Դեկտեմբերին Հայաստանի ֆուտբոլի ֆեդերացիան ամփոփեց 2020 թվականի երկրի լավագույն ֆուտբոլիստի կոչման համար քվեարկության արդյունքները: Հենրիխ Մխիթարյանը տասներորդ անգամ դարձավ հաղթող: Վերջին տասը տարիների ընթացքում մրցանակը միայն մեկ անգամ է ստացել այլ խաղացող` 2018-ին ընտրվել է Մարկոս Պիզելին: Այդ ժամանակ Հենրիխը փորձում էր իրեն հարմարավետ զգալ «Արսենալում», բայց 2019-ի ամռանը նա այնուամենայնիվ խոստովանեց. «Միգուցե անգլիական ֆուտբոլն ինձ այնքան էլ հարմար չէ»:
Վերջին քվեարկության ժամանակ Մխիթարյանը մրցակիցներ չուներ: Ավելին, նա լավագույնն է՝ ոչ միայն Հայաստանում: «Ռոման» պաշտոնական հարցում չի անցկացնում, բայց Il Romanista թերթի քվեարկության արդյունքները կասկած չեն թողնում. 2020 թվականին հռոմեական թիմի երկրպագուները հիացած են Հենրիխով:
«Նրան հնարավոր չէ կասեցնել: Մխիթարյանի կատարումը «զինաթափեցնող» գեղեցիկ է»,- գրում է Tuttosport-ը: Հենրիխը գոլեր է խփում և փոխանցում կատարում, իսկ «Ռոման» Ա Սերիայի 4-րդ տեղում է՝ առաջ անցնելով ոչ միայն «Լացիոյից», այլև «Յուվենթուսից»:
Մխիթարյանը կրկին աստղ է: Նա «Բորուսիայում» լավագույններից մեկն էր, բայց տեղափոխվեց Անգլիա և խամրեց. չստացվեց ոչ «Մանչեսթեր Յունայթեդում», ոչ «Արսենալում»: Եվ երբ թվում էր, թե հաջող կարիերան ավարտված է, հայտնվեց «Ռոման»:
«Իտալիա տեղափոխվելով՝ ես կայացրի հնարավոր լավագույն որոշումը»,- ասում է Հենրիխը:
Մխիթարյանն իր կարիերան վերակենդանացրեց Իտալիայում: Հենրիխը Եվրոպայի ամենաարդյունավետ կիսապաշտպաններից մեկն է հիմա։
Ֆրանչեսկո Տոտին անմիջապես ասաց, որ ամեն ինչ լավ կլինի: «Ռոմայի» լեգենդը մեկնաբանեց Մխիթարյանի տեղափոխությունը 2019-ի սեպտեմբերին. «Նա ավելի ուժեղ կդարձնի «Ռոման», չնայած վերջին տարիներին նա խնդիրներ ուներ՝ վնասվածքների հետ կապված: Հուսով եմ՝ Մխիթարյանն այստեղ կցուցադրի իր լավագույն ֆուտբոլը: Երկրպագուները կսիրեն նրան»:
Հենրիխն իր դեբյուտային առաջնությունում խփեց ինը գոլ (միայն Էդին Ջեկոն էր գերազանցում նրան՝ 16 գոլ), La Gazzetta dello Sport-ը նրան 52-րդ տեղն է հատկացնում Ա Սերիայի լավագույն 100 խաղացողների մեջ, բայց մրցաշրջանը անկայուն էր՝ ինչպես «Ռոմայի», այնպես էլ՝ Մխիթարյանի համար: Հռոմեացիները կրկին բաց թողեցին Չեմպիոնների լիգան, իսկ Հենրիխը 38 հանդիպումներից մեկնարկեց ընդամենը 16-ում: Վնասվածքների պատճառով նա խաղադաշտում անցկացրեց 1,536 րոպե՝ առավելագույն ժամանակի մոտավորապես կեսը: Տիֆոսին (երկրպագուները) գոհ էր, բայց նրանք սպասում էին լիովին առողջ Մխիթարյանին՝ գնահատելու նրա առավելագույն արդյունավետությունը:
Այս մրցաշրջանում Հենրիխը քչերից է, որ գրեթե միշտ դուրս է գալիս խաղադաշտ առաջին րոպեներից։ Ութերորդ տուրում նա ուներ արդեն 5 գոլ. Հենրիխի համար սա մրցաշրջանի լավագույն մեկնարկն է «Շախտյորից» հեռանալուց հետո («Բորուսիայի» կազմում ՝ 2013 և 2015 թվականներին, նա երեք անգամ գոլ խփեց Բունդեսլիգայի առաջին ութ հանդիպումներում):
«Կարո՞ղ է ինչ-որ մեկը կանգնեցնել նրան: Եղբայր, դու խենթ ես…»,- կատակել է «Ռոմայի» կիսապաշտպան Գոնսալո Վիլարն Instagram-ում:
Մխիթարյանը պարբերաբար տպավորում է գործողությունների գեղեցկությամբ («Տորինոյի» և «Սասուոլոյի» գոլերն առաջնության առաջին հատվածում լավագույններից են), իսկ «Ջենոայի» հետ հեթ-տրիկը Հենրիխի համար առաջինն է բարձրագույն առաջնություններում, և առաջինը «Ռոմայի» համար Ա Սերիայում՝ վերջին 4 տարվա ընթացքում:
«Ես չեմ հասկանում, թե ինչպես է «Արսենալը» բաց թողել այդպիսի ֆուտբոլիստի»,- զարմացած ասում է «Ռոմայի» պատմության մեջ երկրորդ ռմբարկու Ռոբերտո Պրուցոն:
Հենրիխն անձամբ հերքում է այն տեսությունը, որ Իտալիայում խաղալն ավելի հեշտ է, քան Անգլիայում. «Իտալական ֆուտբոլը թերագնահատված է։ Ամեն ինչ բնավ այնպես չէ, ինչ նրանք մտածում և ասում են: «Ռոմայում» խաղալ սկսելուց առաջ ես հաճախ էի լսում, որ Ա Սերիայի մակարդակը շատ բարձր չէ, որ թիմերը բավականաչափ ուժեղ չեն: Սա մեծ սխալ է: Ես տպավորված եմ խաղացողների կարգով, նույնիսկ աղյուսակի երկրորդ կեսի թիմերի խաղացողների: Պաշտպանությունում ոչ ոք չի փակվում, բոլորը ցանկանում են խաղալ: Ես շատ ուրախ եմ, որ հիմա ելույթ եմ ունենում Իտալիայում»:
Մխիթարյանը «Շախտյորի» օրերից ի վեր չի ցուցադրել այնպիսի արդյունավետություն, ինչպիսին «Ռոմայում»: «Ես չէի սպասում, որ այդքան շատ գոլ կխփեմ,- ասում է նա: -Ես շատ շնորհակալ եմ իմ գործընկերներից: Իմ գոլերը թիմի շնորհիվ են: Ես ամեն ինչ անում եմ հանուն թիմի՝ օգնելու արդյունքի հասնել»:
Մխիթարյանը հիմա հռոմեացիների ամենավառ խաղացողն է: 2020 թվականի վերջում Ֆոնսեկայի թիմի մյուս արդյունավետ ֆուտբոլիստը միայն 11-մետրանոց իրացնող Ժորդան Վերետուն էր՝ 12 գոլ՝ 41 հարված դարպասին: Հենրիխը 76 հարվածից ունի 13 գոլ, սա լավագույն տասներորդն է առաջնությունում, գրեթե հավասարազոր է Կրիշտիանու Ռոնալդուին:
«Էմերիի փիլիսոփայությունը տարբերվում էր Ֆոնսեկայի արածից,- ասել է Մխիթարյանը Իտալիա տեղափոխվելուց հետո: -«Ռոմայում» ինձ շատ ավելի լավ եմ զգում, «Ֆոնսեկայի» ֆուտբոլն ինձ սազում է: Մենք խաղում ենք շատ ագրեսիվ՝ փորձելով գնդակն անընդհատ վերահսկողության տակ պահել: Ինձ դուր է գալիս այս խաղը»:
Հենրիխն արդյունավետորեն ինտեգրվեց պորտուգալացի մարզչի ֆուտբոլին և դարձավ հռոմեացիների հիմնական կատարողը:
Ֆոնսեկան Մխիթարյանին տալիս է գրեթե լիակատար ազատություն: Հենրին որոշում է հարձակման ժամանակ «Ռոմայի» պահվածքը։ «Ռոմայի» համակարգում Մխիթարյանը գտնվում է Պեդրոյի կողքին` միակ հարձակվողի ներքևում: Այս դերը եզրային ֆուտբոլիստի և լավագույն տասնյակի միջև խաչմերուկ է: Կախված դրվագից` Պեդրոն և Մխիթարյանն իրավունք են ստանում ընտրելու ցանկալի դիրքը: Պեդրոն և Մխիթարյանը նույնպես անընդհատ եզրեր են փոխում: Այս զույգը թիմում ունի առավելագույն ազատություն: Ֆոնսեկան հիանում է նրանց խելքով և հաճելի միջավայր է ստեղծում իմպրովիզի համար: «Մխիթարյանն ու Պեդրոն շատ նման են իրար: Երկուսն էլ շատ խելացի տղաներ են՝ ուժեղ մարտավարական ներուժով,- բացատրում է «Ռոմայի» մարզիչը,- Սովորաբար Մխիթարյանը որոշում է «Ռոմայի» հարձակողական վարքը, իսկ Պեդրոն հավասարակշռում է իր շարժումը (չնայած երբեմն դերերը փոխվում են): Ամեն ինչ գործում է հենց այն պատճառով, որ այս զույգը կատարյալ կերպով կարդում է դրվագները. Երկուսն էլ հասկանում են, թե ինչպես արձագանքել զուգընկերոջ շարժմանը»։
Գրեթե անսահմանափակ ազատությամբ դերը Հենրիխին բոլորից լավ է սազում: Դա նրան թույլ է տալիս լիովին զարգացնել խաղը։ Մխիթարյանն աներևակայելի բազմակողմանի է: Նման պայմաններում նա հնարավորություն է ստանում դիրք ընտրել և օգտագործել սպառնալիքների ամբողջ սպեկտրը՝ ուղղակի սպառնալիք դարպասին ստեղծում և նախապատրաստական փոխանցումներ հարձակման մեջ. ամեն տեղ Հենրիխը գոնե լավագույն 3-ի մեջ է:
Ֆոնսեկան Մխիթարյանին լիդեր է անվանում, Հենրիխն օրինակ է ծառայում մարզման ժամանակ։
«Հենրիխը մեզ շատ ստեղծագործականություն ավելացրեց, նա ժամանակին տեղափոխվում է և ճիշտ որոշումներ է կայացնում»,- ասում էր Ֆոնսեկան Մխիթարյանի մասին վերջին մրցաշրջանի ընթացքում: Հիմա մարզիչը նույնպես զերծ չի մնում հաճոյախոսություններից: Մխիթարյանը, ըստ նրա, առաջատար է դարձել՝ ինչպես խաղադաշտում, այնպես էլ՝ դրանից դուրս: Հենրիխն ամաչում է նման բնորոշումից. «Ես սիրում եմ գոլ խփել և փոխանցում կատարել, սիրում եմ օգտակար լինել: Բայց չեմ կարող ասել, որ ես առաջնորդ եմ: Ինձ համար կարևոր է խաղալ ցանկացած դիրքում, կարևոր է աշխատել ի շահ թիմի»:
«Մխիթարյանը շատ խելացի խաղացող է, չափազանց օգտակար խաղադաշտում,- ասում է Ֆոնսեկան: -Աշխատանքի նկատմամբ նրա վերաբերմունքն օրինակ է բոլորի համար: Հենրիխն ահռելի մոտիվացիա ունի: Նա աշխատում է՝ ինչպես 18 տարեկանում, ամեն օր: Նման մասնագետները քիչ են»:
«Յունայթեդում» Հենրիխը խնդիրներ ուներ Ժոզե Մոուրինյոյի հետ՝ կապված այն բանի հետ, որ Մխիթարյանը մարզմանը սովորաբար գալիս էր ավելի շուտ, քան պորտուգալացին: «Ռոմայում» աշխատելու նրա ցանկությունը ոչ թե բախման պատճառ է, այլ առաջնորդության որակների դրսևորում:
«Ես պետք է օրինակ լինեմ,- շեշտել է Հենրիխը գարնանը կարանտինի ժամանակ: -Մեզ խնդրեցին տանը մնալ, այնպես որ, ես նույնիսկ վազքի չեմ գնում: Կարևոր է բոլորին ցույց տալ, որ հետևեն կանոններին: Բայց հավասարապես կարևոր է լավ մարզավիճակում մնալը, որպեսզի պատրաստ լինենք, երբ մեզ կրկին թույլատրվի խաղալ»:
«Մխիթարյանն ինձ շատ օգնեց,- ասում է «Ռոմայի» նորեկ Բորխա Մայորալը: -Մենք շատ ենք շփվում, Հենրիխի շնորհիվ ես շատ արագ միացա թիմին»:
Իսկ Պեդրոն, ով, ինչպես Մայորալը, սեպտեմբերից դարձել է հռոմեական ակումբի խաղացող, ասում է, որ Մխիթարյանի ներկայությունը թիմում «Ռոմային» ընտրելու պատճառներից մեկն է: «Այստեղ շատ երիտասարդներ կան՝ հեռանկարային թիմ: Բայց Էդինն ու Միկին ինձ հասկացրեցին, որ «Ռոման» հաղթական մտածելակերպ ունի, որ թիմը կարող է վերադառնալ Չեմպիոնների լիգայի կիսաեզրափակչի մակարդակ»,- ասել է իսպանացին:
Երկրպագուները պաշտում են Մխիթարյանին. Նա արագ խոսեց իտալերեն և խոստովանեց իր սերը Հռոմի և «Ռոմայի» հանդեպ
«Իտալացիները մտածելակերպով շատ նման են հայերին, ես ինձ արագ լավ զգացի այս երկրում,- ասել է Մխիթարյանը: -Ֆուտբոլն այստեղ անհավանականորեն սիրում են, ես դա գիտակցեցի առաջին օրը: Արդեն ինքնաթիռում՝ Հռոմ տանող ճանապարհին, տնային տնտեսուհին հարցրեց ինձ՝ արդյոք պայմանագիր կնքե՞լ եմ «Ռոմայի» հետ: Օդանավակայանում շատ լրագրողներ կային, ես ակումբի աշխատակցին հարցրեցի՝ արդյոք նրանք միշտ դիմավորո՞ւմ են խաղացողներին, ովքեր այդպես պայմանագիր չեն կնքել: Պատասխանը կարճ էր՝ Հռոմում խենթանում են ֆուտբոլի համար: Այն ժամանակ ես չգիտեի՝ կխաղա՞մ «Ռոմայում», թե՞ ոչ, բայց տիֆոսին (երկրպագուները) ինձ արդեն իրենցն էին համարում»:
Տեղափոխությունից երեք ամիս անց Մխիթարյանը փայլուն հարցազրույց տվեց իտալերեն, և երկրպագուները հիացած էին: «Նա վարձավճարով է եկել, գուցե միայն մեկ տարով, բայց դա պրոֆեսիոնալիզմ է»,- ասում էին երկրպագուները։
2020 թվականի օգոստոսին Մխիթարյանը խզեց պայմանագիրն «Արսենալի» հետ և վերջնականապես գրավեց երկրպագուների սրտերը. «Նա հրաժարվեց յոթ միլիոն պայմանագրից, որպեսզի խաղա մեզ համար՝ ստանալով կեսը»:
«Ես սիրում եմ Հռոմը, սիրում եմ «Ռոման», սիրում եմ «Ռոմայի» երկրպագուներին: Ուրախ եմ, որ եկել եմ այստեղ: Սա մեծ ու հոյակապ ակումբ է, որի ղեկավարությունն իսկապես ցանկանում էր ինձ տեսնել թիմում»,- այս խոսքերից հետո Մխիթարյանը երկրպագուների համար դարձավ իդեալական ֆուտբոլիստ։ Ամեն ինչ ամբողջացավ, երբ Մխիթարյանը «Լացիոն» անվանեց Հռոմի երկրորդ ակումբը։
«Երբ «Ռոման» հաղթում է, դա Մխիթարյանի թիմն է: Երբ պարտվում է՝ Ֆոնսեկայինը»,- ասում է Tele Radio Stereo-ի լրագրող Ավգուստո Չարդին:
«Ռոմայի» մարզիչը միշտ ճնշման տակ է, ֆուտբոլիստների համար նույնպես հեշտ չէ, բայց Հենրիխն ասում է, որ ինքը այս հարցում խնդիրներ չունի։
Մխիթարյանի պայմանագիրն ուժի մեջ է մինչև 2021 թվականը, սակայն այն ունի ավտոմատ երկարացման տարբերակ: Դա անելու համար պետք է բավարարել երեք պայման. 6 գոլ (✅))) 5 գոլային փոխանցում (✅))), 23 հանդիպում` առնվազն 25 րոպե խաղադաշտում (մնացել է 4-ը): Ամեն ինչ գնում է նրան, որ շատ շուտով համաձայնագիրն ավտոմատ կերկարաձգվի: Բայց ակումբի ղեկավարությունը կարող է առաջ անցնել. ասում են, որ նոր պայմանագիրն արդեն պատրաստ է:
«Ֆուտբոլիստը կարճ կարիերա ունի. Դուք պետք է վայելեք խաղը և ժամանակ չկորցնեք»,- ասում է Հենրիխը: Դա հենց այն է, ինչ տեղի է ունենում հիմա. Մխիթարյանը լավ է զգում «Ռոմայում», իսկ «Ռոման»՝ Մխիթարյանի հետ:
Սիրարփի Աղաբաբյան