Տպել
Մասնագետները պնդում են, որ հավկիթը միակ սննդամթերքն է, որում կատարելապես համադրվում են սննդարար նյութերը, միկրոէլեմենտները, վիտամիններն ու ամինաթթուները։ Այդպիսի համամասնություն, փորձագետների կարծիքով, ոչ մի ուրիշ բնամթերք չի պարունակում։
Հավկիթի մեջ սպիտակուցների քանակը, օրինակ, գերազանցում է ձկանն ու մսին։ Ընդ որում՝ 100 գրամ մթերքում 13 գրամ մաքուր սպիտակուց կա։ Այն սպիտակուցի ամենաօգտակար տեսակներից մեկն է, որը հիանալի յուրացնում է օրգանիզմը։ Ի դեպ, բացի բուն պրոտեինից, այն հարուստ է ամինաթթուներով, որոնք նպաստում են մկանների աճին։ Ձուն և մսամթերքը կալորիականության առումով ևս անհամեմատելի են. 100 գրամ ձվի սպիտակուցը ընդամենը 44 կկալ է, մինչդեռ 100 գրամ տավարի միսը 219, իսկ 100 գրամ խոզի միսը՝ 318 կկալ է պարունակում։ Այսպիսով, ձուն կարելի է համարել ամենադիետիկ մթերքներից մեկը։
Օգտակար վիտամիններ և միկրոէլեմենտներ
Հավկիթները խոլին (վիտամին B4) են պարունակում, որը դրական է ազդում նյարդային համակարգի վրա։ Սելենը և լյութեինը հզոր հակաօքսիդանտներ են և օքսիդացման ժամանակ բջիջները պաշտպանում են վնասվելուց։ Իսկ կարոտինոիդները կանխում են տեսողության տարիքային կորուստը, այդ թվում՝ կատարակտը։
Մթերքը հարուստ է նաև բազմազան վիտամիններով։ Դրանում պարունակվող վիտամին E-ն ամրացնում է արյունատար անոթները, ինչպես նաև ունի հակաուռուցքային հատկություն։ Վիտամին A–ն ամրացնում է դիմադրողականությունը, D-ն՝ անհրաժեշտ է ոսկորների և ատամների համար, B12-ը՝ հոգ է տանում նյարդային համակարգի մասին, իսկ K–ն՝ ապահովում է արյան մակարդելիությունը։
Իսկ ինչո՞վ է հավկիթը վնասակար
Հիմնական վնասակարությունը խոլեստերինի առկայությունն է։ Մի քանի տարի առաջ ընդունված էր, որ սննդամթերքում առկա խոլեստերինը կուտակվում է անոթների պատերին։ Իսկ դա, ինչպես հայտնի է, հանգեցնում է աթերոսկլերոզի և զանազան սրտային հիվանդությունների։
Միևնույն ժամանակ ժամանակակից ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ այդ կարծիքը ոչ մի լուրջ հիմք չունի։ Հիմա մասնագետները եկել են այն եզրահանգման, որ սննդամթերքում եղած խոլեստերինն ու արյան խոլեստերինը տարբեր բաներ են։
Այսպիսով, ճիշտ սնվելու դեպքում այդ օրգանական միացությունն այնքան էլ վնասակար չէ։
Հավկիթը կարող է օրգանիզմին վնաս հասցնել, եթե օգտագործեք չափազանց մեծ քանակությամբ և առանց ջերմային մշակման։ Չարաշահելու դեպքում (օրեկան 2 հավկիթից ավել) այն բարձրացնում է «վատ» խոլեստերինի մակարդակը։ Բացի այդ, պետք է հաշվի առնել, որ խանութում վաճառվող հավկիթները կարող են հակաբիոտիկներ կամ նիտրատներ պարունակել, որոնցով ինկուբատորի պայմաններում կերակրում են թռչուններին։ Վնասակար նյութերի մնացորդները կարող են խախտել աղիների միկրոֆլորան։
Վնասակարության մասին խոսելիս պետք է հաշվի առնել նաև, որ հում հավկիթի օգտագործումը (բացի լորի ձվից) ավելացնում է սալմանելայով վարակվելու ռիսկը։ Այդ մանրէները մարդկանց և կենդանիների մոտ սուր աղիքային վարակ են առաջացնում, որի հետևանքով հնարավոր է՝ օրգանիզմը ջրազրկվի կամ երիկամային անբավարարություն առաջանա։
Ի դեպ, երկար ժամանակ ընդունված էր, որ հում հավկիթն ավելի օգտակար է, քան եփածը։ Սակայն դա առասպել է։ Բացի սալմանելայով վարակվելու ռիսկից, հում ձուն ավելի վատ է յուրացվում․ հում սպիտակուցը «կապում է» բիոտին վիտամինը և խոչընդոտում, որ օրգանիզմը այն յուրացնի։
Այս մթերքը ցանկալի է օգտագործել խաշած կամ տապակած վիճակում։ Բայց նկատի ունեցեք՝ ձվածեղն ավելի բարձր կալորիականություն ունի։
