Տպել
ՀՀ ֆինանսների նախարարության տեղեկատվության համաձայն` 2020 թվականի յոթ ամիսների ընթացքում Հայաստանի պետական պարտքն ավելացել է 618.2 միլիոն դոլարով և մոտեցել 8 միլիարդ դոլարի սահմանին։
Վահագն Խաչատրյանը պետական պարտքի աճը շատ բնական երևույթ է համարում և պայմանավորում կորոնավիրուսի պատճառով առաջացած աննախադեպ իրավիճակով։ Ըստ նրա` բոլոր երկրները բախվել են նույն խնդրին և համավարակով պայմանավորված խնդիրները լուծում են պարտք վերցնելու կամ պարտքը մեծացնելու հաշվին։ Հիմա զուտ տնտեսագիտական մեկնաբանության առումով լրջագույն ուսումնասիրություններ են կատարվում և գնահատականներ տրվում հատկապես փոքր և զարգացող երկրների խնդիրների, նրանց արտաքին պարտքի առնչությամբ։
«Այն, ինչ տեղի է ունենում ամբողջ աշխարհում, իսկապես աննախադեպ է, որովհետև պետությունների տնտեսությունը կանգ է առել, ուստի հասկանալի է, որ նրանք իրենց վճարումները կարող են կատարել միայն այն դեպքում, երբ պարտք վերցնելու հնարավորություն ունենան։ Հայաստանը որևէ կերպ չէր կարող առանձնանալ, բայց խնդիրն այն է, թե որքանով են վտանգավոր դառնում պետական պարտքի կուտակումները»,– նշում է տնտեսագետը։
Վահագն Խաչատրյանը վկայակոչում է ՀՀ օրենսդրությունը, որի շրջանակներում մեր երկիրը կարող է մինչև ինը միլիարդ դոլարի պարտք ունենալ, և խնդիրը նրան չի հասել, որ ԱԺ մտնեն և օրենսդրական փոփոխություն անեն։ Ըստ նրա` կորոնավիրոսի հաղթահարման ուղղությամբ կառավարության կողմից իրականացվող ծրագրերը մասամբ ֆինանսավորվում են նաև պետական պարտքի գումարներից։
«Պարտքի մեծությունից զատ, շատ կարևոր է, թե տվյալ երկրի տնտեսությունը որքանով է ունակ առաջիկա և հետագա տարիներին սպասարկելու պետական պարտքը, հետևաբար պետք է ուշադրություն դարձնել այն հարցին, թե որքան շուտ և ինչ ներուժով մեր տնտեսությունը նորից կսկսի աշխատել ու լուծել առօրյա խնդիրները` փակելով նաև պետական պարտքը»,– նշում է տնտեսագետը։
Վահագն Խաչատրյանը կարևորում է նաև այն հանգամանքը, թե որքան արդյունավետորեն է օգտագործվելու վերցված պարտքը, որովհետև մեր երկրում միշտ այդ խնդիրը եղել է, նախկինում ականատես ենք եղել, թե ինչեր են կատարվել։ Ըստ նրա` լավագույն օրինակ կարող է լինել «Հյուսիս–հարավ» մայրուղու շինարարությունը կամ ամբողջ ջրային համակարգի վերանորոգմանն ուղղված պետական պարտքի հաշվին իրականացվող աշխատանքները, այսինքն` նշված ոլորտներում գումարների օգտագործման արդյունավետությունը շատ չնչին է։
Տնտեսագետի կարծիքով`պարտքը փակելու համար պարտք վերցնելն իրատեսական կարող է դիտվել այն դեպքում, եթե հաշվի առնվի, թե ինչ նպատակով են նոր պարտք վերցնում, ավելի լավ, թե վատ պայմաններով։ Ի վերջո լավ կլինի, եթե կարողանանք մարել պետական պարտքը, բայց Վահագն Խաչատրյանը կասկածում է, որ Հայաստանը մոտ ապագայում կկարողանա այդ հարցը լուծել, քանի որ մեր տնտեսության արդյունավետությունը դեռ շատ ցածր է։
