Տպել
Գիտնականներն առաջին անգամ տիեզերքում հայտնաբերել են ածխածնի հատուկ մոլեկուլ, որը կարևոր է կենսաբանական կյանքի առաջացման համար։ Այն գտնվել է երիտասարդ աստղի նախամոլորակային սկավառակում, որը մեզանից 1350 լուսատարի հեռավորության վրա է։
Գիտնականները վերլուծել են Ջեյմս Ուեբ աստղադիտարանի կողմից հավաքված սպեկտրային տվյալները և հայտնաբերել նախկինում անհայտ սպեկտրային գծեր: Չորս շաբաթ աշխատելուց հետո գիտնականներին հաջողվել է բացահայտել այդ ազդանշանների աղբյուրը՝ մեթիլ կատիոնի (CH3+) մոլեկուլը։ Այս միացությունն առաջին անգամ է հայտնաբերվել Երկրից դուրս:
Դեռ անցյալ դարի 70-ականներին ի հայտ եկած տեսության համաձայն, մեթիլ կատիոնի ձևավորումը կարևոր փուլ է Երկրի վրա և տիեզերքում կենսաբանական կյանքի առաջացման համար։ Մեթիլ կատիոնը հանդես է գալիս որպես կատալիզատոր կամ միջնորդ՝ սկսելու բազմաթիվ քիմիական ռեակցիաներ, որոնք ի վերջո կարող են հանգեցնել օրգանական քիմիայի միացությունների ձևավորմանը։
Այս վարկածը հաստատելու համար մեթիլ կատիոնը պետք է հայտնաբերվեր տիեզերքում, սակայն ռադիոաստղադիտակները չեն կարողանում հայտնաբերել այն կառուցվածքի առանձնահատկությունների պատճառով, և Երկրի ինֆրակարմիր աստղադիտակները չեն կարող նման դիտարկումներ կատարել։
Հայտնագործությունը հնարավոր դարձավ Ջեյմս Ուեբ տիեզերական աստղադիտարանի շնորհիվ՝ իր հեղափոխական սպեկտրային և ինֆրակարմիր զգայունությամբ և այսօր առկա ամենաբարձր տարածական լուծաչափով:
Աստղադիտարանը կարողացել է հայտնաբերել մեթիլ կատիոնի մոլեկուլ Օրիոնի միգամածության d203-506 փոքրիկ կարմիր թզուկի նախամոլորակային սկավառակում։ Այս օբյեկտի առանձնահատկությունն այն է, որ նախամոլորակային սկավառակը ենթակա է ուժեղ ուլտրամանուշակագույն ռմբակոծման մոտակա երիտասարդ և ավելի զանգվածային աստղերի կողմից: Կարևոր է նշել, որ կարմիր թզուկն ինքնին ի վիճակի չէ նման ուլտրամանուշակագույն ճառագայթում առաջացնել: Զարմանալիորեն, ուլտրամանուշակագույն ճառագայթումը մեթիլ կատիոնը ոչնչացնելու փոխարեն էներգիա է տալիս դրա սինթեզի գործընթացը սկսելու համար։ Սա տեղի է ունենում օրգանական քիմիայի ծննդյան սկզբնական փուլում և ոչ միայն չի վնասում նրան, այլև նպաստում է դրա զարգացմանը։
d203-506 նախամոլորակային սկավառակում մեթիլ կատիոնի հայտնաբերումը միակ անսովոր հատկանիշը չէր: Այս համակարգում ջրի մոլեկուլ, որը սովորաբար առկա է ամենուր, չի հայտնաբերվել։ Գիտնականները ենթադրում են, որ դրա պատճառը կարող է լինել ուժեղ ուլտրամանուշակագույն ճառագայթումը նախամոլորակային սկավառակների զարգացման որոշակի փուլում:
Ամեն դեպքում, հետազոտողները ավելի շատ տեղեկություններ են ստացել օրգանական քիմիայի զարգացման վաղ փուլերի և Երկրի և տիեզերքում կյանքի ծագման մասին: Այս տեղեկատվությունը ի վերջո կօգնի կառուցել համահունչ և տպավորիչ տեսություն, որը կաջակցվի նոր դիտարկումներով:
