Բիզնեսի զարգացումը մի շարք բաղադրիչներ ունի՝ ճիշտ մշակված ռազմավարություն, որն առավելագույնս արտահայտում է նպատակները։ Կարևոր է այս ճանապարհին ճիշտ ընտրել գործիքները, մեթոդաբանությունը, ճիշտ կանոնակարգել գործընթացները։
Մարքեթինգային ռազմավարությունը բիզնեսի զարգացման առանցքն է։ Մարքեթինգի նկատմամբ մարտահրավերների, չափազանցությունների ու իրական պատկերի մասին ենք զրուցել Մարիաննա Գալստյանի հետ։ Նա Creo Project Solutions ընկերության համահիմնադիրն է, մարքեթինգի սերտիֆիկացված փորձագետ։
–Մարքեթինգն ամբողջ աշխարհում՝ դեպի ու՞ր է գնում այն: Որո՞նք են այն հիմնական տենդենցները, որ տանում են դեպի ընկերությունների մրցունակություն ապահովում:
–Գրեթե բոլորի համար կյանքը բաժանվում է մինչկորոնավիրուսային և հետկորոնավիրուսային ժամանակաշրջանների: Բիզնեսը և դրանում ներգրավված բոլոր կողմերը ենթարկվեցին հսկայական տրանսֆորմացիաների, որոնք, վստահաբար, չեն կրում ժամանակավոր բնույթ և դարձել են նոր իրականություն:
Կորոնավիրուսի առանձնահատկությունն այն էր, որ համաշխարհային շուկայի մասշտաբներով գրեթե ակնթարթային մասսայական ազդեցություն ունեցավ սպառողների վարքագծի վրա. օֆլայն աշխարհը մեկ օրում տեղափոխվեց օնլայն դաշտ և առավել հաջողակ ու մրցունակ դուրս եկան այն բիզնեսները, որոնք քիչ թե շատ պատրաստ էին նման շրջադարձի, ցուցաբերեցին ճկունություն և ադապտիվություն: Ահա այդ երկու թրենդերը` թվայնացումը և ճկունությունը, ակտուալ են լինելու նաև առաջիկայում, այդ թվում` մարքեթինգում: Պրոցեսների ավտոմատացումը, արհեստական բանականության կիրառումը անվիճելի թրենդեր են:
Մյուս ակտուալ թրենդը գեյմիֆիկացումն է, չէ՞ որ մենք արդեն գործ ունենք այսպես կոչված Z generation-ի հետ: Իսկ ի՞նչ են սիրում վերջիններս, ճիշտ է` խաղեր: Որքան ավելի շատ ենք կարողանում ներգրավվել սպառողին ինչ-որ պրոցեսներում, «խաղացնում»` ուղղորդելով գնման, այնքան ավելի հաջողակ ենք: Անգամ e-mail մարքեթինգի պարագայում այժմ առաջին պլան է մղվում ոչ այնքան կոնտենտը, այլ «փաթեթավորումը»:
Եվ եթե խոսում ենք այս սերնդի մասին, ապա անհատականացումը և պարզությունը նույնպես դառնում են մեգաթրենդ: Ոչ մեկ ժամանակ չունի երկար փնտրելու, երկար լուծումների: Հաղթելու է նա, ով կարողանում է պարզ ներկայացնել սպառողին ապրանքը և տալ գնման պարզ և արագ հնարավորություն:
Հենց նույն՝ ժամանակի կրճատման արդյունքում սկսում է հաղթել նաև աուդիոկոնտենտը, ինչը տեսնում ենք նույն փոդքասթների արագ մասսայականացմամբ: Ու սա նաև վերաբերում է կոնտեքստային գովազդի ադապտացմանը ձայնային որոնման համակարգերին:
Ինֆլուենսեր մարքեթինգը, շոփինգ վիդիոկոնտենտը նույնպես շարունակում են մնալ թրենդերում: Ընդ որում` առաջինի դեպքում միկրո ինֆլուենսերների դերը սկսում է սրընթաց մեծանալ. արևմտյան գովազդային գործակալությունների հաշվարկներով այս տարի միայն տիկտոկում հովանավորված հրապարակումների թիվը աճելու է 250%-ով:
–Դուք համագործակցում եք և տեղական, և արտասահմանյան կազմակերպությունների հետ: Որո՞նք են այն հիմնական ամենացայտուն սխալները, որենք հանդիպում են տեղական ընկերությունների գործելաոճում:
-Եթե խոսենք մեր շուկայի մասին, ապա, նախ և առաջ, դա շատ դեպքերում պարզապես ռազմավարության բացակայությունն է և սեփական սպառողին չճանաչելը: Ու խոսքը միայն մարքեթինգային ռազմավարության մասին չէ: Հարցրեք շատերին, կազմել են արդյոք իրենց սպառողի ավատարը: Վստահ եմ` չգիտեն ինչի մասին է խոսքը: Իսկ ռազմավարության բացակայության դեպքում հաջողությունը, եթե անգամ լինի, պատահականության արդյունք է:
Քիչ չեն դեպքերը, երբ մարքեթինգի մասին պատկերացումները շատ սահմանափակ են` սոցիալական մեդիա մարքեթինգ, գովազդի պատրաստում և վերջ: Իսկ թե խորքային ինչ գործառույթներ ունի բիզնեսի համար կենսական նշանակություն ունեցող այս հսկան, քչերն են տեղյակ, չնայած եթե հետ գնանք 10 տարով, ապա այսօր առաջ ենք գնում բավականին մեծ քայլերով:
Բայց ահա հաճախորդակենտրոնության հարցը կաղում է. մենք դեռ չենք կարողանում լուծել հաճախորդի հետ սպասարկման մասնագետի տարրական բարձրակարգ շփման հարցը: Երբեմն նման թիմերում վերապատրաստումներ իրականացնելիս հասկանում եմ, որ մարդիկ աշխատանքի անցնելիս անգամ չեն ստանում տարրական ցուցումներ, առնվազն չգիտեն, որ փակ դիրքով հաճախորդի հետ շփվելը անթույլատրելի է: Սա իսկական աղետ է:
–Ի՞նչ պետք է հաշվի առնել մարքեթինգային ռազմավարություն կազմելիս:
-Նախ, կազմակերպությունը պետք է հստակ պատկերացում ունենա, թե ինչու է այն ստեղծվել, ում համար է գործում: Սա է ելակետը: Մարքեթինգը առանձին օրգանիզմ չէ, այն կազմակերպության օրգանիզմի մի մասնիկն է, այնպես որ ռազմավարությունը պետք է բխի կազմակերպության ընդհանուր ռազմավարությունից, նպատակներից: Դե իսկ հետո սկսվում է շուկայի լայնածավալ ուսումնասիրությունը` մրցակիցներ, սպառողներ, այլ շահառուներ, տենդենցների ուսումնասիրություն, գործունեության դաշտի համապարփակ դիտարկում, ներքին և արտաքին ռեսուրսների գնահատումը և այլն:
Եթե խոսենք ներկա իրավիճակի մասին, ապա եթե մինչ օրս մենք աշխատում էինք բավականին երկարաժամկետ պլաներով, իսկ նոր շուկաների գրավումը, էքսպանսիաները շատ դեպքերում ռազմավարությունների կառուցման հիմք էին, ապա հիմա ամբողջ աշխարհը հակված է աշխատել ոչ ռիսկային ռազմավարություններով, անգամ երբ դրանք խոստանում են համեմատաբար համեստ շահույթներ:
–Ի ՞ նչ է սպառնում այն ընկերություններին, որոնք պրոֆեսիոնալ մարքեթինգային ռազմավարության չեն դիմում, այլ սահմանափակվում են սիրողական գործունեությամբ:
–Իսկ ի՞նչ է սպասվում մահացու ախտորոշում ունեցող և բուժում չընդունող հիվանդին: Ցավոք, մահն անխուսափելի է, վաղ թե ուշ: Նույնը և այստեղ: Միայն պրոֆեսիոնալ մոտեցումները և դրանցով առաջնորդվող կազմակերպություններն ունեն ապագա: Մնացածը կարող են պատվիրել շիրմաքարեր: