Տպել
Շուշի, Հադրութ, Մեհրիբան, Լաչինը՝ Քարվաճառ, Նիկոլ,
բայրաքթար, Հայաստան, Էրդողան, Ջեբրայիլ, չէ՛՝ Ջրական,
Պուտին, Բաքու, զգետնել, Ալիև, ԵԽԽՎ, Մոսկվա, Աննա,
բանակցություն, Ադրբեջան, Արծրուն, Արայիկ, Լեռնային
Ղարաբաղ, չէ՛՝ Արցախ, Վահրամ, Միշիկ, Թուրքիա,
բանակցություններ
Հաստատ ջարդել են: Չէ, չեն ջարդել էջը: Ճիշտ ա: Ընկել ա: Բայց կարող ա… Չէ՛, չի կարող: Տակտիկական նահանջ ա՝ աչքիս: Ի՞նչ ես խոսում, մեռա ասելով՝ պարտվում ենք: Բերանդ խերով բաց արա, հերիք ա կռռաս: Բայց ասում են՝ գողացել են, տարել փակել են, ինչ-որ բաներ են ստիպում: Լսի, բայց ո՞նց ա հնարավոր: Ասում են, հա: Տարել, փակել, ստիպել են: Ախր ո՞նց կարար ընկներ: Հնարավոր չի: Բարձունքում ա, գրավել չէր լինի: Ոչխարներին որտեղի՞ց էդքան խելք: Քիչ մնաց, եթեր կմտնի, հիմա ամեն ինչ կիմանանք: Հեսա, ասում են՝ լավ չի, տեղափոխել են հիվանդանոց: Ինքն ա գրել, ասում ա՝ սիրտս լավ չի: Էս ի՞նչ ա կատարվում: Ինչ-որ բան ա կատարվում: Եթե չմտավ, ուրեմն, իրոք, բռնել-փակել են: Բայց ախր ի՞նչ ա նշանակում՝ բռնել-փակել են: Ո՞վ ա բռնել: Ո՞վ ա փակել: Դավաճանները: Էս ազգի տականքները: Ինչն ա շատ՝ դավաճանությունը: Կարող ա սպառնացել են, որ եթեր չմտնի: Մերոնք հաստատ ուժեղ հակահարձակման են անցնելու: «Սմերչը» պիտի խփեն: Չեմ հասկանում, ինչի՞ն են սպասում: Իրենք էլ կխփեն: Բայց որ խփեն, էդ արդեն ուրիշ տարածք ա, սոխերը կխառնվեն: Երրորդ համաշխարհայինն ա սկսվելու: Աստված ջան: Ի՞նչ ա կատարվում: Էս ի՞նչ ա կատարվում: Այ քեզ բան: Սրանք էս ինչե՞ր են գրում՝ իբր սաղ վերցրել են: Սրանք լրիվ գիժ են: Հա-հա-հա-հա… Պատերազմից հետո հոգեբուժարաններ են բացելու դրանց ֆրուստրացիայից բուժելու համար: Մի րոպե արի: Արի նստի: Նստի կարդա: Կարդա: Էս ի՞նչ ա: Ռուսերեն ա… էս ի՞նչ ա, մամա ջան… Մի՛ գոռա: Հերիք ա: Ասում եմ՝ ձենդ կտրի՛: Ի՞նչ ես պոկում մազերդ: Դանակը տեղը դիր: Ապուշ բաներ մի՛ արա: Մի՛ գժվի: Մի՛ ապուշացի:
Շուտ էին ուղարկել: Խնդալու սմայլիկներ դրեցի: Վազեմ, շուտ տուն հասնեմ, արագ ուղարկեմ, ինքը հաստատ կիմանա՝ ճիշտ ա՞: Դրանք էլ՝ զընգ հա զընգ… Միացրել եմ, ոռնում են… անջատում եմ: Գրում ա՝ հա, ճիշտ ա… Նորից զանգում են, միացնում եմ՝ ոռնում են… Ես էլ եմ ոռնում, ինքն էլ ա ոռնում, էրեխեքն էլ են ոռնում, հարևաններն էլ են ոռնում…
Քնած եմ: Սիրտս ճմլվում ա: Վեր եմ թռնում, զգում եմ, մի բան կատարվել ա: Գնում եմ հյուրասենյակ, տեսնեմ՝ մեջքով ա կանգնած, ուսերը ցնցվում են, լացում ա: Ասում եմ՝ ի՞նչ ա եղել՝ Կարենը՞, Աշոտը՞, Հարութը՞… Ասա… Ասա, խնդրում եմ… Գրկել ա էրեխուն՝ «Կներես, տղես, կներես, պարտվել ենք»:
Ես չեմ պարտվել, դու՛ ես պարտվել: Դու չես պարտվել, նրա՛նք են պարտվել: Նրանք չեն պարտվել, մե՛նք ենք պարտվել: Մենք բոլորս ենք մեղավոր: Բայց ես ի՞նչ եմ արել: Հենց ես՝ ի՞նչ սխալ բան եմ արել: Չգիտե՞ս: Լու՞րջ: Լավ մտածի: Մտածի: Մտածի: Գլխիդ զոռ տուր: Ես չեմ կարա հիմա մտածել, ես հիմա պիտի լացեմ, գոռամ, մեղադրեմ, ողբամ:
***
Ա՛յ իմ նախշած Շուշի, ղադրդ չգիդացինք, թորքի բաժին տառած Շուշի, հու՞ քեզ քիցեց թորքին ռեխը: Տրան ծերքերը կուտրատվեն, թիքա-թիքա տառնան: Իմ Կայանա տատիկս ծիին վիրա նստած՝ անց ա կըցալ քու դաշտերավդ, թորքին խաբս ա տվալ, տարալ Շուշվա ծուրերումը խեղդալ: Բա ես հիմա շտե՞ղ եմ սաս անում, բա ես խե՞ կրացի վեչ տանեմ թորքին ծորումը խեղդեմ, խոր-խոր ծուրերիդ մատաղ, ա՛յ իմ նախշած Շուշի…
Իմ ջահել բալեք, սաս եմ տամ ծեզ: Ծեր սասին մատաղ, տուք ինձ էլ լսում չեք: Քուռընայի, տըսնայի վեչ ծեր հոպ կալած աշկերը, այ մեր խոխերք, մեր մատղաշ խոխերք, մեր կուճի խոխերք:
Բալա, բալա՜, վե՞ր ծորին տակին ես, վե՞ր քըրծին տակին ես, սաս եմ տամ՝ սաս չես հանում: Բոյ-բուսաթիդ մատաղ, մեծ-մեծ ըշկերիդ մատաղ, քու մատղաշ կյանքիդ մատաղ, բա ես մըհեկ հու՞նց եմ կիլոխս տինելու պարցին, վեր տու՛ մատաղ քացիր, մեր բալեք, մեր քյորփա բալեք:
Իմ վիրավոր, խոցված բալա, քոռ գյուլլան քեզ հու՞նց ճարեց: Սարեր՝ ծեզ եմ կանչում, քարեր՝ ծեզ եմ ձեն տամ, խե՞ կրացիք վեչ խուխիս կյաղեք, գյուլլան ճարեր վեչ իմ մադարիս: Նամարդ մնաք տուք, սարեր-ծորեր, վեր իմ խուխիս պըհեցիք վեչ:
Ա՛յ իմ առյուծ բալա, ա՛յ իմ ասլան բալա, ա՛յ իմ արծիվ բալա, յեր կաց, աշկերդ պացի,բոյավդ մին կաղնի, տես հինչ սև ա եկալ կըլխներիս:
Սևը եկալ, աշխարհն ա լցվալ, մեր երկիրն ա լցվալ, մեր տոնն ա լցվալ, կիլոխս ա լցվալ: Էլ վեշ մի պյան հըսկանում չեմ, կիլոխ չեմ ինգում:
***
Սիրուն աշուն է: Ծառերն իրենց արևին է՛լ բողբոջեցին, է՛լ ծաղկեցին, է՛լ կանաչեցին՝ կատարները՝ քամիներին. հիմա էլ քիչ-քիչ շեկ են ցնդում: Փոշոտ տապին արևը խեղդեց, հիմա հատած՝ անձրևի արանքներում, սուտի շողում է: Անցյալ տարվա ցեխը կիջնի գլխիս՝ սառն ու սպիտակ, օրոր-շորոր:
