Տպել
Մասնագիտությամբ դիվանագետ Հայկ Պետրոսյանին սկսեցին ճանաչել տարիներ առաջ կայացած «Հայ սուպերսթար» նախագծի շրջանակներում, որից հետո նա հոր` Վարդան Պետրոսյանի հետ համատեղ համերգներ ունեցավ` կատարելով Շառլ Ազնավուրի երգացանկից որոշ երգեր։ Համերգներն ընդհատվեցին Հայկի բանակ զորակոչվելու պատճառով։ Այսօր արդեն Հայկը կրկին հանդիսատեսին հրավիրում է համերգների: Հայկին հանդիսատեսը հիշում է նաև «Հայկասթրես» ներկայացման շնորհիվ: Մեծ հետաքրքրության և բարձր գնահատականի արժանացած «Կյանք ու կռիվ» ֆիլմում Հայկի մարմնավորած կերպարն առանձնանում էր «բազմաբովանդակությամբ»: Իր նախորդ՝ «Եթե ես լինեի պապա» ներկայացման մեջ Հայկն անդրադառնում էր ընտանիքում կին, ամուսին, երեխա փոխհարաբերություններին, իսկ իր նոր՝ «Սուրբ Վալենտի՞ն, ոչ՝ Սուրբ Սարգիս» ներկայացում-համերգն առավել քան «հայրենասիրական» է: Սակայն Հայկն ինքնատիպ չէր լինի, եթե լրջագույն հարցերն անգամ չմեկնաբաներ երգիծանքով և համով հումորով: Փետրվարի 14-ին կայանալիք «Սուրբ Վալենտի՞ն, ոչ՝ Սուրբ Սարգիս» ներկայացման և շատ ավելի հետաքրքիր հարցերի շուրջ մենք զրուցեցինք Հայկի հետ:
– Վերնագրի ընտրությունը «հայրենասիրական» պոռթկո՞ւմ է:
– Նաև՝ դա: Իրականում պետք չէ շատ լրջացնել վերնագիրը, հատկապես, երբ այն կատակելու մեծ հնարավորություն է տալիս: Ներկայացման ժամանակ պատմելու եմ և՛ Սուրբ Վալենտինի, և՛ Սուրբ Սարգսի պատմությունները: Դա արվելու է միմիայն երգիծանքով: Հայաստանում երիտասարդներն ավելի շատ գիտեն Սուրբ Վալենտինի մասին, քան՝ Սուրբ Սարգսի: Լավ է, որ ժամանակին Արամ Ասատրյանը մի երգ երգեց՝ «Սուրբ Սարգիս ես կգնամ»: Ահագին «ռասկրուտկա» եղավ մեր Ս. Սարգիսը: Վստահորեն կարելի է ասել, որ Սուրբ Սարգսի PR մենեջերն Արամ Ասատրյանն էր:
– Սբ.Վալենտինը գեղեցիկ տոն է, սակայն չե՞ք կարծում, որ արհեստականորեն է «հայիֆիկացվել»:
– Ես դեմ չեմ Սուրբ Վալենտինին: Երբ ուսումնասիրում ենք պատմությունը, ապա Վալենտինն ավելի շատ է կապված սիրո թեմայի հետ, քան Սբ. Սարգիսը: Սբ. Սարգիսն ավելի շատ կրոնական, եկեղեցական կերպար է: Նա Սբ. Վալենտինի պես գաղտնի սիրահարված զույգերին չի ամուսնացնում: Մենք՝ հայերս, շատ լուրջ ազգ ենք, և մեր սրբերը նման «տափակ» բաներ չեն անում: Մեզ մոտ լուրջ ու դաժան է ամեն ինչ: Մեր Սբ. Սարգիսը զորավար է եղել, լուրջ տղա: Եվ հիմա նրա հետ մրցում է ինչ-որ Վալենտին՝ համարյա Վալենտինկա:
– Պարզապես գլոբալիզացման հերթական դրսևորո՞ւմ է:
– Կատակները մի կողմ թողնելով՝ պետք է այդ ամենը դիտարկել՝ որպես արժեհամակարգ: Խնդիրը լավ ու վատի մեջ չէ: Ամբողջ աշխարհում է գնում գլոբալիզացման գործընթաց: Երկրները ժամանակի ընթացքում պարզապես կտրվում են իրենց էթնիկ պատկանելությունից: Օրինակ, հայկական ավանդական հարսանիքներում այսօր արդեն ազգագրական պարերն անգամ շատ քիչ են լինում: «Because am happy»-ին ավելի հավեսով են պարում: Բան չունեմ ասելու՝ ժամանակներն են այդպիսին: Բայց այստեղ մեկ այլ խնդիր կա. ուրիշինն ընդունելով՝ մենք մերն ուղղակի կորցնում ենք:
– Միգուցե մենք պարզապես չե՞նք ճանաչում մերը: Ինչ էլ գիտենք՝ «սիրողական» մակարդակի է:
– Դա շատ ավելի լուրջ խնդիր է: Հաշվի առնելով ներկա աշխարհաքաղաքական դրությունը, երբ ազգապահպանման խնդիր կա, մենք պետք է ճանաչենք մերն ու գնահատենք այն: Մենք պետք է կառչած լինենք մեր արժեքներից: Ես իսլամի «բալելշչիկ» չեմ: Բայց, օրինակ, մահմեդականներն օրը 5 անգամ աղոթում են:
– Պարզապես մահմեդականը շատ հստակ գիտի, թե ինչո՞ւ է օրը մի քանի անգամ աղոթում: Նրանք երեխայի ծնված օրից սերմանում են իրենց կրոնական արժեքները:
– Այո, նրանց կապն Աստծո հետ ավելի ուժեղ է: Նրանք կառչած են իրենց արժեքներից:
– Դե՛, մեր հույսը «հայու գենի» վրա է: Ի դեպ, այս թեման շոշափվելո՞ւ է «հայրենասիրական» Ձեր ներկայացման մեջ:
– Հայու գենն ու հայու գեյը… Ծիծաղելի է անգամ այդ թեմային անդրադառնալը: Այդ զրույցներն ու քննարկումները համացանցում պարզապես աբսուրդի ժանրից էին: Ի դեպ, նոր ներկայացում եմ գրում: Կոչվելու է «Լավը, վատը, ճիշտը»: Իմաստը նրանում է, որ աշխարհի բոլոր մարդիկ ունեն լավ և վատ կողմ, սակայն հայի դեպքն այլ է: Հայի մոտ կա նաև երրորդ որակը՝ «քյառթը»: Եվ ամեն հայ իր «քյառթն» ունի՝ միայն իրեն հասկանալի ճիշտը: Լինի մտավորական թե 5 տարեկան փոքրիկ աղջիկ՝ եթե նա հայ է, ապա նա ունի իր հայու քյառթը:
– Ո՞վ է Ձեր հանդիսատեսը:
– Մամաս, Գիգոն և մի երկու անծանոթ աղջիկ: Հիմնականում երիտասարդներն են գալիս: Հաճախ եմ նկատում, որ ավագ սերունդն իր հետ փոքրիկ երեխաների է նաև բերում իմ ներկայացումներին:
– Անցե՞լ է այն շրջանը, երբ հանդիսատեսը գալիս էր տեսնելու Վարդան Պետրոսյանի որդուն և ներկայացման ավարտին նոր ընդունում էր, որ բեմում Հայկ Պետրոսյանն էր: Թե՞ դեռ վաղ է այդ մասին երազել:
– Ինչ-որ քայլեր դեպի առաջ արվել են: Ես չեմ կարծում, որ կայացել եմ այնքան, որ ընդունվեմ միայն՝ որպես Հայկ Պետրոսյան, հետո նոր միայն՝ Վարդան Պետրոսյանի որդի: Բայց այդ օրն էլ կգա: Դա նորմալ է, երբ գալիս են իրենց Վարդանի որդուն տեսնելու բեմում: Շատ անգամներ, անծանոթ մարդիկ, երբ իմանում են, թե ով է հայրս, իրենց անկեղծ սերն ու հարգանքն են հայտնում ինձ: Սակայն ես հստակ գիտակցում եմ, որ դա պապայի հեղինակության շնորհքն է: Ինձ մնում է միայն այդ ամենը գետնով չտալ: Ես դրան դրական եմ վերաբերվում:
– Կարևորը՝ չեն ասել՝ «Природа на нем отдохнула»:
– Եվ չեն էլ ասի, քանի որ ես նաև իմ տաղանդավոր մամային եմ նման: Մամայիս մասին քիչ է խոսվում, նա միշտ կուլիսներում է մնում:
– Մեր նախորդ հարցազրույցի ժամանակ ասացիք, որ շատ ինքնաբուխ տղա եք: Բնավորության գիծ հանդիսացող «ինքնաբուխությունը» խոչընդոտներ չի՞ ստեղծում: Քանիսի՞ն եք նեղացրել «ինքնաբուխ» բնավորությամբ:
– Շատ-շատերին եմ նեղացրել, սակայն հետո այնպես եմ ներողություն խնդրել, որ հետագա մեր հարաբերությունները շատ ավելի լավ են դասավորվել: Եթե ինքնաբուխ լինելս քննարկենք այդ կոնտեքստում, որ երբեմն լինում են էմոցիաներ, որոնք շատ ավելի լավ կլիներ՝ ուղղակի չարտահայտել, այդ իմաստով՝ բոլորիս է խանգարում: Սակայն, եթե սիմվոլիկ քննարկենք այդ բառը, ապա կյանքը շատ անհետաքրքիր կդառնա, եթե չապրես ինքնաբուխ:
– Այդ սկզբունքով ապրող մարդը բաց նյարդ է, և նրան խոցելն էլ դժվար չէ: Ունե՞ք որոշակի պաշտպանիչ «պատյան», թե՞ ապրում եք, ռուսերեն ասած՝ «на ура»:
– Ինձ վիրավորելը հեշտ չէ. ես թույլ չեմ տալիս: Իմ կյանքում մի դեպք է եղել միայն, որը ես դեռ չեմ մարսել, բայց դա էլ կանցնի: Ես հիշաչար չեմ:
– Հիշողության խնդիր կա՞, թե՞ կյանքի դիրքորոշում է:
– Հիշողությանս հետ ամեն ինչ լավ է: Հիշաչարությունը, առաջին հերթին, տվյալ մարդուն է խանգարում:
– Հիասթափությունը շատ անգամ «վախճան» բառի իմաստն է կրում իր մեջ: Հատկապես, երբ հիասթափվում ես ժամանակին քեզ համար թանկ մարդուց: Նա այլևս դադարում է «գոյություն ունենալ»: Ի՞նչ է Ձեզ համար հիասթափությունը:
– Հյուգոյի «Թշվառները» գրքում մի հիանալի, առանցքային հատված կա, որը լավագույնս տալիս է այդ հարցի պատասխանը: Եբր Ժան Վալժանը բանտից դուրս է գալիս և ապրում է մի կրոնականի տանը, ով իրեն հայրություն է անում, նա այդ մարդու տանից գողություն է անում: Երբ ոստիկանները նրան բռնում են՝ նա մտածում է, որ կրկին դատվելու է, բայց կրոնական մարդը ներում է նրան: «Նա իմ հյուրն է, ես եմ դա տվել նրան»,- ասում է կրոնականը ոստիկաններին: Այդտեղ Ժան Վալժանի մոտ կոտրվում է մի բան: Նա հասկանում է, որ իր հանդեպ երբեք այդքան բարի չեն եղել, որ նրան առաջին անգամ մարդու տեղ դրեցին: Այդ ապրումներից հետո նա բոլորովին այլ մարդ է դառնում: Հիասթափությունն ինձ համար վախճանը չէ: Մարդուն միշտ պետք է ևս մի հնարավորություն տալ, հատկապես, եթե նա թանկ է քեզ համար: Իսկ եթե ապուշի մեկն է, ապա պարզապես պետք չէ մոտ թողնել նրան այլևս:
– Տարիքի հետ մարդկանց քանակը չի՞ «մաղվում»:
– Կովալյով ազգանունով հոգեբան կա, ով իր հարցազրույցներից մեկում հետաքրքիր միտք է արտահայտել: Նա ասում է. «Երկու տարին մեկ ջնջեք Ձեր հեռախոսից բոլոր կոնտակտները: Վստահեցնում եմ, այն մարդիկ, ովքեր իսկապես կարևոր են՝ կվերականգնվեն: Եվ նրանք կազմելու են նախկին կոնտակտների 20 տոկոսը միայն»: Տարիքի հետ ծերունական հատկություններ եմ ձեռք բերում. կան մարդիկ, ովքեր պարզապես էներգիա են տանում, և որոնցից միայն բացասական էմոցիաներ եմ ստանում, աշխատում եմ հեռու մնալ նրանցից:
– Մի առիթով նշել էիք, որ կորպորատիվներ վարելը չի դառնալու Ձեր «հացի աղբյուրը» նաև ապագայում: Դուք դեռ շարունակո՞ւմ եք մտածել, որ մեր երկրում արտիստի համար դա հնարավոր ճանապարհ է:
– Կարծում եմ՝ հնարավոր է: Բացի այդ, այն, ինչ ես անում եմ՝ սիրով եմ անում: Ես իմ տարբերակով եմ վարում կորպորատիվները՝ իմ մոտեցմամբ: Ազնիվ քրտինքով արված աշխատանք է, և դրա մեջ անհարմար զգալու ոչինչ չկա: Վերջերս կորպորատիվ էի վարում, որտեղ 150 մարդ ինձ հետ հավասար երգում էր: Ես կարողանում եմ ուրախացնել մարդկանց: Իսկ այդ ուրախությունը փոխադարձ է: Հավատացեք, անգամ այդտեղ կարող ես ինքդ քեզ կոփել՝ որպես արտիստ, հղկել, քանի որ գործ ունես բազմաշերտ հասարակության հետ: Եթե մի օր ես կարողանամ միայն իմ ներկայացումներով և համերգներով ապահովել այն մարդկանց, որոնց պետք է ապահովեմ, հնարավոր է՝ այլևս չվարեմ նման միջոցառումներ: Կամ՝ տարին մեկ-երկու անգամ, այն էլ՝ «պապու» գնով: Չնայած այդտեղ էլ մտավախություն կա: Եթե «պապու» գնով ես վարում, դա արվում է հստակ միջավայրի համար, որոնք առավոտյան արթնանում են և այդ մի քանի հազար դոլարն արդեն ծախսած են լինում: Իսկ ես այդ մարդկանց այդքան էլ չեմ սիրում:
– Սրամտությունից բացի, հայրիկից ի՞նչ եք ժառանգել:
– Չեմ կարծում, թե սրամտությունը ժառանգաբար փոխանցվում է: Դե, երևի՝ շարժ ու ձևը, դունչը…
– Նկատե՞լ եք, որ շատ անգամ և շատ հարցերում վարվում եք Ձեր հոր պես:
– Մինչ այսօր հայրս ինձ վրա մեծ ազդեցություն ունի՝ թե որպես հայր, թե որպես մտավորական Վարդան Պետրոսյան: Կա մի տարիք, երբ պապան հեղինակություն է, միայն՝ որովհետև նա քո պապան է: Սակայն տարիքի հետ փորձում ես վերլուծել, թե ինչո՞ւ է այդպես, և արդյոք անկեղծորեն համամի՞տ ես նրա տեսանկյունի հետ: Ես ու հայրս կարևորագույն և գլոբալ հարցերի շուրջ նույն մոտեցումն ունենք: Օրինակ, ինչպե՞ս հաղթահարել դժվարությունները, ու առհասարակ ինչի՞ համար են մեզ տրվում դժվարությունները: Մենք նույն պատասխաններն ունենք նմանօրինակ հարցերին: Այդ իմաստով ես շատ երջանիկ մարդ եմ, քանի որ հորս հետ շատ եմ խորհրդակցում: Նրա խորհուրդներն ինձ միշտ թիկունք են եղել:
– «Կյանք ու կռիվ» ֆիլմում կերտած Ձեր հերոսին համարո՞ւմ եք ընկեր: Իհա՛րկե, ֆիլմում տրված են Ձեր կերպարի արած քայլի բոլոր պատասխաններն ու բացատրությունները: Բայց, միևնույն է, այդ ամենը միայն բացատրություններ են:
– Ֆիլմի 4 տղաներն իսկապես շատ լավ ընկերներ էին: Եվ, բնականաբար, պետք էր մի աղջիկ, ով կհարամեր այդ ընկերությունը: Իմ հերոսը մի տեսակ լավ ընկեր է, բայց ստացվում է, որ այդ պահով լավ ընկեր դուրս չեկավ: Լևոնի կերպարը, ի տարբերություն մյուս հերոսների, շատ ավելի բազմաշերտ է: Բացի այդ, աղջկա գլխին ոչ ոք զենք չէր պահել և ստիպել ամուսնանալ: Չէր ուզում՝ թող չամուսնանար ու սպասեր մինչև վերջ իր Տիգրանին:
– Դուք այդպես կվարվեի՞ք Ձեր ընկերոջ հետ:
– Իմ կյանքում եղել է առիթ, երբ ես կարող էի այդպես վարվել, բայց ես դա չեմ արել: Ես այլ մոտեցում ունեմ ընկերության և սիրո հարցերում:
– Եվ, քանի որ հասանք անձնական թեմաներին, կասե՞ք՝ Ձեզ ե՞րբ ենք ամուսնացնում:
– Երբ հարմար է: Դուք ասեք: Ես հիմա չեմ մտածում ամուսնության մասին: Չեմ մտածում, որ վա՜յ, 30 տարեկան եմ շուտով, պսակվել է պետք… Իրականում ես լավ պահպանված 22 տարեկան տղա եմ: Հիմա շատ են զույգերը, որոնք արագ ամուսնանում են, արագ էլ՝ բաժանվում: Ես չեմ հավատում «Մի բարձի ծերանանք»-ին:
– Ձեզ վախեցնո՞ւմ է այն հանգամանքը, որ գնալով «բարձերը շատանում» են:
– Բարձերն իրո՛ք շատանում են: Դրսում իրար սիրելը մեկ այլ բան է, տան մեջ, կենցաղում՝ մեկ այլ: Առաջին 15 օրն էլի կարելի է դիմանալ, բայց թե հետո ի՞նչ կլինի՝ չգիտեմ: Իրականում բարդ բան է ամուսնանալը: Միայն սիրով չի սկսվում և ավարտվում, այստեղ նաև հարգանքի, փոխզիջման և էլի հազար ու մի հարց կա: Ես դեռ պատրաստ չեմ:
Քրիստինե Մարտիրոսյան
168.am
