Տպել
Հայաստանում պաշտոնապես ընդունված է միամուսնությունը, այսինքն՝ կարելի է ամուսնանալ մեկ անձի հետ, չնայած աշխարհում կան երկրներ, որտեղ ամեն ինչ այլ կերպ է։ Առաջարկում եմ զբաղվել ընտանեկան համակարգերով եւ հասկանալ դրական ու բացասական կողմերը:
Միամուսնությունը պրակտիկա է, երբ մեկ անձ ունենում է միայն մեկ կողակից։ Մոնոգամիան այսօր աշխարհում ամուսնության ամենատարածված ձեւն է եւ օրենքով ընդունված է շատ երկրներում:
Միամուսնությունը կարող է հիմնված լինել տարբեր սոցիալական, կրոնական կամ մշակութային համոզմունքների վրա: Այն հաճախ դիտվում է որպես երկու մարդկանց միջեւ սիրո, փոխըմբռնման եւ հարգանքի վրա հիմնված կապ: Մարդիկ հանդիպում են, սիրահարվում, ընդհանուր հետաքրքրություններ գտնում եւ որոշում ամուսնական միության մեջ մտնել։
Բացի այդ, որոշ մշակույթներում եւ կրոններում միամուսնությունը կարող է ունենալ լրացուցիչ սոցիալական եւ էթիկական հետեւանքներ: Օրինակ, քրիստոնեության մեջ միամուսնությունը դիտվում է որպես սուրբ եւ անխախտ պայմանագիր ամուսնու եւ կնոջ միջեւ, որը պետք է գոյություն ունենա ողջ կյանքի ընթացքում:
Թեեւ միամուսնությունը 21-րդ դարում ամուսնության ամենատարածված ձեւն է, ամուսնության այլ ձեւեր կան, ինչպիսիք են բազմակնությունը եւ սերիական միամուսնությունը:
Պարզ ասած՝ սերիական միամուսնությունն այն է, երբ անձն իր կյանքում ունենում է մի քանի անընդմեջ ամուսնություններ, բայց միաժամանակ հարաբերությունների մեջ է միայն մեկ անձի հետ: Սա նշանակում է, որ ամուսնալուծությունից կամ ամուսնու կորստից հետո մարդը փնտրում է նոր զուգընկեր եւ ամուսնանում է նրա հետ։
Իսկ բազմակնությունn ամուսնության այն պրակտիկան է, երբ մեկ մարդ միաժամանակ ունի բազմաթիվ կողակիցներ: Տարբեր մշակույթներում եւ կրոններում բազմակնությունը կարող է կարգավորվել օրենքով կամ ավանդույթներով: Որոշ երկրներում ու կրոններում բազմակնությունն արգելված է, իսկ որոշ երկրներում այն կարող է թույլատրվել կամ նույնիսկ խրախուսվել (Հնդկաստանի որոշ շրջաններում, Շրի Լանկայում, Տիբեթում, Պակիստանում եւ այլն):
Բազմակնությունը գոյություն է ունեցել տարբեր ձեւերով ու տարբեր մշակույթներում հազարավոր տարիներ շարունակ: Որոշ հասարակություններում այն առաջացել է ազգականների կամ կլանների միջեւ ամուսնության արդյունքում՝ սոցիալական եւ քաղաքական կապերն ամրապնդելու նպատակով։ Այլ հասարակություններում բազմակնությունը կապված էր կրոնական համոզմունքների կամ ավանդույթների հետ։
Հին քաղաքակրթություններում, ինչպիսիք են եգիպտականը, հունականը եւ հռոմեականը, բազմակնությունը տարածված էր տիրակալների, ազնվականների եւ հարուստ մարդկանց շրջանում: Որոշ մշակույթներում, ինչպիսիք են իսլամը եւ մորմոնիզմը, բազմակնությունը շարունակում է կիրառվել մինչ օրս:
Այնուամենայնիվ, ժամանակակից հասարակությունների մեծ մասում բազմակնությունն իրավաբանորեն ճանաչված չէ եւ դիտվում է որպես ամուսնության անօրինական կամ բարոյապես անընդունելի ձեւ: Փոխարենը, կան միապաղաղ օրենքներ, որոնք թույլ են տալիս միայն նույնական ամուսնությունները երկու մարդկանց միջեւ:
Հարցը, թե ինչն է լավ կամ վատ բազմակնության մեջ, առաջացնում է բազմաթիվ տարբեր կարծիքներ եւ տեսակետներ, որոնք կախված են մարդկանց մշակութային, կրոնական եւ էթիկական համոզմունքներից:
Կան, ինչպես բազմակնության կողմնակիցներ, եւ նրանք, ովքեր հավանություն չեն տալիս նման հարաբերություններին եւ այն համարում են անբարոյական։
Անկախ տեսակետներից, կարեւոր է հասկանալ, որ բազմակնությունը պետք է հիմնված լինի բոլոր չափահաս մասնակիցների կամավոր համաձայնության վրա եւ չպետք է հանգեցնի բռնության, շահագործման կամ ընտանիքի անդամների իրավունքների ոտնահարման:
Էլլա Բաղրամյան
