Տպել
Սևանա լճի ափին հնագույն բնակավայրերի ավերակներ կան։
Լճաշեն նշանակում է լճին մոտ գտնվող շինություն, բնակավայր։ «Սա Հայաստանն է» շարքի հեղինակներ Հովհաննես Հակոբյանն ու Կարեն Բալայանն այս տեսանյութում պատմում են, թե ինչպես էին մարդիկ ապրում այստեղ 3.5 հազար տարի առաջ։
Լճաշեն հին բնակատեղին գտնվում է Սևանա լճի հյուսիս–արևմտյան ափին և շուրջ 30 հա տարածք է զբաղեցնում։ Համարվում է, որ այն հիմնադրվել է մ.թ.ա. IV դարում, վաղ բրոնզե դարաշրջանում։ Սակայն վերջին ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ Լճաշենն ավելի հին է։ Այստեղ հայտնաբերվել են պղնձե դարի ժամանակաշրջանով թվագրվող կենցաղային առարկաներ։
Բնակավայրը հզոր ռազմական ամրություններ ուներ։ Դրանք կառուցվել են այն ժամանակվա և տարածաշրջանի ամրաշինական ավանդույթների համաձայն։ Լճաշենը ճանապարհի մոտ գտվող բարձունքում կրկնակի պատերով վեց ցիտադել ուներ, որոնք դեպի Արարատյան դաշտավայր էին տանում։
Քաղաքը խիտ բնակեցված էր։ Այդ մասին վկայում են այստեղից հայտնաբերված Ուրարտուի արքա Արգիշտի 1–ինի սեպագիր արձանագրությունները։ Այնտեղ հիշատակվում են նաև գրավված այն երկրների անունները, որոնք վերացել են պատմության էջերից։
Գտածոները հավաստում են, որ հին Լճաշենում փայտամշակման արվեստը բարձրագույն վարպետության էր հասել։ Դամբարաններում հայտնաբերվել էին ռելիեֆային փորագրությամբ զարդարված սայլակներ։ Դրանց կառուցվածքում ճկված ծառ էր օգտագործվում։ Սայլակները թվագրվում են մ.թ.ա. 15–րդ դար և խորհրդանշում են հանգուցյալի ճանապարհորդությունը տարածության և ժամանակի մեջ։
Լճաշենում նաև ոսկի էր մշակվում։ Սևանի հակառակ ափին մինչ օրս ոսկու հանքաքար է արդյունահանվում։ Լճաշենը, որպես բնակավայր, գոյատևել է մինչ ուշ միջնադար։
