կտորը, որտեղ Ադրբեջանը նշվում է որպես ագրեսոր. ի՞նչ էր տալու դա մեզ, ինչպե՞ս էր զսպելու Ադրբեջանին այդ ձևակերպումը»:
Մեր զրուցակիցը շեշտեց՝ ՌԴ-ն մշտապես տարբեր ձևաչափերով ձեռք է մեկնել ՀՀ-ին, իսկ սեպտեմբերյան սրացումների ժամանակ ռուսական 102-րդ ռազմաբազան հավաքական հայկական ուժերի հետ միասին ռազմական խնդիր է լուծել:
Սպասվող զորավարժությունների մասին իր դիտարկումներում Դավիթ Ջամալյանը կարևորեց այն հանգամանքը, որ «Անխորտակելի եղբայրություն-2023» -ի ընթացքում ուժեր են բերվելու ՀՀ, որով կանխվելու է ադրբեջանական հերթական ագրեսիան, և, որ դա նպաստելու է Բերձորի միջանցքի ապաշրջափակմանը: Իսկ առհասարակ, ըստ նրա, ՌԴ-ն այս զորավարժություններով ընդգծում է ռեգիոնում իր մշտական ներկայությունը:
«Ռուսական կողմն իր ուժը կիրառելու վճառականությունը այստեղ ցուցադրելով՝ գուցեև առանց կռվի հասնելու է այն բանին, որ Բերձորի միջանցքը ապաշրջափակվի, որովհետև այս իրավիճակը հարվածում է ՌԴ կենսական շահերին. եթե Արցախը, Սյունիքը հայաթափվեցին, դարձան ադրբեջանաթուրքական տարածք, հաջորդ հարվածը հասցվելու է ՌԴ հարավին և Իրանի հյուսիսին: Հետևաբար, հայոց պետականության շահերը համընկնում են Ռուսաստանի և Իրանի հետ. նիկոլական իշխանության շահերը չեն համընկնում: Հետևաբար, սա Բերձորի միջանցքն ապաշրջափակելուն ուղղված քայլ է նաև, և եթե անգամ նախազգուշական քայլն արդյունք չտվեց, վստահ եմ, որ վաղ թե ուշ ինչ-որ ուժային գործողություն է իրականացվելու, և մենք ունենալու ենք ապաշրջափակված Արցախ»,- մանրամասնեց ռազմական փորձագետը:
Հիշեցնենք՝ ՌԴ ՊՆ հաղորդագրության մեջ նշվում է. «Ռուսաստանի Դաշնությունից դուրս Հայաստանի տարածքում կանցկացվի ՀԱՊԿ խաղաղապահ զորամիավորումների «Անխորտակելի եղբայրություն-2023» համատեղ զորավարժությունը»:
Ավելի վաղ ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարը հայտարարել էր, որ ռուս-բելառուսական անցած զորավարժությունները ռազմավարական զսպման միջոցառումներ են։ Նա հավելել էր, որ 2023 թվականին կազմակերպությունը նախատեսում է մի շարք զորավարժություններ անցկացնել Բելառուսի տարածքում, և դրանք «կարող են դիտարկվել նաև՝ որպես ռազմավարական զսպման միջոց»։
