Տպել
Գիտնականներն անվանել են մի կարևոր նշան, որից հետո մոլորակի վրա գոյատևման ռեսուրսներ չեն լինի։ 2080 թվականին մենք կարող ենք «չափազանց շատ» լինել:
2022 թվականի նոյեմբերի կեսերին աշխարհի բնակչությունը գերազանցեց 8 միլիարդ մարդու սահմանը: Սա հաստատել է ՄԱԿ-ը։ Հասանելի են նաև առցանց հաշվիչներ, որոնք ցույց են տալիս փոփոխություններն իրական ժամանակում:
Բնակչության պատմություն
Մեր մոլորակը միշտ չէ, որ այսքան մարդաշատ է եղել։ Գիտնականների կարծիքով՝ Հոմո սափիենսի հայտնվելով՝ Երկրի վրա ապրում էր 100-ից 10000 մարդ: Մարդկանց թիվը կրկնապատկելու համար պահանջվեց 35000 տարի:
Հետո եկավ գյուղատնտեսությունը։ Այնուհետև մոլորակի վրա ապրում էր 1-10 միլիոն մարդ: Այս ցուցանիշը կրկնապատկելու համար պահանջվել է 1500 տարի։ 16-րդ դարում բնակչության կրկնապատկման համար պահանջվող ժամանակը կրճատվել էր մինչև 300 տարի։ Իսկ 19-րդ դարի վերջում մարդկանց պահանջվեց ոչ ավելի, քան 130 տարի։
1930-1974 թվականներին երկրագնդի բնակչությունը կրկին կրկնապատկվել է ընդամենը 44 տարում։ Այս շղթան շարունակվելո՞ւ է։ Եվ կա՞ սահման, թե քանի հոգու կարող է դիմանալ մեր մոլորակը:
Որքա՞ն կդիմանա երկիրը
1679 թվականին Էնթոնի վան Լևենհուկը (հոլանդացի բնագետ) կանխատեսեց, որ մեր մոլորակը չի կարող պահել ավելի քան 13,4 միլիարդ մարդ: Ժամանակակից գիտնականները համաձայն չեն այս կարծիքի հետ, քանի որ Էնթոնին հաշվի է առել միայն տարածքային առանձնահատկությունները։
Այժմ փորձագետները բացահայտում են երեք գործոն, որոնք նպաստում են Երկրի գերբնակեցմանը.
Պարզ – մարդկանց թվի հարաբերակցությունը բնակելի տարածքին (այն, ինչ նշեց Էնթոնի վան Լևենհուկը);
Վերականգնող – հաշվարկում է, թե որքան է մարդը սպառում ռեսուրսները և որքան է այն նորացնում ապագայի համար
Սանդղելիությունը բնակչության աճի տեմպերի հարաբերակցությունն է առաջընթացի տեմպերին, որը հնարավորություն է տալիս նոր աղբյուրների և ռեսուրսների ավելացման ներուժին:
Մեզ հետաքրքրում է երկրորդ գործոնը. Երկրի ռեսուրսները սահմանափակ են, դա փաստ է: Եթե մարդիկ ավելի շատ լինեն, ապա ողջ էներգիան, սնունդն ու ջուրը կսպառվեն՝ չնայած վերականգնելու կարողությանը։ Գիտնականները նշում են, որ այս դեպքում բնակչության սահմանը կկազմի 25 միլիարդ մարդ։ Այս շեմն անցնելուց հետո սննդամթերքը կսպառվի, իսկ բնակչությունը բնականաբար կնվազի։
ՄԱԿ-ի տվյալներով՝ մինչև 2037 թվականը կլինի 9 միլիարդ մարդ, իսկ մինչև 2080 թվականը մոլորակի վրա կապրի 10,4 միլիարդ մարդ։ ՄԱԿ-ի բնակչության բաժինն ասում է, որ 10 միլիարդի նշագիծը չի փոխվի մինչև 2100 թվականը: Ավելին, գիտնականները որևէ տվյալ չեն տրամադրում։ Պատրիկ Գերլանդը (ՄԱԿ-ի ներկայացուցիչ) ընդգծել է, որ որքան ապագա ժողովրդագիրները նայում են ապագային, այնքան ավելի անորոշ են դառնում նրանց կանխատեսումները։
Առայժմ գիտնականները չեն համարձակվել հստակ թվեր նշել, թե քանի մարդու կդիմանա Երկիրը։ Այս թիվը կարող է փոխվել՝ կախված նրանից, թե ինչպես ենք մենք արտադրում, սպառում և կառավարում մեր ռեսուրսները: Շատերը համաձայն են, որ մեր մոլորակի վրա չի լինի ավելի քան 10 միլիարդ մարդ:
Սիրարփի Աղաբաբյան
