Ճակատագրական բացահայտումը պատահական եղավ, երբ կայացած երաժիշտ, Beyaz Yunus («Սպիտակ դելֆին») ալտերնատիվ ռոք խմբի հիմնադիր, բազմաթիվ ալբոմների հեղինակ Յաշար Քուրթը մոտ 40 տարեկան էր:
Բնիկ ստամբուլցին երաժիշտ և կոմպոզիտոր Արտո Թունջբոյաջյանի հրավերով առաջին անգամ եկավ Հայաստան, որոշեց մի քանի երաժշտական ձայնասկավառակ գնել ու, շապիկներից մեկի վրա տեսնելով հայ մեծ կոմպոզիտոր և երաժիշտ Կոմիտասի պատկերը, ուշադրություն դարձրեց իր հետ ունեցած անհավանական նմանությանը. «Ինչո՞ւ եմ այսքան հայի նման, եթե թուրք եմ…»:
Բոլոր պատահականությունները պատահական չեն
Տուն վերադառնալով` նա ծնողներին հարցրեց.
-Ո՞րտեղից ենք մենք:
-Վանից:
-Ա՜յ թե ինչ: Ամեն ինչ պարզ է… Ինչո՞ւ առաջ այդ մասին չէիք խոսում:
-Դե…, – ծոր տվեցին ծնողները…
Պարզվեց` Ցեղասպանությունից փրկվել և Յաշարի տոհմը վերածնել էր նրա ապուպապը, որն այն ժամանակ 9 տարեկան էր, անունը` Իսմայիլ: Նա ոտքով հասել էր Սև ծովի ափեր, որտեղ նրան ապաստան էին տվել բարի մարդիկ: Ընտանիքի մյուս անդամներին դաժանաբար սպանել էին 1915 թվականի ջարդերի ժամանակ:
Երաժիշտի ապրած ցնցումը վերածվեց զայրույթի (համաձայնեք` հեշտ չէ 40 տարեկանում կրկին բացահայտել ինքնությունդ), և նա որոշեց մեկնել Թուրքիայից: Մոտ 2 տարի ապրեց Եվրոպայում և գրեթե թողեց երաժշտական գործունեությունը:
«Ես հեռացա, դադարեցի համերգներ տալ և սկսեցի լսել ներքին ձայնս… իհարկե, շատ էի կարդում Ցեղասպանության մասին, ինչպես նաև այդ ժամանակաշրջանի պատմությունը: Շատ ժամանակ ունեի այդ հարցը տարբեր կողմերից ուսումնասիրելու համար», –Sputnik Արմենիայի թղթակցի հետ զրույցում պատմեց երաժիշտը:
Պետք է նշել, որ Յաշարն այն մարդկանցից մեկն էր, ով ներողություն է խնդրել հայերից Ցեղասպանության համար և 2008 թվականի հոկտեմբերին մասնակցել է ստորագրահավաքին (դեռ նախքան իր արմատների մասին տեղյակ լինելը): Նրա խոսքով` Անատոլիայի հայերի պատմությունը գիտեր, բայց ոչ շատ մանրամասն, իսկ Արտո Թունջբոյաջյանի հետ ծանոթանալուց առաջ հայ ընկերներ չուներ:
«Հայերի պատմության նկատմամբ հետաքրքրությունն այդքան խորը չէր մինչև Հրանտ Դինքի սպանությունը: Այդ ողբերգական իրադարձությունը, կարելի է ասել, շրջադարձային եղավ, քանի որ շատերը բարձրաձայնեցին այդ թեման», – նշեց նա:
Ամբողջությամբ՝ armeniasputnik.am