Աստղագետները 2 սև խոռոչ են հայտնաբերել, որոնք ամենամոտն են Երկրին (տեսանյութ)
Advertisement 1000 x 90

Աստղագետները 2 սև խոռոչ են հայտնաբերել, որոնք ամենամոտն են Երկրին

Աստղագետները, վերլուծելով եվրոպական Gaia տիեզերական աստղադիտակից ստացած տվյալները, հայտնաբերել են Երկրին ամենամոտ գտնվող երկու սև խոռոչներ, որոնք ստացել են Gaia BH1 և Gaia BH2 անունները։

Առաջին սև խոռոչը գտնվում է Օֆիուչուս համաստեղությունում՝ Երկրից 1560 լուսատարի հեռավորության վրա, երկրորդը հայտնաբերվել է Կենտավրոսի համաստեղությունում՝ 3800 լուսատարի հեռավորության վրա։

Երկու օբյեկտներն էլ յուրահատուկ են։ Դրանք հնարավոր է եղել հայտնաբերել՝ ուսումնասիրելով դրանց շուրջ պտտվող ուղեկից աստղերի շարժման առանձնահատկությունները. տարօրինակ տատանումները ցույց են տվել, որ այս աստղերը պտտվում են որոշ զանգվածային օբյեկտների շուրջը. երկու դեպքում էլ նրանց զանգվածը եղել է Արեգակի զանգվածի մոտ տասնապատիկ չափ։ Այդ օբյեկտները լույս չեն արձակել, ինչն էլ գիտնականներին ստիպել է մտածել, որ խոսքն ակնհայտորեն սև խոռոչների մասին է։

Մինչև վերջերս աստղագետներին հայտնի բոլոր սև խոռոչները հայտնաբերվում էին լույսի արձակման միջոցով, սովորաբար ռենտգենյան և ռադիո տիրույթներում. լույսն արտադրվում է օբյեկտի կողմից կլանված նյութից: Սակայն պարզվել է, որ Gaia BH1-ը և Gaia BH2-ը իսկապես սև խոռոչներ են, և դրանք հայտնաբերվել են բացառապես գրավիտացիոն էֆեկտների միջոցով:

Այս սև խոռոչների շուրջը պտտվող աստղերի ուղեծրերի բարձրությունը անսովոր մեծ է, ինչի շնորհիվ դրանք տարբերվում են սև խոռոչի շուրջը ցածր աստղի ուղեծրով այսպես կոչված ռենտգենյան երկակի համակարգերից: Սա գիտնականներին հիմք է տվել ենթադրելու, որ նոր տեսակի երկակի համակարգերը կարող են համեմատաբար հաճախ առաջանալ:

Եվրոպական տիեզերական գործակալությունը նաև նշում է, որ Gaia տիեզերական աստղադիտակն ապացուցել է, որ այն հարմար գործիք է նման օբյեկտներ հայտնաբերելու համար. այն ճշգրիտ չափում է միլիարդավոր աստղերի դիրքն ու շարժումը, ինչը թույլ է տալիս կարևոր տեղեկություններ ստանալ այս աստղերի վրա գրավիտացիոն ազդեցություն ունեցող օբյեկտների մասին:

Ավելի վաղ Gaia BH2-ի հետքերը ռենտգենյան և ռադիոտիրույթներում փորձել են հայտնաբերել ամերիկյան Chandra X-ray աստղադիտարանի և Հարավային Աֆրիկայում տեղակայված MeerKAT ռադիոաստղադիտակի հետ աշխատող մասնագետները։ Երկու դեպքում էլ ոչինչ չէր հաջողվել գտնել։

news.am