«Այն, ինչպես մենք խոսում ենք մեր երեխաների հետ, ժամանակի ընթացքում դառնում է նրանց ներքին ձայնը»,- ասել է Պեգի Օ’Մարան, գրող, հրատարակիչ և «Mothering» («Մայրություն») լրագրի խմբագիր, 4 երեխաների մայր: Եվ դա փաստ է:
Խոսքերն ու արտահայտությունները, որոնք մենք բարձրաձայն արտասանում ենք, ինչպես նաև դրանց ուղեկցող տոնը, ձևը և արարքները, ուղղակի ազդեցություն են ունենում մեր երեխաների վրա: Այն ամենը, ինչ մենք ասում ենք մեր երեխաներին, մնում է գիտակցության խորքերում, մի վայրում, որտեղ մենք պահպանում ենք մեր արժանապատվության զգացումը, գոյության զգացումը, ինքնասիրությունը, մեր վախերն ու կասկածները:
Հազվադեպ կարելի է հանդիպել ծնողների, ովքեր իրենց երեխաներին չեն համարում յուրահատուկ: Լավ է, երբ մենք համարում ենք մեր երեխային յուրահատուկ անձամբ մեզ համար, ոչ ամենայուրահատուկն ամբողջ աշխարհում, և ոչ ավելի յուրահատուկ, քան յուրաքանչյուր ուրիշ երեխա, բայց, այսպես թե այնպես, նշում ենք յուրահատկությունը, որը հատուկ է մեր երեխային: Եվ օդային, ոչ երկրային խոսքեր օգտագործելու փոխարեն («Դու ամեն ինչ կարող ես»)՝ ուղղակի պետք է երեխային ասել ջերմ, սիրալիր, ճշմարտացի բառեր, որոնք չեն ստում, ուժեղացնում են և հանգստացնում: Այսպիսի բառերից մեր երեխաները կարող են օգտվել՝ ինչպես գործիքից, լինեն նրանք 5 թե 55 տարեկան:
40 գլխավոր արտահայտություններ, որոնք պետք է ասել երեխային, որպեսզի նա մեծանա ուժեղ և երջանիկ:
Զայրանալը նորմալ է: Ես կօգնեմ քեզ հանգստանալ:
Տխրելը նորմալ է: Ես կնստեմ քո կողքին:
Քեզ հիասթափված զգալը նորմալ է: Ես նույնպես դա զգացել եմ:
Դա նորմալ է:
Ինձ դուր է գալիս, թե դու ինչպիսին ես:
Դու կարևոր ես ինձ համար:
Ես լսում եմ:
Ես այստեղ եմ:
Դու պարտավոր չես ինձ երջանիկ դարձնել:
Դու ավելին ես, քան քո էմոցիաները, որովհետև դրանք կանցնեն:
Ես գլուխ կհանեմ էմոցիաներից, անկախ նրանից, թե ինչքան մեծ են դրանք:
Ես ուզում եմ նայել, թե ինչպես ես դու խաղում:
Իհարկե, ես կմիանամ քեզ:
Ես ուզում եմ պառել քո կողքին:
Դու ստիպում ես ինձ ժպտալ:
Ես հավատում եմ քեզ:
Ես վստահում եմ քեզ:
Դու գլուխ կհանես դրանից:
Դու իդեալական չես, ես նույնպես, բայց մեր սերը կատարյալ է:
Շնորհակալություն:
Ես հպարտանում եմ քեզանով:
Ես ուրախ եմ, որ դու այստեղ ես:
Նորմալ է սխալներ թույլ տալը:
Մի շտապիր:
Դու ուժեղ ես:
Ես հպարտանում եմ, որ ես քո ծնողն եմ:
Դու համարձակ ես:
Ես ներում եմ քեզ:
Ես մտածում եմ քո մասին:
Ես կարոտում եմ քեզ:
Նորմալ է, որ դու փոշմանել ես:
Օգնություն խնդրելը նորմալ է:
Ես լսում եմ քեզ:
Ես տեսնում եմ քեզ:
Ներիր ինձ:
Դու իմ կյանքն ավելի լավն ես դարձնում:
Դու ընդունակ երեխա ես:
Դու արժանի ես:
Դու մեծ նշանակություն ունես ինձ համար:
Ես սիրում եմ քեզ այնպես, ինչպես դու ինձ:
Կա պատմություն ծեր ուսուցչի մասին, ով սովորեցնում էր իր աշակերտներին հիշել սուրբ բառերն իրենց սրտերի վրա. «Ինչո՞ւ մեր սրտերի վրա, այլ ոչ թե՝ սրտերի մեջ»,- հարցրեց մի աշակերտ: «Մենք տեղավորում ենք մեր բառերը մեր սրտերի վրա այնպես որ, այն օրը, երբ մեր սիրտը կոտրվի, դրանք ներս ընկնեն»,- պատասխանեց ուսուցիչը:
Եվ դրա համար պետք է երեխային ասել սիրո խոսքեր և արտահայտություններ և դնել դրանք երեխայի սրտի վրա: Եվ մի օր, այն պահին, երբ նա անվստահություն և ծանրություն կզգա սրտում, ապա ծնողական խոսքերը կարող են ներթափանցել ներս և հանգստացնել:
Եվ իհարկե, երեխային պետք է ասել ոչ միայն հատուկ արտահայտություններ, այլ նաև լինել անկեղծ և բաց:
Պատրաստեց Անի Գաբուզյանը
izbrannoe.com