Տպել
Մի անգամ պատահականորեն ես հանդիպեցի «Աբայի որդին» վեպի սերբերեն թարգմանությանը, որի հեղինակը հունգարացի հայտնի գրող Ջոսիկան էր: Այդ ստեղծագործությունն իմ մեջ ինչ-որ կերպ արթնացրեց վաղուց ննջած կամային հատկանիշները և ես սկսեցի սովորել ինքնատիրապետմանը: Սկզբում իմ որոշումները հալչում էին, ինչպես ձյունն ապրիլին, սակայն որոշ ժամանակ անց ես սկսեցի հաղթահարել իմ թուլությունը և զգացի մի հաճույք, որը նախկինում երբեք չէի զգացել. անել այն, ինչ ուզում ես: Ժամանակի ընթացքում կամային այդ մտավոր վարժությունը դարձավ իմ երկրորդ էությունը: Սկզբում ես ստիպված էի պայքարի մեջ մտնել ցանկություններիս հետ, բայց աստիճանաբար ցանկությունները սկսեցին համընկնել կամային ձգտումներիս հետ:
Մի քանի տարվա մարզումներից հետո ես հասա սեփական անձի նկատմամբ այնպիսի լիակատար տիրապետման, որ հեշտությամբ կարողանում էի ղեկավարել այնպիսի կրքոտ ցանկություններ, ինչը նույնիսկ ամենաուժեղ մարդկանց համար մահ էր նշանակում: Մի ժամանակ ես կախվածություն ունեի մոլի խաղերից, ինչն իմ ծնողներին շատ էր անհանգստացնում: Խաղաքարտերի սեղանի շուրջ նստելն ինձ համար մեծագույն հաճույք էր: Հայրս օրինակելի կյանքով էր ապրում և չէր կարողանում ներել ինձ ժամանակի և գումարի անտեղի վատնումը, ինչում ես ինձ լիակատար ազատություն էի տվել: Ես լի էի վճռականությամբ, բայց իմ փաստարկները թույլ էին թվում: Ես սովորաբար ասում էի նրան.
«Ես կարող եմ կանգ առնել, երբ ցանկանամ, բայց արժե՞ արդյոք հրաժարվել մի բանից, ինչը դրախտային հաճույք է պատճառում»: Հաճախ էր պատահում, որ հայրս չէր կարողանում զսպել զայրույթը, բայց մայրս այլ մարդ էր: Նա հասկանում էր մարդկանց բնությունը և գիտեր, որ մարդու փրկությունը կարող է գալ միայն այն ժամանակ, երբ նա ինքն է ջանք ներդնում: Ես հիշում եմ այն օրը, երբ տանուլ տվեցի մոտս եղած ողջ գումարը և աղաչում էի մորս հնարավորություն տալ ինձ շարունակել խաղալ: Նա ինձ մոտ եկավ գումարի մի կապոցով և ասաց.
«Գնա և հաճույք ստացիր: Որքան շուտ ամբողջը տանուլ տաս, այնքան լավ: Ես գիտեմ, որ դու կհասկանաս և օգուտ կքաղես»: Եվ նա ճիշտ էր: Այդ օրն այդ խաղում ես հաղթահարեցի իմ կիրքը: Եվ ոչ միայն ճնշեցի, այլև ամբողջությամբ հանեցի իմ սրտից, որպեսզի ցանկության որևէ նշույլ անգամ չմնա: Այդ օրվանից ամեն տեսակի մոլի խաղերն ինձ մոտ նույնքան քիչ հետաքրքրություն են ներկայացնում, որքան ատամների արանքում քչփորելը:
Մի ժամանակ ես չափից շատ էի ծխում, ինչը սպառնում էր ոչնչացնել առողջությունս: Այդ ժամանակ գլուխ բարձրացրեց իմ կամքը, և ես ոչ միայն դադարեցի ծխել, այլ նաև ճնշեցի իմ մեջ դրա հանդեպ ցանկացած ցանկություն: Շատ վաղուց ես տառապում էի սրտի հիվանդությամբ՝ մինչև չբացահայտեցի, որ պատճառն ամեն առավոտ խմված սուրճի մեկ անմեղ բաժակն էր: Ես անմիջապես դադարեցի սուրճ խմել, չնայած, խոստովանեմ, որ դա հեշտ գործ չէր: Այդպիսով ես ստուգում և ճնշում էի նաև այլ սովորություններ և կրքեր, և ոչ միայն պահպանեցի իմ կյանքը, այլև ստացա գերագույն հաճույք մի բանից, ինչը մարդկանց մեծամասնությունը համարում է զրկանք կամ զոհողություն:
Հատված Նիկոլա Տեսլայի «Իմ հայտնագործությունները» ինքնակենսագրականից, 1919 թ.:
