Կոմպլեքսավոր չլինելը՝ բարդույթներ չունենալը, լա՞վ է, թե՞ վատ: Մի շտապեք պատասխանել՝ շատ լավ է:
-Էս ո՜ւմ կլորիկ հարևանն է, ոնց որ դեմքդ լատեքս արած լինես,- ինձ ողջունում է հարևանուհիս ու պատասխան չստանալով (չեմ սիրում, երբ ակներև ճշմարտություն ու տհաճ դիտողություններ են անում)՝ շարունակում է:- Քեզ հայելու մեջ նայել ե՞ս:
Հա, խոստովանեմ, որ տանը մեկ-մեկ նայում եմ հայելու մեջ: Ստիպվա՛ծ: Ու լավ էլ տեսնում եմ, թե բնությունն ինչ դաժան է վարվում, մասնավորապես՝ ինձ հետ:
Բայց միշտ էլ չեմ սիրել հայելու մեջ ինձ նայել, նույնիսկ՝ էն ջահել-ջիվան ժամանակներս: Միշտ զարմանում էի, որ ընկերուհիներս ամեն ցուցափեղկի մոտով անցնելիս տնտղում էին իրենց, իսկ ես հայացքս փախցնում էի վճռականորեն: Ու մինչև հիմա էլ ինձ համար իսկական կտտանք է վարսավիրանոց գնալը, որտեղ ստիպված մի կես ժամ նստելու եմ հայելու առաջ ու ժամանակ առ ժամանակ ակամայից նայելու եմ դրա մեջ իմ արտացոլանքին:
Խոստովանում եմ, որ սա, ամենայն հավանականությամբ, թերարժեքության բարդույթ է, որն ահավոր կատաղեցնում է, օրինակ, իմ զավակներին:
Ինչո՞ւ հիշեցի սա: Որովհետև մայրաքաղաքի փողոցներում մեծադիր պաստառներ են կախված (վաղուց են կախված՝ ի դեպ, չգիտեմ՝ ինչո՞ւ են հիմա ուշքս գրավել)՝ «Տարվա կին» մակագրությամբ և Հանրային վստահության խորհրդի կողմից այդպիսիք ճանաչվածների մեծադիր նկարներով (միայն Զառա Արամյանին եմ ճանաչում՝ ոչ անձամբ, իհարկե):
Հիմա մտածում եմ՝ որ ամիսներ շարունակ, գուցե և տարի, մարդը (որ ասում եմ մարդը, նկատի ունեմ՝ կինը, էլի, դե կինն էլ է մարդ, եթե «Տարվա մարդ» ընտրում են, «Տարվա կինն» ինչո՞վ է պակաս, չէ՞) ինքն իրեն «կախված» է տեսնում Երևանի փողոցներում, չի՞ ձանձրանում իր տեսքից, չի՞ ուզում, ասենք, սանրվածքը կամ զգեստը փոխել՝ մազերը էս անգամ չֆենել, կամ դեմքը չշպարել, կամ… դե եսիմ: Հարևանիս ասած՝ «դու քեզ հայելու մեջ տեսել ե՞ս»: Ակներև է, որ դրանք թերարժեքության բարդույթով չեն տառապում:
Հիմա՝ կոմպլեքս չունենալը լա՞վ է, թե՞ վատ:
«Իսկ դու ի՞նչ ես արել Արցախի համար»,- ահեղաձայն (լուրջ՝ ձայնն էլ եմ լսում, ու ոնց որ ջահել ժամանակ հաճախ կրկնվող էն երազս լինի, երբ պարզվում է, որ էսօր քննության եմ ու չեմ պատրաստվել) հարցնում է հերթական պաստառը, ու ես պապանձվում եմ: Գրողը տանի, գոնե տղա ունենայի կամ ե՛ս տղա լինեի, ու ծառայած լինեինք Արցախում…
Լավ, է՛, արի մեր եկեղեցիներով հիանամ, ի՞նչ եմ կենտրոնացել էդ կնանիքի վրա; Հայաստա՜ն, թանգարան բաց երկնքի տա՜կ: Էդ թանգարանում, մի տե՛ս՝ ինչքան եկեղեցիներ կան… Եկեղեցինե՜ր, եկեղեցինե՜ր, թանգարա՜ն… Եկեղեցիների թանգարա՜ն՝ բաց երկնքի տակ: Է՞լ ինչ ունենք: Հա՛, մեկ էլ տեղական Սթոունհենջ՝ Քարահունջ, Զորաց քարեր: Չէ՞, աստղադիտարան չի՞: Լավ, ինչ որ է՝ սիրուն է, թանգարան՝ բաց երկնքի տակ: Բայց թանգարանային էս մի նմուշը ցուցապաստառի վրա չեմ տեսել, ուղղակի հիշեցի:
Վայ-վայ-վա՞յ, բա էս աստվածաշնչյան մեջբերումներով հսկայական ցուցապաստառնե՞րը: Հա, եկեղեցիների հետ սազում են: Ոնց որ եկեղեցապետություն լինի, շատ են սազում: Ու շատ խորիմաստ են:
Ո՜նց, Աստվածաշունչ չես կարդացե՞լ: Դե աշխատանքի ու տուն գնալու ճանապարհին կարդա, ահագին բան կիմանաս: Օրինակ՝ այ էս մեկը՝ «Ապաշխարեցեք, որովհետև մոտեցել է երկնքի արքայությունը»:
Հա, բայց էդ ո՞վ չգիտեր որ: Էդ «երկնքի արքայությունը» արդեն Հայաստան անունը կրող մեր էս փոքրիկ հողակտորի վրա է՝ առնվազն դրա բաղադիչը կազմող մի դրվագով՝ կյանքին հրաժեշտ տալու…
Օֆ, էլի մելամաղձը պատեց: Ի՜նչ վատ կյանք է որ: Տե՛ս, էս մեկն էլ ասում է՝ «Մի՛ վախեցիր, միայն հավատա՛»: Մարկո՞ս, դու ե՞ս:
Էլ չեմ էլ վախենում, ու հավատում եմ, որ մի օր մեր էս փոքրիկ հողակտորի վրա երկրային արքայություն է գալու: (Խնդրում եմ չքաղաքականացնել, ուզածս միապետություն չէ):
Հ.Գ. Հիմա կասեք՝ բա Լևո՞նն ինչ կապ ուներ:
Հե՛չ: Դե մտածեցի՝ մի անգամ էլ ես ասեմ էդ նախադասությունը, էլի…
Ս.Մ.