Տպել
Գալիք տարին, ամենայն հավանականությամբ, բեկումնային տարի կլինի արհեստական ինտելեկտի և ռոբոտաշինության ոլորտներում: Մենք ունենք նաև տիեզերական առաքելություններ և փորձեր՝ նորարարական տրանսպորտի ներդրմամբ:
1. «Արտեմիս». առաքելություն դեպի Լուսին
2024 թվականի նոյեմբերին մեկնարկելու է «Արտեմիս» երկրորդ առաքելությունը դեպի Լուսին, որի նախապատրաստումն իրականացնում է NASA-ն՝ գործընկերների հետ միասին։ Սա կլինի առաջին անձնակազմով թռիչքը դեպի Երկիր արբանյակ SLS (Տիեզերական արձակման համակարգ) հրթիռով և «Օրիոն» տիեզերանավով: Սպասվում է, որ Լուսնի շուրջ թռիչքը կտևի տասն օր։
Տիեզերագնացները կփորձարկեն խորը տիեզերքում ապրելու և աշխատելու համար անհրաժեշտ տեխնոլոգիան: Դա կլինի նաև տիեզերագնացության պատմության մեջ ամենաերկար օդաչուներով թռիչքը: Առաքելության մասնակիցները Երկրից կհեռանան առավելագույնը 370.000 կմ հեռավորության վրա։
NASA-ն և Կանադայի տիեզերական գործակալությունը (CSA) արդեն հրապարակել են անձնակազմի անդամների անունները, ովքեր կմեկնեն Լուսին: Առաքելությունն ավարտելուց հետո անձնակազմը կընկնի Խաղաղ օվկիանոս՝ Սան Դիեգոյի ափերի մոտ, որտեղ նրանց կդիմավորի փրկարարական խումբը: Եթե առաքելությունը հաջող լինի, NASA-ն կանցնի հաջորդ քայլին՝ տիեզերագնացներ ուղարկելով տիեզերք և վայրէջք կատարելով Լուսնի վրա:
2. Մարդկանց ուղեղ-համակարգիչ առաջին միջերեսները
Իլոն Մասկի Neuralink ընկերությունը պատրաստվում է 2024 թվականին կամավորներին ուղեղի իմպլանտի տեղադրման առաջին վիրահատություններն իրականացնել։ Այն արդեն փորձարկումների համար ընտրում է 40 տարեկանից ցածր մարդկանց, ովքեր տառապում են կաթվածից: Հատուկ ռոբոտ-վիրաբույժը իմպլանտը կտեղադրի ուղեղի նախաշարժական կեղևի հատվածում, որը վերահսկում է վերջույթները։ Սարքը կկարդա և կվերլուծի մարդու ուղեղի գործունեությունը, այնուհետև տեղեկությունն անլար եղանակով կփոխանցի մոտակա նոութբուքին կամ պլանշետին: Neuralink-ի հետագա ջանքերը կկենտրոնանան մարդկային մտքերը մի շարք հրամանների մեջ թարգմանելու վրա, որոնք համակարգիչը կարող է հասկանալ և կատարել:
Ակնկալվում է, որ վիրահատության նախապատրաստումը չի գերազանցի երկու ժամը, իսկ բուն վիրահատությունը կտևի 25 րոպե։ Ընկերությունը գնահատում է, որ մեկ վիրահատությունը կարժենա մոտ 10,500 դոլար՝ ներառյալ հիվանդների հետազոտությունները: Neuralink-ն ասում է, որ նախատեսում է 2024 թվականին իրականացնել 11 նման գործողություն, իսկ մինչև 2030 թվականը՝ տասնյակ-հազարավոր:
Ինչպես խոստանում է Մասկը, ապագայում Neuralink չիպը թույլ կտա ոչ միայն տեղեկատվություն փոխանակել համակարգչի հետ, այլև կարգավորել հորմոնների մակարդակը, հաղթահարել անհանգստությունը և նույնիսկ երաժշտությունը փոխանցել ուղիղ ուղեղին։
3. Ավիատաքսի Փարիզում
Գերմանական Volocopter ստարտափը հայտարարել է, որ 2024 թվականի ամռանը կգործարկի իր VoloCity օդային տաքսին Փարիզում։ Այն արդեն համագործակցում է Groupe ADP-ի հետ, որը հանդես է գալիս՝ որպես քաղաքի օդանավակայանների օպերատոր, ինչպես նաև RATP՝ հասարակական տրանսպորտի օպերատորի հետ։ Օդային տաքսիի գործարկումը տեղի է ունեցել ամառային օլիմպիական խաղերի հետ։ VoloCity-ն Ֆրանսիայի մայրաքաղաքի հյուրերին կտեղափոխի երեք երթուղիներով, որոնք կապում են օդանավակայանները, ուղղաթիռների հարթակներն ու ուղղաթիռային նավահանգիստները, ինչպես նաև երկու զբոսաշրջային երթուղիներով:
VoloCity-ն էլեկտրական ուղղահայաց թռիչքի և վայրէջքի (eVTOL) ինքնաթիռ է: Այն տեղավորում է օդաչու և մեկ ուղևոր։ Օդային տաքսին թռչում է 500 մ բարձրության վրա և գրեթե աղմուկ չի ստեղծում: Այն կարող է հաղթահարել մինչև 35 կմ տարածություն։
Volocopter-ը նախատեսում է նաև օդային տաքսիների երթուղիներ գործարկել Սինգապուրում, Հռոմում և Սաուդյան Արաբիայի առաջարկվող Նեոմ քաղաքում 2024 թվականին: Ընկերությունն արդեն փորձարկում է VoloRegion կոչվող ավելի երկարաժամկետ eVTOL-ը, որը կմիացնի քաղաքներն ու արվարձանները:
4. Հումանոիդ ռոբոտներ՝ մարդկանց օգնելու համար
2024 թվականին մի քանի ընկերություններ խոստանում են սկսել մարդանման ռոբոտների զանգվածային արտադրություն, որոնք ոչ միայն կաշխատեն արտադրության մեջ, այլև հանդես կգան՝ որպես անձնական օգնականներ։
Tesla-ն այս տարի ներկայացրել է իր Optimus ռոբոտների երկու թարմացում: Նրանք այժմ կարող են կատարել պարզ առաջադրանքներ գրասենյակում և ընկերության օբյեկտներում, ներառյալ՝ Cybertruck պիկապ բեռնատարների արտադրությունը: Օրինակ, Optimus-ը կարող է ինքնուրույն տեսակավորել առարկաները՝ ըստ գույնի: Այժմ Tesla-ն ակտիվորեն աշխատակիցներ է հավաքագրում՝ ռոբոտներ պատրաստելու համար, որոնք, ակնկալվում է, որ հաջորդ տարի զանգվածաբար կսկսեն աշխատել ավտոարտադրողի գործարաններում:
Միևնույն ժամանակ, Figure ընկերությունը ներկայացրել է մարդանման ռոբոտի առաջին մշակումները, որոնք կարող են ինքնուրույն կատարել արտադրության որոշ առաջադրանքներ։
Figure 01 ռոբոտը, որն ունի 170 սմ բարձրություն և 60 կգ քաշ, կարող է մեկ լիցքավորմամբ բարձրացնել 20 կգ և աշխատել հինգ ժամ: Այն շարժվում է ինքնուրույն, և ռոբոտի շարժումները շատ ավելի հարթ են, քան Tesla-ի իր մրցակցի շարժումները: Boston Dynamics-ի, Google Deepmind-ի, Tesla-ի և Apple-ի արդյունաբերության վետերաններն ու ռոբոտիստներն աշխատում են Figure-ի վրա:
Կանադական Sanctuary AI ընկերությունը նույնպես աշխատում է իր ռոբոտի վրա։ Phoenix-ն ունի ինտեգրում ChatGPT-ի հետ և ի վիճակի է կատարել 110 տարբեր առաջադրանքներ: Մշակողներն այն անվանում են ռոբոտ, որն ունի «աշխարհի առաջին մարդանման ընդհանուր նշանակության ինտելեկտը (GPR): Առաջին նախատիպերն արդեն աշխատում են Canadian Tire Corporation խանութում, որտեղ զբաղվում են փաթեթավորմամբ, մաքրմամբ, պիտակավորմամբ և ապրանքների դասավորմամբ:
Իսկ չինական Fourier Intelligence-ը նախատեսում է մինչև այս տարվա վերջ սկսել GR-1 մարդանման ռոբոտի զանգվածային արտադրությունը։ Այն ունակ է շարժվել 5 կմժ արագությամբ և կրել մինչև 50 կգ կշռող բեռ։ GR-1-ը կարող է օգտագործվել տարեցների խնամքի, կրթական նպատակներով և հյուրերին հասարակական վայրերում զվարճացնելու համար: Արդեն 2024 թվականին «հազարավոր միավորներ» կհայտնվեն շուկայում, խոստանում է ընկերությունը։
5. Առաջին քվանտային հաշվողական հանգույցը
2024 թվականին IBM-ը Գերմանիայում կբացի Եվրոպայի առաջին քվանտային հաշվողական տվյալների կենտրոնը։ Այն կտեղակայի ընկերության քվանտային համակարգերը, որոնցից յուրաքանչյուրը՝ ավելի քան 100 կիուբիթ, և կենտրոնը կգործի որպես կենտրոն, որը կհեշտացնի հետազոտողների, բիզնեսների և եվրոպական կառավարությունների համար քվանտային տեխնոլոգիաների փորձարկումները:
Տվյալների կենտրոնը կտեղակայվի Էնինգենում գտնվող ընկերության տարածքում և սպասարկվելու է IBM Quantum Network-ի կողմից: Նրա հաճախորդների թվում են ավելի քան 60 կազմակերպություններ, այդ թվում՝ Bosch-ը, Deutsches Elektronen-Synchrotron-ը, Միջուկային հետազոտությունների եվրոպական կազմակերպությունը (CERN) և այլն:
6. Միջուկային միկրոռեակտորներ
Հաջորդ տարի ԱՄՆ-ում MARVEL միկրոռեակտորը կմիացվի աշխարհի առաջին միջուկային միկրոցանցին՝ Այդահոյի ազգային լաբորատորիայում (INL): Ծրագիրը ֆինանսավորվում է երկրի էներգետիկայի նախարարության կողմից։ Միկրոռեակտորը հագեցած է նատրիում-կալիումական հովացուցիչ նյութով, որն ընդունակ է արտադրել 100 կՎտ էներգիա: MARVEL-ը հասնում է 4,5 մ բարձրության և կշռում է ընդամենը 900 կգ։
Նախատիպը, որը կոչվում է Primary Coolant Apparatus Test (PCAT), կօգտագործվի միկրոռեակտորի անվտանգ աշխատանքը հաստատելու համար: Հետազոտողները նաև կուսումնասիրեն, թե ինչպես կարելի է այն օգտագործել ջուրը մաքրելու և թաղամասային ջեռուցման համար ջերմություն արտադրելու համար: Նրանք կարծում են, որ միկրոռեակտորները կկարողանան լուծել մի շարք խնդիրներ՝ էլեկտրաէներգիա տրամադրել հեռավոր շրջաններին, ապահովել վթարային էլեկտրամատակարարում և այլն։ Նման ռեակտորների արտադրությունն ավելի էժան կլինի, և իրենք ապագայում կկարողանան աշխատել առանց թափոնների։ Այսպիսով, մշակվող միկրոռեակտորների վերջին տարբերակները սառեցման համար օգտագործում են ոչ թե ջուր, այլ այլ նյութեր, ինչպիսիք են հեղուկ մետաղը, ճնշման տակ գտնվող գազը և հալած աղը։
7. Խելացի հագուստ
2024 թվականին Humane ստարտափը կթողարկի AI Pin սարքը, որն իրեն դասում է «խելացի» հագուստի տարրերի շարքին։ Սարքը ալյումինե պատյանով ամրացվում է հագուստին մագնիսի միջոցով: Չնայած էկրանի բացակայությանը, այն առաջարկում է մի շարք գործառույթներ՝ ձայնային հաղորդագրություններ և զանգեր, ֆոտո և վիդեո ձայնագրություն, իրական ժամանակում տեքստի թարգմանություն և հարցերի պատասխաններ: Ցանկության դեպքում, AI Pin-ի պատասխանները կարող են նախագծվել անմիջապես ափի վրա՝ օգտագործելով հատուկ լազեր:
Սարքի յուրահատկությունն այն է, որ այն ինտեգրված է Microsoft-ի և OpenAI-ի արհեստական ինտելեկտի մոդելների, ինչպես նաև ChatGPT չաթ բոտի հետ։ Ցույցի ժամանակ Humane-ի համահիմնադիր Իմրան Չոդրին արհեստական ինտելեկտին հարցրեց, թե որտեղ է արևի հաջորդ խավարումը դիտելու լավագույն վայրը, և որքան սպիտակուց կա մի բուռ նուշում:
Սարքը կարժենա 699 դոլար։ Փորձագետները նշում են, որ սա առաջին գաջեթն է, որը կարող է մրցել ավանդական սմարթֆոնների հետ։ Time ամսագիրը AI Pin-ը ներառել է այս տարվա լավագույն գյուտերի իր ցուցակում։
8. Երրորդ կողմի հավելվածները և Apple որոնողական համակարգը
ՏՏ լրագրող Մարկ Գուրմանը Bloomberg-ից հայտնել է, որ արդեն 2024 թվականի առաջին կեսին Apple-ը թույլ կտա հավելվածները iPhone ներբեռնել ոչ թե App Store-ից, այլ անմիջապես մշակողների կայքերից։ Հավելվածների մատակարարներն այլևս ստիպված չեն լինի միջնորդավճար վճարել Apple խանութում տեղադրելու համար, ինչը նշանակում է, որ ծառայություններն ավելի էժան կլինեն վերջնական օգտագործողի համար: Առայժմ նորամուծությունը կանդրադառնա միայն Եվրամիության վրա, քանի որ ընկերությունը ձգտում է համապատասխանել տեղական օրենսդրությանը: ԵՄ թվային շուկաների մասին օրենքը (DMA) ընկերություններից պահանջում է բացել իրենց ծառայություններն ու հարթակները մրցակիցների և մշակողների համար: ԱՄՆ-ը արդեն դիտարկում է նմանատիպ օրենքի նախագիծը։
GP Bullhound տեխնոլոգիական խորհրդատվական ընկերությունը կանխատեսում է, որ հաջորդ տարի Apple-ը նույնպես կգործարկի իր սեփական որոնողական համակարգը առանց գովազդի, որը մարտահրավեր է նետում Google-ի գերակայությանը: Այս քայլը կարող է փոխել ինտերնետի լանդշաֆտը, ասում են վերլուծաբանները:
Սիրարփի Աղաբաբյան
