Տպել
Աուտիզմը՝ ուղեղի կանոնավոր զարգացման փոփոխությունների մի ամբողջ համակարգ է։ Դրանով տառապող երեխաները, ինչպես նաև մեծահասակները սովորաբար դժվարություններ ունեն խոսելու, ոչ խոսքային հաղորդակցման, սոցիալական հարաբերությունների, զվարճանալու և խաղալու ունակությունների հարցում։
Աուտիզմը հաղորդակցման, սոցիալիզացիայի, հարմարվողական վարքագծի և խոսքի զարգացման ծանր խանգարում է, որն արտահայտվում է մինչև երեխայի 3 տարեկանը և առավել հաճախ հանդիպում տղաների շրջանում։ Աուտիզմը կարելի է դասել 20-րդ դարի չբացահայտված հիվանդությունների շարքին։
Ապրիլի 2-ը աուտիզմի իրազեկման միջազգային օրն է, որը ՄԱԿ-ի կողմից հաստատվել և ճանաչվել է 2008 թվականից, և որի նպատակն է ընդգծել աուտիզմ ունեցող երեխաների և մեծահասակների կյանքի որակը բարելավելու անհրաժեշտությունը, որպեսզի նրանք վարեն լիարժեք և բովանդակալից կյանք։
Աուտիզմով տառապող հիվանդների թիվն ամբողջ աշխարհում ավելացել է 10-15 անգամ։ Հիվանդության դեպքերի ավելացում է նկատվում նաև Հայաստանում, սակայն մասնագետներն այն պայմանավորում են ախտորոշման ենթարկվող երեխաների աճի թվով։
Սովորաբար հիվանդության ծագումնաբանության 9 հնարավոր պատճառ է նշվում, որոնցից են գենետիկական գործոնը, քիմիական նյութերով, ծանր մետաղներով թունավորումը, աուտոիմուն գործոնները և այլն։
Հայաստանում աուտիզմով հիվանդ երեխաների պետական պատվերի շրջանակներում բուժումն ու ռեաբիլիտացիան իրականացվում են «Հանրապետական մանկական վերականգնողական կենտրոնում» և «Օշական» մանկական վերականգնողական կենտրոնում։ Սակայն այս հարցում իրապես առաջատար է համարվում «Արաբկիր» ԲՀ —ի «ԱրԲես» առողջության կենտրոնը՝ իր 7 «Երեխայի զարգացման և վերականգնողական կենտրոն» մարզային մասնաճյուղերով, որտեղ աուտիզմով երեխաները հնարավորություն ունեն ստանալ բազմամասնագիտական վերականգնողական բուժօգնություն տեղում՝ չհասնելով մայրաքաղաք։
Պաշտոնական տվյալների համաձայն՝ ամեն 20 րոպեն մեկ տեղի է ունենում աուտիզմի նոր ախտորոշում։ Աշխարհում յուրաքանչյուր 110 երեխայից 1-ը տառապում է աուտիզմով։ Ամեն տարի 10-17 տոկոսով աճում է աուտիզմով հիվանդների թիվը։ Աշխարհում աուտիզմ ախտորոշումն ունեցող մարդկանց թիվը հասնում է 67 միլիոնի։
Հայաստանում վիճակագրական հստակ տվյալներ չկան, սակայն, ըստ հաշվառվածների, աուտիզմով հիվանդների թիվը հասնում է մոտ 1000-ի։ 1980-ականներից աուտիզմը կտրուկ աճեց՝ պայմանավորված այդ խնդրով բժիշկներին դիմելու հաճախությամբ։ Ըստ մասնագետների, մարդիկ այսօր այդ խնդրի վերաբերյալ ավելի շատ տեղեկություններ ունեն, և եթե անցյալում նախընտրում էին նման երեխաներին թաքցնել բոլորից, այսօր ծնողները գնալով ավելի հաճախակի են դիմում մասնագետներին՝ զարգացման առանձնահատկություններ ունեցող երեխաների դաստիարակության գործում օգնություն և աջակցություն խնդրելով։
Հոգեբանները հորդորում են չմեկուսացնել աուտիզմ ունեցող երեխային։ Նրանց պետք է հնարավորություն տալ շփվելու այլ երեխաների հետ։
Ամբողջությամբ՝ hhpress.am
