Տպել
Արհեստական բանականության (ԱԲ) համակարգերը, որոնք հիմնված են լեզվական մեծ մոդելների վրա, կարող են կանխատեսել մարդու կյանքում տեղի ունեցող իրադարձությունները և նույնիսկ գնահատել նրանց կյանքի հավանական տևողությունը: Նման եզրակացություն է արվում ԱՄՆ-ի, Դանիայի և Շվեյցարիայի գիտնականների միջազգային խմբի հետազոտությունում, որի արդյունքները հրապարակվել են Nature Computational Science (NCS) գիտական ամսագրում։
Գիտնականներն օգտագործել են life2vec կոչվող մոդելը և դրանում ներբեռնել 6 միլիոն դանիացիների առողջության և զբաղվածության մասին տվյալներ։ Նախնական փուլում նեյրոցանցը վարժեցնելուց հետո այն գերազանցել է մյուս առաջադեմ նեյրոցանցերին և սկսել է բարձր ճշգրտությամբ կանխատեսել մարդու մահվան ժամանակը և նույնիսկ խոսել անձի բնավորության գծերի մասին։
Հետազոտության առաջատար հեղինակ, Դանիայի տեխնիկական համալսարանի պրոֆեսոր Սունե Լեմանը նշել է, որ իրեն և իր գործընկերներին հետաքրքրում էր հարցը, թե որքանով կարող են ճշգրիտ լինել ԱԲ-ի կանխատեսումները՝ հիմնված անցյալի տվյալների վրա: Գիտնականների համար կարևորը ոչ միայն կանխատեսումներն են, այլ նաև տվյալների այն ասպեկտները, որոնք մոդելին թույլ են տալիս ճշգրիտ պատասխաններ տալ:
Life2vec մոդելը կոդավորում է տվյալները վեկտորների մեծ համակարգում՝ դասակարգելով տարբեր տեղեկություններ։ Այն հաշվի է առնում այնպիսի պարամետրեր, ինչպիսիք են ծննդյան ժամանակը, ուսումը, կրթությունը, աշխատավարձը, բնակարանը և առողջությունը:
Մոդելի պատասխանը համահունչ է առկա բացահայտումներին և հասարակագիտության տվյալներին, օրինակ՝ այն ցույց է տալիս, որ բարձր եկամուտ կամ ղեկավար պաշտոն ունեցող մարդիկ հավանական է, որ ավելի երկար ապրեն։
Հոդվածի հեղինակներն ընդգծում են, որ life2vec մոդելի հետ կապված կան մի շարք էթիկական խնդիրներ, ինչպիսիք են անձնական տվյալների պաշտպանությունը, գաղտնիությունը և գնահատման կողմնակալությունը։ Գիտնականների խոսքով՝ այս խնդիրները պետք է ավելի լավ հասկանալ, նախքան օգտագործել մոդելը հիվանդության ռիսկը գնահատելու կամ կյանքի որոշ իրադարձություններ կանխելու համար:
