Հայաստանում բնակություն հաստատած իսպանացի խոհարար Անդի Էրնանդես Մարտինեսի հետ զրուցել ենք Հայաստան տեղափոխվելու պատճառների, հայկական խոհանոցի և իր սրտի հայրենիքի մասին:
–Ինչպե՞ս ստացվեց, որ որոշեցիք Հայաստան գալ:
-Հիշում եմ, որ Հայաստանի մասին կարդում էի հին խորհրդային ամսագրերում, և կամաց-
կամաց Հայաստան այցելելու ցանկություն առաջացավ իմ մեջ, այդ ժամանակ 17 տարեկան էի:
2012 -ին էր, երբ տեսա, որ հնարավոր է գալ և աշխատել Հայաստանում, դա իմ երազանքի իրականացման տարեթիվն էր:
–Ի՞նչ խնդիրների բախվեցիք այստեղ տեղափոխվելիս:
-Եղանակային խնդիր. 2012 թվականի դեկտեմբերի 5 -ին տեղափոխվեցի Երևան, երբ եղանակը դեռ համեմատաբար հաճելի էր:
Հետո ինձ համար անտանելի դարձավ ցուրտը և ձյունը: Ես սովոր չէի դրան և ցանկանում էի վերադառնալ Իսպանիա, բայց կամաց -կամաց սովորեցի ապրել նման պայմաններում և նույնիսկ հիմա դա կարոտով եմ հիշում:
–Ի՞նչն է Ձեզ շատ տպավորել Հայաստանում:
-Հայաստանում ինձ ամենաշատը տպավորել է հայ ժողովրդի «հսկայական» հյուրընկալությունը, որն ինձ ստիպում է հնարավորության դեպքում անպայման վերադառնալ:
Հայաստանն ունի տեսնելու մշակույթ և ժառանգություն, բայց նրա հյուրընկալությունն ինձ համար ամենակարևորն է: Դա հենց այն է, ինչի մասին միշտ պատմում եմ իմ ընկերներին:
–Ինչպե՞ս սովորեցիք հայերենը:
-Հայոց լեզուն շատ դժվար է: Դա ոչ մեկի համար գաղտնիք չէ:
Եվ տարիներ անց էլ ես դեռ լեզվական խնդիրներ ունեմ, հիմնականում խոսքի մեջ: Աստիճանաբար սկսեցի սովորել այբուբենը և որոշ գործածական արտահայտություններ, բայց լեզուն սովորելու մտադրություն երբեք չեմ ունեցել, քանի որ այն համարում էի խորհրդավոր և անհաս:
Սակայն հիշում եմ, երբ լսեցի իմ առաջին հայերեն երգը ՝ Սիրուշոյի կատարմամբ, ինձ շատ դուր եկավ լեզվի հնչողությունը և ցանկացա սովորել այն:
Կամաց -կամաց առաջ էի շարժվում թե՛ բառապաշարով, թե՛քերականությամբ ՝ համացանցում խելագարի պես ուսումնական նյութեր փնտրելով և քիչ բան գտնելով:
Հետո սկսեցի ընկերներ ձեռք բերել ֆեյսբուքում, որոնք օգնեցին ինձ կատարել առաջին քայլերը:
Երբ 2012 թվականին տեղափոխվեցի Հայաստան, իմ հայերենի իմացության մակարդակն առաջադիմեց:
Իմ հիմնական խնդիրն այն է, որ հայերենը քիչ եմ օգտագործում, և այդ պատճառով շատ բառեր չեն շտկվում, կամ խոսելու պահին կարող եմ բառը մոռանալ:
Դա ինձ շատ է հիասթափեցնում է:
Տարիների ընթացքում իմ լեզվի իմացության մակարդակը կարծես լճացել ու նույն տեղում էր մնացել, բայց համաճարակից հետո ես նոր բաներ եմ սովորել:
–Ի՞նչ նմանություններ ու տարբերություններ կան հայերի ու իսպանացիների միջև:
-Այս հարցը հաճախ են տալիս ինչպես հայերը, այնպես էլ իսպանացիները:
Կարծում եմ, որ իսպանացիներն ու հայերը շատ ընդհանրություններ ունեն` կիսելով քրիստոնեական ծագման մշակույթը և ունենալով հնդեվրոպական ծագման երկու լեզուներ, այսինքն աշխարհի մասին մտածելու և այն հասկանալու ձևերը նման են:
Այնուամենայնիվ, իսպանացիները լայնախոհ են փոփոխությունների և նոր մարտահրավերների նկատմամբ, մինչդեռ հայերն սկզբում անվստահ են, նրանք ավելի պահպանողական են: Հայերն իհարկե շատ ավելի հյուրասեր են, քան իսպանացիները:
Ամեն անգամ, երբ խոսում եմ հայի հետ, ես գիտեմ, որ նա միշտ ցանկանում է ճիշտ լինել իր ասածների մեջ, նույնիսկ եթե թեմային այդքան էլ լավ չի տիրապետում:
Բայց դա զվարճալի է:
–Ո՞րն է հայկական խոհանոցում Ձեր ամենասիրելի ուտեստը:
Ես մասնագիտությամբ խոհարար եմ և սիրում եմ մշտապես նոր ուտեստներ փորձել: Սակայն փոքր սահմանափակում ունեմ. բուսակեր վեգան եմ և կենդանական ծագման որևէ սնունդ չեմ ուտում:
Այդուհանդերձ պատրաստում եմ ավանդական ուտեստների՝ բուսակերների համար նախատեսված տարբերակները, և շատերը համտեսելուց հետո իմ ամենասիրելին դեռ պասուց տոլման է: Մի բառով՝անմահական է:
Այժմ ուսումնասիրություններ եմ կատարում Վանի հայկական խոհարարական մշակույթի վերաբերյալ, քանի որ այն ունի համեղ և շատ թարմ բաղադրիչներ:
–Հայաստանի ո՞ր տեսարժան վայրն եք հատկապես շատ սիրում:
-Հայաստանն իմ ամենասիրած երկիրն է, իմ սրտի հայրենիքը, չնայած նրան, որ ծնվել եմ հազարավոր կիլոմետրեր հեռու:
Ողջ Հայաստանն ինձ հիասքանչ է թվում, բայց իհարկե ունեմ երկու սիրելի մարզ՝ Սյունիքը և Լոռին:
Իսկ եթե պետք է կոնկրետ վայր ընտրեմ, ապա դա կլինի Հաղպատի վանական համալիրը: Այն վանք է, որն ինձ փոխանցում է Հայաստանի ոգին. դա մի բան է, որը ես դեռ չեմ հասկանում, բայց զգում եմ:
Հայաստանում կան այլ վայրեր, որոնք ես կցանկանայի ավելի շատ ուսումնասիրել, օրինակ՝ Մեղրին, Գորիսը և Տավուշը:
Գյումրին իմ ամենասիրած քաղաքն է, որովհետև դա ավանդական հայկական հոգին է, մինչդեռ Երևանը ներկայացնում է արդիականությունը, ամբողջ երկրի կոսմոպոլիտ մշակութային կյանքը:
–Ի՞նչ խորհուրդ կտաք նրանց, ովքեր ցանկանում են Հայաստան տեղափոխվել:
-Ես պատկերացնում եմ, որ Հայաստան տեղափոխվելիս յուրաքանչյուրը տարբեր նպատակներ ունի, բայց բոլորին խորհուրդ եմ տալիս սովորել հայերենը և վայելել նրա մշակույթն ու հայկական հյուրընկալությունը: