Տպել
Forbes-ի 2023 թվականի աշխարհի միլիարդատերերի ցուցակում 9 հայ է ընդգրկվել։ Աշխարհում Forbes-ը հաշվել է 2640 միլիարդատեր՝ նախորդ տարվա 2668-ի փոխարեն։
Սերգեյ Գալիցկի (Հարությունյան)՝ 905-րդ տեղ
Ռուսաստանում սուպերմարկետների եւ կոսմետիկայի մանրածախ առեւտրի խոշորագույն ցանցերից մեկի՝ «Մագնիտ»-ի հիմնադիրն է, որն ունի ավելի քան 26 000 խանութ։ Գալիցկին «Մագնիտ»-ի գործադիր տնօրենն էր մինչեւ 2018 թվականի փետրվարը, երբ նա ընկերության գրեթե բոլոր բաժնետոմսերը վաճառեց պետական ՎՏԲ բանկին 2,4 միլիարդ դոլարով:
Գալիցկին իր գործունեությունը սկսել է 1994 թվականին՝ որպես օծանելիքի եւ կոսմետիկայի մեծածախ վաճառող։
Լինելով Wal-Mart-ի երկրպագու՝ նա բացեց իր առաջին մթերային խանութը 1998 թվականին եւ իրեն գովազդեց «Միշտ ցածր գներ» կարգախոսով։ Կարողությունը 3,2 միլիարդ դոլար։
Սամվել Կարապետյան, «Տաշիր» հոլդինգի սեփականատեր՝ 1104-րդ տեղ
Հայաստանում ծնված Կարապետյանը 1990-ականներին գնացել է Ռուսաստան եւ բնակություն հաստատել Կալուգայում։
«Գազպրոմ»-ի երկարամյա ենթակապալառու «Տաշիր»-ը նույնպես պետական պայմանագրեր ունի Մոսկվայի կենտրոնական փողոցների լուսավորության համար։ Կարապետյանի որդին՝ Սարգիսը եւ դուստրը՝ Տաթեւիկը, «Տաշիր»-ի թոփ-մենեջերներ են։ Տաթեւիկը պատասխանատու է կինոթատրոնների ցանցի զարգացման համար։
Ալբերտ Ավդոլյան՝ 1368-րդ տեղ
2,2 մլրդ կարողություն։ Ավդոլյանին է պատկանում Հեռավորարեւելյան եւ Սիբիրյան ածխի արդյունահանման ու գազի ընկերությունները։
Ավդոլյանը ներդրումային կապիտալ է ստացել ռուսական «Մեգաֆոն» եւ «Yota» հեռահաղորդակցության ընկերությունների բաժնետոմսերի վաճառքից։
Ավդոլյանն այնտեղ ածխի արդյունահանման լիցենզիա ունեցող ընկերության հիմնական բաժնետերն է։
2022 թվականին նա սկսեց մասնավոր երկաթուղի կառուցել Յակուտիայի ածխի դաշտերից մինչեւ Օխոտսկի ծովի ապագա նավահանգիստը՝ Խաղաղօվկիանոսյան երկաթուղին: Դրա երկարությունը մոտ 500 կիլոմետր է։
Արտյոմ Խաչատրյան, ռուսական զեղչային Fix Price ռիթեյլերի համահիմնադիր՝ 1434-րդ տեղ
Կարողությունը՝ 2,1 միլիարդ։ Խաչատրյանը Սերգեյ Լոմակինի հետ համատեղ 2007 թվականին հիմնադրել է մանրածախ «Fix Price» ընկերությունը։ Ցանցը բացել է ավելի քան 4000 խանութ Ռուսաստանում, Ղազախստանում, Վրաստանում, Բելառուսում, Լատվիայում, Ղրղզստանում եւ Ուզբեկստանում։
Խաչատրյանը հանդիսանում է գործադիր տնօրենը։
Գործարար Անդրեյ Անդրեեւ (Անդրեյ Օհաջանյանց) 1516-րդ տեղ
Կարողությունը՝ 2 միլիարդ դոլար: Անդրեեւը ստեղծել է հինգ առցանց ծանոթությունների կայք եւ հավելված՝ Mamba, Badoo, Bumble, Chappy եւ Lumen:
Մինչ օրս նրա ամենահաջող հավելվածն ԱՄՆ-ում հանդիսանում է Bumble-ը, որը ստեղծվել է Ուիթնի Վոլֆ Հերդի հետ համատեղ:
2019 թվականի նոյեմբերին Անդրեեւը վաճառեց իր բաժնետոմսերը Bumble եւ Badoo-ում Blackstone Group-ին մի գործարքով, որը գնահատեց կայքերը 3 միլիարդ դոլար:
Անդրեեւը գործարկել է Stereo-ն 2020 թվականի օգոստոսին՝ միայն աուդիո սոցիալական մեդիա հարթակ, որը մրցում է Clubhouse-ի՝ մեկ այլ աուդիո հավելվածի հետ:
Էդուարդո Էռնեկյան՝ 1575-րդ տեղ
Կարողությունը՝ 1.9 միլիարդ դոլար։ Արգենտինայում ապրող հայ ներգաղթյալներն առաջին անգամ աշխատել են տեքստիլի արդյունաբերության մեջ:
Նա մուտք է գործել կաբելային հեռուստատեսություն 1980-ականներին։ 1990-ականներին նա վաստակել է 750 միլիոն դոլար՝ վաճառելով արգենտինական Cablevision հեռուստատեսային ցանցը։
Իրենց Corporacion America-ի միջոցով Էռնեկյանը եւ նրա գործընկերները տնօրինում են ավելի քան 50 օդանավակայաններ ամբողջ աշխարհում ու ապահովում են ավելի քան 1,5 միլիարդ դոլար եկամուտ:
2018 թվականի փետրվարին Corporacion America Airports-ը հրապարակվեց Նյու Յորքի ֆոնդային բորսայում։ Նրա եղբորորդին՝ Մարտին Էռնեկյանը, գլխավոր տնօրենն է։
Compa a General de Combustibles-ը, նրա մեկ այլ բիզնես, նավթի եւ գազի արտադրող է Արգենտինայում՝ շահագործելով ածխաջրածնային հանքավայրերն ու խողովակաշարերը:
Նուբար Աֆեյան՝ 1804 տեղ։ Կարողությունը՝ 1,6 միլիարդ դոլար։ Նուբար Աֆեյանը Flagship Pioneering գիտության նորարարական ընկերության հիմնադիրն ու գործադիր տնօրենն է:
Նա նաեւ «Moderna» կենսատեխնոլոգիական ընկերության նախագահն ու համահիմնադիրն է։ Այն հայտնի է իր Covid-19 պատվաստանյութով, որը հաստատվել է ԱՄՆ FDA-ի կողմից 2020 թվականի դեկտեմբերին:
Իր կարիերայի ընթացքում Աֆեյանն օգնել է հիմնադրել ավելի քան 70 պետական եւև մասնավոր առողջապահական ու կենսագիտական ընկերություններ:
Բացի Moderna-ում իր բաժնետոմսերից, նա նաեւ բաժնետոմսեր ունի ԱՄՆ-ի մեկ տասնյակից ավելի հանրային կենսատեխնոլոգիական ընկերություններում:
Քիմ Քարդաշյան՝ 2259-րդ տեղ
Կարողությունը՝ 1,2 միլիարդ դոլար։ Քարդաշյանն իր ռեալիթի շոուն վերածել է տասը նիշանոց կարողության, որի մեծ մասը ստացվում է Skims-ում նրա բաժնեմասից:
2022 թվականի հունվարին ապրանքանիշը հավաքել է 240 միլիոն դոլար՝ 3,2 միլիարդ դոլար գնահատմամբ, ներդրողների հետ, ներառյալ՝ միլիարդատերեր Սթիվեն Մանդելը եւ Ջոշ Քուշները՝ Իվանկա Թրամփի փեսան:
2020 թվականին Քարդաշյանը 2020 թվականին 200 միլիոն դոլարով վաճառեց իր KKW Beauty կոսմետիկայի եւ բույրեր արտադրող ընկերության 20%-ը Coty հանրային ընկերությանը։
Քարդաշյանը 2021 թվականին հրաժարվեց բրենդից եւ 2022 թվականի հունիսին թողարկեց SKKN By Kim-ը՝ բարձրորակ մաշկի խնամքի ինը քայլից բաղկացած հավաքածուն։
Ռուբեն Վարդանյան՝ 2259-րդ տեղ
Կարողությունը՝ 1.2 միլիարդ դոլար։ Ռուբեն Վարդանյանը 1990-ականների սկզբին դարձավ «Տրոյկա Դիալոգ» ներդրումային ընկերության համահիմնադիրը: 2013 թվականին Վարդանյանն ու նրա մենեջերները 1,4 միլիարդ դոլարով վաճառեցին «Տրոյկա Դիալոգ»-ը պետական «Սբերբանկ»-ին:
2014 թվականին Վարդանյանը հիմնել է «Варданян, Бройтман и партнеры» ներդրումային բուտիկը։
Նշենք, որ Միացյալ Նահանգները դեռեւս պարծենում է միլիարդատերերի ամենամեծ թվով։ Ցուցակի 735 անդամները գնահատվում են 4,5 տրիլիոն դոլար: Երկրորդ տեղում է Չինաստանը (ներառյալ Հոնկոնգը եւ Մակաոն)՝ 562 միլիարդատերերով, որոնց արժեքը կազմում է 2 տրիլիոն դոլար, որին հաջորդում է Հնդկաստանը՝ 169 միլիարդատեր՝ 675 միլիարդ դոլար ընդհանուր կարողությամբ:
