Տպել
2020 թվականի աշնանը Արցախում տեղի ունեցած պատերազմն ու դրա հետևանքները դեռ երկար կմնան մասնագետների` զինվորականների, քաղաքագետների, տարածաշրջանագետների ուշադրության կենտրոնում։ 44-օրյա մարտական գործողությունները մանրակրկիտ վերլուծություն պահանջող մի շարք խնդիրներ են ի հայտ բերել։ Եվ ահա նման վերլուծություն անելու փորձ է ձեռնարկել ռուսական առաջատար ուղեղային կառույցներից մեկը` Ռազմավարությունների և տեխնոլոգիաների վերլուծության կենտրոնը։ Այն տնօրեն Ռուսլան Պետուխովի խմբագրմամբ «Փոթորիկ Կովկասում» վերլուծական ժողովածու է հրապարակել։ Գիրքը դեռ հասանելի է միայն PDF տարբերակով։
Գրքի հեղինակներն ուսումնասիրում են ինչպես պատերազմի արդյունքի վրա ազդած ռազմական և ռազմատեխնիկական կողմերը, այնպես էլ բարդ քաղաքական փոխկապակցվածությունը Հարավային Կովկասի առանցքային խաղացողների, այդ թվում՝ Ռուսաստանի և Թուրքիայի միջև։ Առավել մեծ ուշադրության է արժանի ռազմական գործողությունների վերլուծությունը, դրանց կազմակերպումը, կողմերի մարտավարությունը, ստորաբաժանումների ներդաշնակվածության մակարդակը և այլն։
Ինքը՝ Պուխովը Sputnik Արմենիային տված հարցազրույցում նշում է, որ գիրքը գրելիս առանցքային խնդիրներից մեկը եղել է այն, որ թույլ չտան մոռանալ արցախյան վերջին պատերազմի դասերը։ Ըստ նրա` վերջին 30 տարվա, ընդ որում ոչ միայն ռուսական, այլև համաշխարհային փորձը ցույց է տալիս, որ ռազմական դասերը շատ շուտ մոռացության են մատնվում։ Եվ օրինակ Աֆղանստանում ձեռք բերված խորհրդային փորձը էապես կորսվել է Չեչնյայի մարտական գործողությունների ժամանակ։ Նույնը կարելի է ասել ամերիկացիների մասին, որոնք չեն կարողացել լիարժեք տարածել Վիետնամի փորձը աֆղանական արշավի վրա։
«Նախ, մենք շատ կցանկանայինք, որ այս հակամարտությունն ապարդյուն չանցներ։ Ցավոք, առաջին կես տարվա ընթացքում մենք իրական իմաստավորում չտեսանք, մամուլում շատ էր աղմուկը։ Այդ պատճառով մենք ենք որոշել ստանձնել այս խնդիրը»,– հայտարարեց մեր զրուցակիցը։
Հանուն արդարության պետք է նշել, որ գրքում հեղինակների արված մի շարք եզրահանգումներն ու շարադրված տեղեկությունները կարող են սառը ցնցուղ դառնալ հայկական լսարանի համար։ Մամուլում արդեն իսկ որոշակի աղմուկ է բարձրացրել մի դրվագ. հոդվածի հեղինակը կենտրոնի աղբյուրներին հղում կատարելով պնդում է, որ պատերազմի ժամանակ հայկական ՌՕՈւ ՍՈւ-25 չորս գրոհային և մեկ ուղղաթիռ խոցել են հենց սեփական ՀՕՊ ուժերը։
Հեղինակը գրում է, որ հակամարտության ժամանակ հայկական ՌՕՈւ–ի և ՀՕՊ–ի միջև համակարգումը պատշաճ մակարդակի չի եղել։ Սեփական ուժերը կրակ են բացել և խոցել սեփական մինչև 5 թռչող սարք` 4 Սու–25 գրոհային և մեկ Մի-8 ուղղաթիռ, որոնցից երկու Սու-25-եր մարտական առաջադրանքը կատարելուց հետո վերադառնալու ժամանակ խոցվել են Ս-125 ԶՀՀ–ից Հայաստանի Վարդենիսի շրջանում և մեկը` Արցախի երկնքում` դյուրակիր զենիթահրթիռային համակարգից։
Ամբողջությամբ՝ armeniasputnik.am
