Տպել
Արարատի մարզի Բերդիկ գյուղի դպրոցում կարճ ժամանակում 13 օձ է հայտնաբերվել: Ծնողները վախենում են երեխաներին դպրոց ուղարկել՝ ահազանգելով խնդրի մասին: Տնօրենը վստահեցնում է՝ վտանգը գրեթե չեզոքացրել են, մարզպետարանը ևս ընթացիկ աշխատանքներ է տանում:
«Արմենպրես»-ի թղթակիցը զրուցել է ինչպես ծնողների, տնօրենի, այնպես էլ մասնագետների հետ:
«Օգոստոսի 18-ից մինչ սեպտեմբերի 1-2-ը 13 հատ իժ տեսակի օձ ենք հայտնաբերել: Օձերը գտել ենք դպրոցի ներսում: Այդ ժամանակ երեխաները դասի չեն եղել: ԱԻՆ-ը օձերին տեղափոխել է անվտանգ տարածք, սակայն մեծ մասը մենք մեր միջոցներով ոչնչացրել ենք: Դիմել ենք մարզպետի աշխատակազմի ղեկավարին, ով ընդառաջելով՝ զանգահարել է Առողջապահության նախարարություն: Դիմել ենք նաև սանիտարահամաճարակային կայան, որն ախտահանումներ է արել: Օգտագործել ենք ժողովրդական ավանդական միջոցները, ծծումբ ենք ծխեցրել: Օգնել է նաև իմ ընկերներից մեկը՝ անասնաբույժը, ով դեղ է առաջարկել օձերի դեմ: Դրանից հետո արդեն քանի օր է՝ չենք նկատել օձերի»,- վստահեցրեց Բերդիկի դպրոցի տնօրեն Սեդա Մինասյանն ու հավելեց՝ դպրոցը գտնվում է դաշտի կողքին, ամենայն հավանականությամբ օձերը հենց այդտեղից էլ գալիս են:
Նրա խոսքով՝ դպրոցի շինություններից մեկի աստիճանները քանդել են, գտել այն տեղը, որտեղ օձերը ձվադրել էին: Նշեց՝ մարզպետարանը աջակցություն է ցույց տվել՝ դիմել է համապատասխան կառույցներին, ջրմուղից տրակտոր է ուղարկել, որով դպրոցի չորս կողմը մաքրել են: Նա վստահեցրեց՝ աշակերտները դասերից չեն խուսափում օձերի պատճառով: «ԱԻՆ-ից մի ամբողջ ջոկատ է եկել, ստուգել են հնարավոր բոլոր անցքերը, գրքերը: Ոչ ոք չի վախենում, քանի որ վտանգը չեզոքացված է»,-վստահեցրեց տնօրենը:
Աշակերտներից մեկի՝ Օվսաննա Գրիգորյանի մայրը՝ Սեդա Մինասյանընշեց՝ իսկապես շատ վախեցած են: «Աղջիկս գիշերը լացակումած եկել է ու ասել, որ երազում օձեր է տեսնում, իրեն դպրոց չուղարկեմ: Քանի օր է դպրոց չի գնացել: Սեպտեմբերի 6-ին երեխաներին արդեն կանչել են դպրոց: Բայց աշակերտների 70 տոկոսը, երևի, չի գնում, շատ վախեցած են»,- ասաց ծնողը:
Նրա խոսքով՝ սեպտեմբերի 1-ին կազմակերպված միջոցառումից հետո երեխաներին դրսում են բաժանել դասացուցակները, չեն թողել ներս մտնել: Դպրոցում ասել են, որ ախտահանել են դասարաններն ու դեղ շաղ տվել: Վերջին օձը գտել են դպրոցի մարզասրահում: Նախկինում դպրոցի տարածքում և նույնիսկ ներսում ևս օձեր նկատել են, բայց ոչ այսքան շատ:
6-րդ դասարանի աշակերտ Վահե Ավագյանի մայրը՝ Լիաննա Դավթյանըևս անհանգստացած է խնդրով: «Երեխաս դպրոցում է, բայց կցանկանայի հիմա ես էլ իր հետ լինեի, քանի որ անհանգստացած եմ: Կարծում եմ՝ այդքան շուտ չեն վերանա օձերը, եթե 13 հատ գտնվել է, անպայման էլի կլինեն: Սեպտեմբերի 3-ին երեխաները գնացել են դպրոց, երկու օձ են գտել, երեխաներին տուն են ուղարկել»,-ասաց ծնողն ու նշեց, որ, այնուամենայնիվ, չի պատրաստվում երեխային դպրոց ուղարկել, քանի որ շատ վախեցած է:
Արարատի մարզպետարանից տեղեկացանք, որ լուրը ստանալուց հետո անմիջապես դիմել են փրկարարական վարչություն, տրամադրել են տեխնիկա: Մաքրել են նաև դպրոցի հարակից տարածքը, որտեղ տատասկներ կային, և օձերը կարող էին բույն դնել: Անմիջապես փակվել են դպրոցի բոլոր անցքերը, որտեղով օձերը կարող էին ներս ու դուրս անել: Մարզպետարանը կապ է հաստատել նաև բոլոր այն ծառայությունների հետ, որոնք կարող էին որևէ աջակցություն ցուցաբերել:
Վստահեցրին՝ վտանգը գրեթե չեզոքացրել են և դեռ աշխատանքներ են իրականացնում: Քանդել էին աստիճանի հատվածը, որտեղ օձերը ձվադրել էին, դա էլ պիտի վերանորոգեն, որ լիարժեք վնասազերծեն վտանգը: Երեխաների անվտանգությունն ապահովելու նպատակով աշխատանքներ են տանում նաև դպրոցի մարզասրահում:
ՀՀ բնապահպանության նախարարության Բնության հատուկ պահպանվող տարածքների և դենդրոպարկերի կառավարման բաժնի պետ Արամ Աղասյանը վստահեցրեց՝ ուզում է տարածքը ծծումբով, ուզում է քլորով մաքրեն, օձերի համար որևէ նշանակություն չունի: Չկա դեռ այնպիսի նյութ, որից օձերը խուսափեն: Նրա խոսքով՝ օձերը շատ շոգ եղանակին դուրս են գալիս ու գտնում հով, խոնավ վայրեր, երևի հենց այդպես էլ հայտնվել են դպրոցում: «Ամենակարևորը պետք է պարզել այդ օձերի տեսակը: Այդ շրջանում կան 15 տեսակի օձեր, որոնցից ընդամենը 1-ը՝ գյուրզան է վտանգավոր»,- ասաց Աղասյանը:
Տեսնելով տեսանյութը, որում երևում է դպրոցում հայտնաբերված 13 օձերից մեկը, Աղասյանը վստահեցրեց՝ տվյալ օձը կապարագույն սահնօձ է, որը թունավոր չէ: Այդ տեսակը բացարձակ վտանգ չի ներկայացնում: «Ամենայն հավանականությամբ. գտնված մյուս օձերը ևս եղել են այս տեսակի: Վախենալ պետք չէ: Դրանց կծելու դեպքում անգամ վտանգ չկա: Պետք է պարզապես օձերը տեղափոխել անվտանգ տարածք»,- ասաց մասնագետը:
ՀՀ ԱԻՆ ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոնի պետ Հովհաննես Խանգելդյանի խոսքով՝ անկախ նրանից՝ օձը թունավոր է, թե ոչ, կամ եթե նույնականացված չի դեռ, պետք է շատ զգուշ լինել: ԱԻՆ-ն այդ պահին չի պարզում օձը թունավոր է, թե ոչ: Եթե օձը ներխուժել է բնակելի տարածք, իրականացվում է արձագանքում, մասնագետները տեղում նույնականացնում են, տեղափոխում անվտանգ տարածք: «Եթե կենդանին մոտ է, չպետք է կտրուկ շարժումներ անել, փակել նրա տեղաշարժման, տարածքից դուրս պրծնելու հնարավորությունը: Ոչ մի դեպքում չի կարելի ինքնուրույն փորձել բռնել կենդանուն: Պետք է ահազանգել 911 ծառայություն, երեխաներին դուրս բերել տվյալ տարածքից, չխոչընդոտել կենդանուն, չհրահրել նրան հարձակման: Օձերը հրաշալի ռեակցիա ունեն՝ մարդուն մի քանի անգամ գերազանցող: Իսկ եթե օձը խայթել է, անմիջապես պետք է դիմել շտապօգնություն, մասնագիտացված կենտրոններ: Պետք է դանդաղեցնել արյան շրջանառությունը, բացառել երեխայի արագ վազքը, կտրուկ շարժումները, որոնք ակտիվացնում են արյան շրջանառությունը՝ հանգեցնելով թույնի արագ տարածմանը»,- խորհուրդ տվեց Խանգելդյանը:
Նրա հավաստմամբ՝ ընդհանուր առմամբ Հայաստանում շատ խիստ վտանգավոր օձեր, որոնց խայթոցը մինչև 5 րոպեն մահվան են հանգեցնում, չկան: Պետք է պարզապես ժամանակին առաջին օգնություն ցույց տալ: Եթե մարդը կարողանա հիշել օձի տեսակը, մասնագետները նույնականացման ժամանակ հակաթույնը շատ արագ կարող են ներարկել: Չնույնականացնելու պարագայում կիրառում են ընդհանուր տեսակի հակաթույն: Տեղաբնակները, ովքեր իրազեկված են, որ տարածքում կան օձեր, պետք է շատ զգույշ լինեն, գյուղատնտեսական աշխատանքների ժամանակ պաշտպանված կոշիկներ կրեն:
Ավելի վաղ՝ օգոստոսի 25-ի ՀՀ արտակարգ իրավիճակների նախարարության տեղեկատվության և հասարակայնության հետ կապերի վարչությունից տեղեկություն էր ստացվել, որ Արարատի մարզի Բերդիկ գյուղի միջնակարգ դպրոցի դասասենյակներից մեկում օձ է նկատվել: Փրկարարները հայտնաբերել են իժ տեսակի օձ և տեղափոխել անվտանգ տարածք:
