Տպել
Հանրային հեռուստառադիոընկերության խորհրդի նախագահ Ալեքսան Հարությունյանը երիտասարդ տարիներից զբաղեցրել է բարձր պետական պաշտոններ։ 1992թ. եղել է ՀՀ առաջին նախագահի աշխատակազմի ղեկավարի տեղակալը։ Հետո գործուղվել է Ֆրանսիա, մասնակցել Հայաստանի դեսպանատան ստեղծման աշխատանքներին։ Վերադառնալով Հայաստան՝ որոշ ժամանակ եղել է ԼՂՀ ներկայացուցիչը Հայաստանում։ Իսկ մի քանի ամիս անց՝ Ռոբերտ Քոչարյանի վարչապետ դառնալուց հետո՝ դարձել է նրա աշխատակազմի ղեկավարը։ Հետո արդեն ՀՀ նախագահի աշխատակազմի ղեկավարն էր, այնուհետև՝ խորհրդականը։
2003թ.-ից մինչ օրս Ա. Հարությունյանը Հանրային հեռուստառադիոընկերության խորհրդի նախագահն է։
– Ծնունդով որտեղի՞ց եք։
– Ծնողներս Ղարաբաղից են, բայց 1950-ական թվականներից ապրում են Երևանում։ Ղարաբաղում չեմ ապրել, բայց այնտեղ եմ ծնվել։ Ծնողներս մանկավարժներ են. մայրս հայոց լեզվի և գրականության ուսուցչուհի է։ Հայրս 30 տարի՝ մինչև իր մահը, եղել է Զեյթունի դպրոցի տնօրենը։
– Նույն դպրոցո՞ւմ եք սովորել։
– Այո, և հիմա էլ իմ տղաներն են այնտեղ սովորում։
– Դժվար չէ՞ր տնօրենի տղա լինելը…
– Դժվար էր այնքանով, որ իմ նկատմամբ ավելի խիստ էին։ Ես, այսպես ասած, և՛ «փողոցի տղա» էի, և՛ գերազանցիկ՝ ֆիզիկայի, մաթեմատիկայի համամիութենական օլիմպիադաների հաղթող էի։ Դպրոցն էլ «Ոսկե մեդալով» ավարտեցի։ Ուղղակի այդ պրոբլեմը միշտ կար. ես փողոցի կռիվներին ավելի շատ էի մասնակցում, քան կարելի էր գերազանցիկին և տնօրենի որդուն։ Բայց Քանաքեռն ու Զեյթունը, որտեղ ես մեծացել եմ, այնպիսի թաղեր էին, որ ես չէի կարող Կենտրոնի դպրոցներում սովորող կամ Մարգարյանի հիվանդանոցում ծնվածների կյանքով ապրել։ Այնտեղ ամեն ինչ մի քիչ դաժան էր, և ամեն տղա ինքնահաստատման խնդիր ուներ։ Ես ինքնահաստատվել եմ՝ միաժամանակ լինելով գերազանցիկ։
– Ինչպե՞ս է դա ձեզ մոտ հաջողվել։ Ցերեկը կռիվ էիք անում, գիշերը սովորո՞ւմ։
– Ստիպված էի համատեղել։ Վատ սովորել կարող էի, բայց չինքնահաստատվել՝ ոչ։ Այնտեղ կամ պետք էր լինել որոշում ընդունողների, կամ էլ խեղճ վիճակում գտնվողների շարքում։ Ես նախընտրեցի առաջինը։
– Իսկ ձեր ծնողները որևէ կերպ ազդե՞լ են մասնագիտության ընտրության հարցում։
– Հայրս ուզում էր, որ ես ֆիզիկոս դառնայի, մանավանդ, որ այդ բնագավառում հաջողություններ ունեի։ Բուհ ընդունվելու ժամանակ նա գիտեր, թե գործերս ֆիզիկայի ֆակուլտետ պիտի տամ, բայց ես դիմեցի բանասիրության ֆակուլտետ։ Եվ նույնիսկ մի քանի օր թաքուն էի պահում, որ ինքը փոխելու ժամանակ չունենար։ Այդ տարիներին պատմվածքներ էի գրում, տպագրվում էի արդեն, երևի դա դեր խաղաց։ Բայց 1991 թվականից գրելը դադարեցրի, գրելու ցանկությունս միանգամից վերացավ։ Գիտե՞ք ինչպես եղավ. ես մի գործ էի սկսել, որը, կարծում էի՝ վեպ պիտի լիներ։ Հետո սկսեցի կրճատել, ու հասկացա, որ վիպակ է լինելու։ Վերջում դա դարձավ երկար պատմվածք, որը կոչվում է՝ «Բրուտի ագարակը»։ Բայց գրելիս գիտեի, որ դա իմ վերջին գործն է։ Դրանից հետո ես ոչ միայն ոչինչ չեմ գրել, այլև ցանկություն էլ չեմ ունեցել գրելու։ Ինձ համար դա փակված, բայց շատ հաճելի էջ է։
– Թոշակի գնալուց հետո, հնարավո՞ր է, որ նորից բացեք այդ էջը։
– Դե, գայթակղություն կա հուշեր գրելու… Պարզապես, առաջիկա 10-15 տարում ինձ չի կարելի հուշեր գրել։ Կարծում եմ, որպեսզի իրավունք ունենամ հուշեր գրելու, դեռ մի 10 տարի էլ պետք է ապրեմ։
– Մի քանի խոսքով կպատմե՞ք ձեր անցած ուղու մասին։
– Ավարտել եմ ԵՊՀ բանասիրության ֆակուլտետը։ Երկու տարի ծառայել եմ Խորհրդային Միության բանակում, տանկի հրամանատար եմ եղել։ Հետո վերադարձա ուսումս շարունակելու, ավարտեցի ասպիրանտուրան։ Բայց այն ժամանակ, երբ պետք է դիսերտացիա պաշտպանեի, արդեն Փարիզում էի։ Հայաստանի դեսպանատանն էի աշխատում։
Մասնակցել եմ ուսանողական ընդհատակյա շարժումներին` դեռ մինչև բանակ գնալը։ Իսկ հետո՝ 1987 թվականից, ակտիվ մասնակցություն եմ ցուցաբերել էկոլոգիական շարժումներին, ղարաբաղյան շարժմանը և այլն։ 1992թ. եղել եմ ՀՀ առաջին նախագահի աշխատակազմի ղեկավարի՝ Շահեն Կարամանուկյանի տեղակալը։
– Իսկ ինչպե՞ս ստացվեց, որ գնացիք Ֆրանսիա։
– Գործուղվեցի, որպեսզի օգնեմ Հայաստանի դեսպանատան ստեղծմանը։ Կարելի է ասել, որ Վահան Տեր-Ղևոնդյանի հետ մենք զրոյից ստեղծեցինք այդ դեսպանատունը։ Ֆրանսիա գնացել եմ՝ ֆրանսերեն 3 բառ իմանալով, ինչպես գրեթե բոլոր հայերը։ Գնացել էի իբր մի քանի ամսով, բայց 4 տարի՝ 1992-1996թթ. մնացի այնտեղ։ Լեզուն սովորեցի փողոցում, հետո նոր կրթություն ստացա։ Այնտեղ ծնվեց մեծ տղաս, հետո՝ նաև երկրորդը։ Լավ կապերը մինչև հիմա էլ մնացել են, դա ինձ համար կյանքի լավ դպրոց էր։
Հետո վերադարձա, Վազգեն Սարգսյանի և Ռոբերտ Քոչարյանի առաջարկով մի կարճ ժամանակ եղա ԼՂՀ ներկայացուցիչը Հայաստանում։ Դա տևեց մի քանի ամիս, և Ռ. Քոչարյանի վարչապետ դառնալուց հետո դարձա նրա աշխատակազմի ղեկավարը։ Հետո արդեն նախագահի աշխատակազմի ղեկավարն էր, այնուհետև՝ խորհրդականը։
Եվ հիմա, փաստորեն, այստեղ եմ՝ Հանրային հեռուստառադիոընկերության խորհրդում՝ 2003 թվականից։
Ի դեպ, փոքր տղաս, ի տարբերություն ավագ եղբայրների, ծնվել է Հայաստանում։ Սակայն հետաքրքիր զուգադիպությամբ նրա ծննդյան օրը՝ սեպտեմբերի 29-ին, Ֆրանսիայի նախագահ Ժակ Շիրակի պետական այցն էր Հայաստան։ Պաշտոնական ճաշին, որին ես ներկա էի, երկու նախագահներն էլ ինձ շնորհավորեցին։ Իսկ Շառլ Ազնավուրը կատակեց, որ այդ օրվա համերգը նվիրում է իմ տղային։
– Ասում են՝ ձեր ամենասիրած քաղաքը Փարիզն է։ Ճի՞շտ է։
– Չէ, պարզապես այնտեղ ավելի երկար եմ ապրել, երկու որդիներս են այնտեղ ծնվել։ Այնտեղ ինձ օտար քաղաքում չեմ զգում։ Բայց շատ սիրում եմ Նյու Յորքը, Լոնդոնը, Միլանը։ Մոսկվան չեմ սիրում, երբեք չեմ սիրել… Հիմա էլ, եթե գործով ստիպված եմ լինում այնտեղ գնալ, աշխատում եմ սահմանափակել իմ այցելության ժամկետները, հասցնել մինիմումի։
– Երկար տարիներ Ֆրանսիայում ապրելուց հետո երբ ետ եկաք, հե՞շտ հարմարվեցիք այստեղի կյանքին։
– Այնպես չէր, որ 4 տարին այնտեղ եմ մնացել. տարին 3-4 անգամ գալիս էի Երևան, Ղարաբաղ էի գնում։ Բայց ետ գալիս, իհարկե, որոշ դիսկոմֆորտ էի զգում, հատկապես այն հարցերում, որոնք վերաբերում են մարդկանց հետ շփումներին և բարքերին։
– Ճի՞շտ է, որ Վանո Սիրադեղյանի հետ քավոր-սանիկային հարաբերությունների մեջ եք։
– Ոչ, քավոր-սանիկ չենք, ուղղակի երկար տարիներ լավ հարաբերություններ ենք ունեցել։ Նախ՝ իմ մանկության ընկերոջ մորաքույրն իր նախկին կինն էր, այդ իմաստով շփում կար։ Բացի այդ, գրողական միջավայրում կային շփումներ։ Հետո ինչ-որ կոնֆլիկտային շրջան եղավ, երբ ես նախագահի աշխատակազմի ղեկավարի տեղակալ էի, իսկ նա՝ ՆԳ նախարար։ Դա անցավ, Փարիզում հաշտվեցինք։ Քավոր-սանիկային հարաբերություններ չեն եղել, նա ուղղակի ներկա է եղել իմ հարսանիքին։ Բայց ասեմ, որ ՀՀ հետկոմունիստական շրջանի նոր ղեկավարությունից ես ամենաշուտը ճանաչել եմ Վանո Սիրադեղյանին և Վազգեն Սարգսյանին։
– 2003 թվականից ի վեր ղեկավարում եք Հանրային հեռուստառադիոընկերության խորհուրդը։ Ինքներդ՝ որպես հեռուստադիտող, հայկակա՞ն ալիքներին եք նախապատվություն տալիս, թե՞ արտասահմանյան։
– 1991 թվականից ես հեռուստատեսության հետ, այսպես թե այնպես, կապ ունեցել եմ։ Սկզբում եղել է իմ ստեղծած մասնավոր «Հայլուր» լրատվական ծրագիրը, որը պետական հեռուստատեսությամբ վարձակալական հիմունքներով եթեր էր գնում։ Իհարկե, ռուսական և արտասահմանյան առաջատար հեռուստաընկերությունների հետ համեմատած, հայկական ալիքները բավական հետ են։ Բայց հայկական եթերում արդեն կան բաներ, որ, այսպես ասած, ամոթ չէ ցույց տալ։ Առաջընթաց կա, սակայն կան նաև պրոբլեմներ, որոնք տարիներ շարունակ չեն լուծվում և արգելակում են հետագա զարգացումը։
– Խնդիրը միայն ֆինանսների հե՞տ է կապված։
– Ոչ, միայն դա չէ։ Գովազդային շուկան աճում է, սակայն խաղի կանոնները բոլորի համար նույնը չեն։ Մեր հեռուստատեսային դաշտն ավելի արագ կզարգանա, եթե հավասար պայմաններ լինեն բոլորի համար։ Օրենսդրական դաշտն անկատար է և որոշակի կարգավորման կարիք ունի։ Օրինակ, ՀՀ օրենքի համաձայն, Հայաստանի Հանրապետությունում չեն կարող հեռարձակվել չթարգմանված ֆիլմեր, բայց, փաստորեն, բացի մեզնից՝ ոչ ոք այդ օրենքը չի պահում։ Բացի այն, որ օրենքն է խախտվում, նաև մրցակցությունն է դառնում անարդար. մեկ հեռուստաֆիլմի վրա մեր կատարած ծախսերն ավելի մեծ են, քան մյուսներինը։ Կարևոր խնդիր է նաև «պիրատությունը»։ Բացի մի քանի ալիքից, մնացած բոլորն այս կամ այն չափով «պիրատության» դաշտում են։ Եթե ֆիլմերի հարցում, բացի մանր խուլիգանություններից կամ փոքր «ջեբկիրություններից», օրենքը հիմնականում պահպանում են, ապա մուլտֆիլմերի կամ արտասահմանյան ֆորմատներ գողանալու հարցում խայտառակ վիճակ է։ Նման բան, օրինակ, Վրաստանում, Ռուսաստանում կամ Ուկրաինայում չկա։ Ստացվում է՝ առասպելական գումարներ ենք ծախսում ֆիլմեր ձեռք բերելու համար, իսկ մեկ ուրիշը դիմացի դիսկերի խանութից ձեռք է բերում և ցուցադրում այն ֆիլմը, որը դեռ կինոթատրոնների էկրանների վրա է։ Եվ քո ծախսն անիմաստ է դառնում։ Մի բան էլ կա. երբ ալիքը «պիրատ» արտադրանք է ցույց տալիս, որոշ մարդիկ ասում են՝ դե, ոչինչ, մեր ժողովուրդն է, էլի, թող նայի։ Դա պարզապես խայտառակություն է։ Ամբողջ եվրոպական տարածաշրջանում միայն Հայաստանում են ռուսերեն ֆիլմեր ցուցադրվում։ Վրաստանում նույնիսկ քրեական պատասխանատվություն է հասնում չթարգմանված ֆիլմեր ցուցադրելու համար։ Եվ երբ փորձում ես այդ մասին ասել, քանի որ օրենքի պահանջն է այդպիսին, ասում են՝ ուզում եք մոնոպոլիա դարձնել, որովհետև միայն ձեր ֆիլմերն են հայերեն։ Այս տեսակ ստրկամիտ մտածողության խնդիր կա։ Բացի նրանից, որ ամոթ է, դա օրենքի խախտում է։ Դա չի վերաբերում միայն հեռուստաեթերին։ Դուրս եկեք փողոց և կտեսնեք ռուսերեն պաստառներ։ Պատկերացնո՞ւմ եք, Թբիլիսիում խանութների ռուսերեն ցուցանակներ լինեն։
– Դե՛, այնտեղ շատ հակառուսական են տրամադրված…
– Հակառուսականի խնդիրը չի։ Ֆրանսիայում էլ չկա, չէ՞, ռուսերեն կամ անգլերեն գրված ինչ-որ բան։ Ադրբեջանում էլ չկա…
– Միգուցե դա նրանից է, որ մենք շատ հյուրընկալ ենք։
– Դա հյուրընկալություն չի, ստրկամտություն է։ Այսօր մարդը խանութի վրա ամաչում է հայերեն գրի։
– Չե՞ք կարծում, որ դա ինչ-որ տեղ նաև մարքետինգի հետ է կապված։ Օրինակ, սպառողը եթե տեսնում է, որ ապրանքը հայկական է՝ հայերեն տառերով է գրված, մտածում է, որ դա անպայման պիտի անորակ լինի։
– Իսկ ինչո՞ւ Ադրբեջանում կամ Վրաստանում նույն կերպ չեն մտածում։ Պարզապես այստեղ հասարակության որոշակի, փոքր, բայց գուցե մեծ ազդեցություն ունեցող մասը ստրկամիտ է և այդ ստրկամտությունը փաթաթել է հասարակության վզին։
– Իսկ ձեզ՝ որպես հեռուստադիտող, հայերե՞ն թարգմանությունն է ավելի հարազատ, թե՞ ռուսերեն։ Մեր թարգմանությունները որքանո՞վ են որակյալ։
– Նույնիսկ եթե հայերենը վատ ընկալվեր, նույնիսկ եթե թարգմանության որակը շատ ավելի վատ լիներ, քան այսօր կա, միևնույն է, դա արդարացում չէ։ Խոսքը վերաբերում է օրենքին, և այդ հարցը քննարկման առարկա չպետք է լինի։ Ես ամեն ինչ անելու եմ, որ օրենքն այդ հարցում խստացվի։ Խոսքը վերաբերում է ոչ միայն հեռուստառադիո եթերին, այլ գովազդին, խանութների ցուցանակներին և այլն։ Այդ ստրկամտությունը մեր ժողովրդինը չէ, ուղղակի հասարակության մի մասն այն փաթաթել է ժողովրդի գլխին։ Խոսքը միայն վերջին տարիների մասին չէ։ Ռուսաստանում էլ մինչև 19-րդ դարի կեսերն ամոթ էր ռուսերեն խոսելը, բայց դա անցավ, չէ՞։ Մեզ մոտ էլ պետք է անցնի։
– Այնուամենայնիվ, հեռուստադիտողին հայերեն թարգմանությունն անսովոր խորթ չի՞ թվում։
– Ասեմ, որ երբ ՈՒԵՖԱ-ի Չեմպիոնների լիգայի խաղերն էինք սկսել հայերեն հեռարձակել, դա էլ էր անսովոր։ Չեմ ասում՝ մեր թարգմանությունները փայլուն են, բայց… Օրինակ, մեր եթերում սկսվել է հայտնի «Կորուսյալները» ֆիլմը։ Նման հայտնի ֆիլմերը թարգմանելիս պետք է արտադրող ընկերությունների համաձայնությունը ստանաս։ Թարգմանությունն ուղարկում ենք, որպեսզի իրենք որակը ստուգեն։ Հայերեն չեն հասկանում, բայց նայում են՝ արդյո՞ք դերասանի ձայնը ճիշտ է ընտրված, արդյո՞ք բերանի շարժումները համընկնում են, կամ «ինտերշումը»՝ 4 ձայնային գծերը, պահպանվա՞ծ են, թե՞ ոչ։ «Կորուսյալների» համար ստացանք մի նամակ, որտեղ մեզ շնորհավորում էին՝ ասելով, որ սա լավագույն թարգմանություններից մեկն է, որ իրենք ունեն Եվրոպայում։ Հարցը թարգմանության լավ կամ վատ լինելը չէ։ Պարզապես մեր ականջը սովոր չէ, և մեր միտքը հայերենի նկատմամբ կոմպլեքս ունի։ Անզեն աչքով անգամ նկատելի է, որ թարգմանությունների որակը գնալով բարձրանում է։ Իհարկե, ընդհանուր առմամբ ռուսերեն թարգմանություններն ավելի հաջող են, որովհետև նրանք ավելի մեծ ֆինանսական և այլ հնարավորություններ ունեն։ Բայց կան ֆիլմեր, որոնց հայերեն թարգմանությունն ավելի լավն է, քան ռուսերենը։ Օրինակ, կարծում եմ, որ «Միստր և Միսիս Սմիթը», «Գրիմմ եղբայրները» և «Բանդիտ կանայք» հայերեն ավելի լավ են թարգմանված և ավելի մոտ են անգլերեն բնագրին, քան ռուսերեն տարբերակները։ Եվ դա միայն իմ կարծիքը չէ։
– Դուք հիշատակեցիք Չեմպիոնների լիգան։ Իսկ մեր ֆուտբոլային մեկնաբանների մակարդակը ձեզ գոհացնո՞ւմ է։
– Ֆուտբոլային և, ընդհանրապես, մարզական մեկնաբանությունը Հայաստանում ցածր մակարդակի վրա է գտնվում, բացառությամբ մեկ-երկու դեմքերի։ Ավանդույթներն այնքան էլ լավը չեն։ Հայտնի մեկնաբան Լևոն Դանիելյանից հետո ունեցել ենք մեծ թվով մեկնաբաններ, բայց բառերի և արտահայտությունների մի խումբ է ձևավորվել, որ երիտասարդները գալիս են, և իրենք էլ են օգտագործում։ Օրինակ, ես մինչև հիմա էլ չեմ հասկացել, թե ինչ է նշանակում՝ «շեշտակի հարված»։ Բայց հիմա եթե 18 տարեկան մի տղայի բերես, ինքը նույնպես կասի՝ «շեշտակի հարված», որը հորինվել է խորհրդային ժամանակներից, և մինչև հիմա էլ պարզ չէ, թե ինչ է նշանակում։
Ասեմ նաև, որ այլևս ցույց չենք տալու այլ երկրների ազգային առաջնություններ։ Որովհետև ոչ մի հանրային հեռուստաալիք դա չի անում, դրանով զբաղվում են կոմերցիոն ալիքները։ Մենք կամավոր դուրս եկանք այդ դաշտից։ Ցուցադրելու ենք միայն միջազգային մրցաշարեր՝ Չեմպիոնների լիգան, Աշխարհի և Եվրոպայի առաջնությունները, Կոնֆեդերացիաների գավաթը։
– Ուրիշ երկրի ազգային առաջնությունը Հանրայինով ցույց չտալն ինչ-որ ազգային ինքնասիրության կամ բարոյական խնդիրների հե՞տ է կապված։
– Ոչ, ուղղակի ընդունված չի։ Ռուսական ԿՀՁ-ն այլ երկրի առաջնություն ցույց չի տալիս։ Ընդունված չի, և դա ճիշտ է։ Բացի վերը նշվածներից, ցուցադրելու ենք մեր ազգային առաջնության հանդիպումները, ոչ միայն ֆուտբոլի, այլ ընդհանրապես այն միջազգային մրցաշարերը, որտեղ հայ մարզիկները մասնակցում են։
– Դուք, արդեն 4 տարի է, զբաղեցնում եք ՀՀՌԸԽ նախագահի պաշտոնը։ Հանրային հեռուստատեսությունը շատ հզոր գործիք է, և ձեզ, փաստորեն, կարելի է համարել հանրապետության ամենաազդեցիկ մարդկանցից մեկը։ Պաշտոնը ձեզ փոխե՞լ է։
– Իհարկե փոխել է։ Ամեն ինչն է մարդուն փոխում՝ պաշտոնը, փողը… Ով ասում է, որ իրեն չի փոխել, կարծում եմ՝ անկեղծ չի։ Բայց միևնույն ժամանակ՝ ես փորձում եմ ամեն ինչ անել, որ այդ բացասական փոփոխությունները շատ չլինեն։
Օրինակ, նույն հեռուստատեսությունում՝ «Նոր Ալիքի» 17 տարեկան աղջիկներից սկսած՝ մինչև իմ տնօրեններն ու տեղակալներն, ինձ դիմում են անունով. Ալիկ են ասում, ոչ թե՝ պարոն Հարությունյան։ Ես հատուկ այդպես եմ արել, որ ինքս ինձ շատ «պարոն Հարությունյան» չզգամ։ Զբաղեցրել եմ բարձր պաշտոններ՝ նախագահի աշխատակազմի ղեկավար, անվտանգության խորհրդի քարտուղար և այլն, բայց փորձում եմ իմ կենցաղում, իմ ընկերների մեջ չփոխվել։ Երբեք թիկնապահ չեմ ունեցել, զենք չեմ կրել։ Մի փոքր շրջան միայն, երբ Տիգրան Նաղդալյանի սպանությունից հետո նոր նշանակվել էի, թիկնապահներ էին նշանակել։ Բայց մի ամիս հետո հրաժարվեցի թիկնապահներից։ Չեմ կարող ասել, թե լրիվ հաջողվում է, բայց փորձում եմ այնպես անել, որ շատ վատ բաներ իմ մեջ չմտնեն։
– Ձեզ համարում են հայկական շոու-բիզնեսի գորշ կարդինալներից մեկը՝ ի թիվս Հրաչ Քեշիշյանի և Արթուր Գրիգորյանի։ Կիսո՞ւմ եք այդ կարծիքը։
– Որոշ չափով, այո։ Ես շատ չեմ ուզում դրանով զբաղվել, բայց ստիպված եմ լինում։ Բայց ասեմ, որ արդեն իսկապես զբաղվելու եմ, որովհետև ինչ-որ բաներ են կատարվում, իմ անունն են տալիս, բայց ես ընդհանրապես առնչություն չեմ ունենում։ Դրա համար որոշեցի, որ ավելի լավ է՝ ինքս զբաղվեմ…
– Կոնկրետ ինչո՞վ…
– Շոու-բիզնեսի հետ կապված ամեն ինչով։ Ես կզբաղվեմ և արդեն կասեմ՝ այո՛, այս հարցը ես եմ որոշել։ Այլապես, ինչ-որ քայլեր են կատարվում, որ ես չեմ էլ իմանում, բայց բոլորը մտածում են՝ ես եմ արել։ Առաջին հերթին փորձելու եմ մեր եթերը լիբերալ դարձնել։ Մինչև 2004-2005 թվականը հայկական եթերում միայն նույն դեմքերն էին հայտնվում։ Ես փորձեցի, որ այնտեղ, օրինակ, «Հայ տղեքը», «Հայքը» կամ «Արմենոիդսը» նույնպես տեղ ունենան։ Միակ բանն այն է, որ ռաբիսը շատ չմտնի եթեր, կամ, եթե մտնում է, ապա «ստերիլիզացված» մտնի, ինչպես Սթինգն է արաբ երգչի հետ երգում։ Փորձեցի դաշտը բացել բոլորի համար, թեև դա երբեմն ցավագին էր ընդունվում։
Նշեմ նաև, որ Հանրային հեռուստաընկերությունը ոչ մի երգչից ոչ մի կոպեկ չի վերցնում։ Այդ «ռասկրուտկա» ասվածը բոլորի համար անվճար ենք անում։ Կարող է՝ ինչ-որ ռեժիսոր կլիպ նկարելուց իր փողն է վերցնում, բայց դա Հանրային հեռուստաընկերության հետ կապ չունի։ Երբ եկա, երգիչների մի երգի գինը 20-100 դոլար էր։ Իսկ այժմ սկսում է 1000 դոլարից, և ես դրա համար ուրախ եմ։ Այսօր երգիչները կարողանում են շատ գումար վաստակել, և, կարծում եմ, ես իմ համեստ ներդրումն այստեղ ունեմ։ Ես եմ երգիչներին ասել, որ պետք չի գնալ անվճար կամ փոքր գումարով երգել։ Այսօր ես ուրախ եմ, որ երգիչները թանկարժեք ավտոմեքենաներ ունեն, լավ տներում են ապրում, և ամեն մի երգիչ գիտի, որ, եթե հաջողվի, ինքը կունենա այդ ամենը։ Մի բանի մասին էլ նշեմ, դա կենդանի երգի վերադարձն է եթեր, և իմ համեստ ներդրումն այդտեղ նույնպես կա։
Շոու-բիզնեսը մեծ հասկացություն է, որի մեջ մտնում է նաև կինոն։ Շատ-շատ կինոներ ենք նկարելու՝ կարծում եմ՝ մեր հիմնական աշխատանքն այս տարվանից սկսած՝ լինելու է կինոարտադրությունը։ Կլինեն և՛ հայկական սերիալներ, և՛ լիամետրաժ ֆիլմեր։ Ունենք նաև շատ ամբիցիոզ այլ ծրագրեր։
– Եվ այդուհանդերձ, չնայած այդ լիբերալությանը, կան մի շարք երգիչ-երգչուհիներ, որոնց երբեք չես հանդիպի Հանրայինի եթերում։
– Կան, իհարկե։ Բայց հարցը ոչ թե երգիչ-երգչուհիների մեջ է, այլ սկզբունքների։ Չեմ ասում, որ սկզբունքները երբեք չենք խախտում, թեև աշխատելու եմ այնպես անել, որ այդ սկզբունքներն ավելի հստակ լինեն ու չխախտվեն։ Խոսքը չի վերաբերում երգչին սիրել-չսիրելուն։ Օրինակ, ես վերջերս իմացա, որ «Հայ տղեքը» մեր եթերում երևալու խնդիր ունեն։ Բոլորին թվում էր, թե դա ես եմ, բայց այդպիսի բան չկա. ես իրենց շատ սիրում ու գնահատում եմ։ Միջամտեցի, և հիմա «Հայ տղեքը», նրանց տեսահոլովակները մեր եթերում ավելի շատ կլինեն, նրանք կմասնակցեն մեր պրոյեկտներին… Այդ տեսակ բաներ երբեմն լինում են, երբ իմ անունը շոշափում են, բայց ես կապ չունեմ։ Ասենք, ես վստահ եմ, որ նույն «Հայ տղեքին» թվում էր՝ ես չեմ թողնում, որ իրենք մեր եթերում երևան։ Իսկ ես չգիտեի այդ մասին, որովհետև ամբողջ օրը «Նոր ալիք» չեմ նայում։
– Լուրջ թեմաներից մի փոքր շեղվենք։ Ազատ ժամանակ ինչո՞վ եք զբաղվում։ Ի՞նչ նախասիրություններ ունեք։
– Ամեն առավոտ ընկերներով գնում ենք լողավազան, 300-500 մետր լողում եմ։ Երկրորդը՝ ես երևի այն քիչ մարդկանցից եմ, որ շարունակում են կարդալ։ Սիրում եմ վերընթերցել տարբեր շրջանների դասականներին։ Ինչ վերաբերում է մյուս նախասիրություններին, այնպես է ստացվել, որ դրանք և աշխատանքային բուն պարտականություններս երբեմն համընկնում են։
– Որևէ սպորտաձևով երբևէ զբաղվե՞լ եք։
– Վոլեյբոլ խաղալ չեմ սիրել, բայց այնպես է ստացվել, որ երկար տարիներ պարապել եմ և նույնիսկ Հայաստանի պատանեկան հավաքականի անդամ եմ եղել։ Բայց բանակից հետո թողեցի։
– Շո՞ւտ եք ամուսնացել։
– 30 տարեկանում. չգիտեմ՝ դա շո՞ւտ է, թե՞ ուշ։ Կինս՝ Նանան, 8 տարով ինձնից փոքր է, նկարչուհի է։ Ռոբերտ Սահակյանցի աղջիկն է։ Հիմա արդեն սեփական ստուդիան ունի՝ կանանց հագուստի արտադրության «Զատիկ» ստուդիան։
– Հագուկապի նկատմամբ բծախնդի՞ր եք։
– Այո։ Երբ հնարավորություն կա, մարդ պետք է իր համար ճաշակ ստեղծի։ Թեև նույնիսկ ամենաէժան հագուստը կարող է ճաշակով լինել։
– Իսկ կա՞ն բրենդներ, որ նախընտրում եք, կամ հակառակը՝ չեք սիրում։
– Այո, օրինակ՝ տղամարդու հագուստներից՝ կոստյումներից, «Զիլի» չեմ սիրում։
Իմ կարծիքով, այն հարուստ ռուսների և արաբների համար ստեղծված բրենդ է։ Թանկ հագուստներից գերադասում եմ «Կիտոն» ֆիրման, իսկ ավելի գործնական հանդիպումների ժամանակ՝ «Արմանին»։ Թեև ունեմ բոլոր հիմնական բրենդների հագուստներ, փողկապներ և այլն։ Կոշիկների հարցում՝ հիմնականում բոլոր կոշիկներս «Ջիմի Վեսթոն» ֆիրմայինն են։
Սիրում եմ նաև լավ սիգարներ փորձել՝ նախապատվությունը տալիս եմ կուբայական սիգարներին, բայց փորձում եմ նաև դոմինիկյան, աֆրիկյան սիգարները։
– Իսկ մեքենաների հարցո՞ւմ ինչպես եք։
– Շատ սիրում եմ սպորտային մեքենաներ, սակայն ոչ թե վարել, այլ վարորդի կողքին նստել։ Իսկ ամենօրյա մեքենաներից հիմնական սիրածս մակնիշը «BMW»-ն է։
– Ինքներդ մեքենա չե՞ք վարում։
– Ոչ։ Եվ ամեն ինչ անում եմ, որ երբեք չվարեմ։ Իմ բնավորությամբ ավտոմեքենա վարել չի կարելի։
– Ինչո՞ւ։ Տաքարյո՞ւն եք։
– Այո, շուտ նյարդայնանում եմ։ Իմ բնավորությամբ՝ ինձ թվում է՝ ես օրը 4 անգամ մեքենան կխփեմ։ Եվ խնայելով իմ առողջությունն ու փողը՝ աշխատում եմ մեքենա չվարել։
– Ձեր աշխատանքային գործունեության հետ կապված մի հետաքրքիր դեպք կարո՞ղ եք պատմել։
– Արդեն բավական ժամանակ անցել է, և այս մասին կարող եմ պատմել։ Վաշինգտոնում ուղեկցում էի Ռոբերտ Քոչարյանին, ով այդ ժամանակ ԼՂՀ նախագահն էր, իսկ ես՝ ԼՂՀ ներկայացուցիչը Հայաստանում։ Ամեն ինչ անում էինք, որ բարձր մակարդակի հանդիպումներ լինեին՝ Կոնգրեսում, Սենատում, և այլն։ Վերջում հրաժեշտի ճաշկերույթ եղավ, որին մասնակցում էին սենատորներ։ Ռեստորանում կար ընդհանուր սրահ և երկու առանձին սրահներ։ Դրանցից մեկում Ռ. Քոչարյանի պատվին կազմակերպված ճաշն էր, իսկ հարևան սենյակում, ինչպես պարզվեց, Քլինթոնի ճաշն էր։ Այդ մասին ոչ մի տեղեկություն չեղավ, առաջին անգամ է, որ այդ մասին ասում եմ։ Ամերիկացիները շատ զգույշ էին, եթե հանկարծ աղմուկ դուրս գար, շատ դժվար կլիներ ադրբեջանցիներին համոզել, որ նրանք իրար հետ չէին ճաշում։ Այսինքն, այդքան զգուշությունից հետո երկու նախագահները հայտնվեցին իրար կողքի՝ նույն ռեստորանում, կից սրահներում։
– Եվ նրանց միջև շփում այդպես էլ չեղա՞վ։
– Ես ասացի, որ հուշերի գիրք դեռ չեմ պատրաստվում գրել…
Զրուցեց Բաբկեն Թունյանը
«3 Միլիոն»
1 Հոկտեմբեր, 2007
