Տպել
Դյուսելդորֆի համալսարանական հիվանդանոցից (Գերմանիա) հայտնել են, որ իրենց վերահսկողության տակ գտնվող հիվանդը գենետիկորեն ձևափոխված ոսկրածուծի բջիջների փոխպատվաստումից հետո ավելի քան մեկ տասնամյակ գտնվում է ՄԻԱՎ-ի ռեմիսիայի մեջ: Սա հույս է ներշնչում ՄԻԱՎ-ի բուժման թերապիայի ստեղծման համար, որը կօգնի երաշխավորված պայքարել այս հիվանդության դեմ։ CRISPR-ի նման գործիքների օգնությամբ գիտնականները կարող են ստեղծել բուժման համար անհրաժեշտ բջիջները ցանկացած քանակությամբ:
«Դյուսելդորֆյան հիվանդի» պատմությունը սկսվել է 2008 թվականին սուր միելոիդ լեյկոզ հիվանդությունը հայտնաբերելուց հետո։ Մի քանի տարի անց նրա մոտ նաև ՄԻԱՎ է հայտնաբերվել։ Գերմանացի բժիշկները որոշել են օգտագործել այս դեպքը՝ փորձարկելու այն գաղափարը, որ երկու հիվանդություններն էլ կարող են բուժվել՝ փոխպատվաստելով փոփոխված CCR5 գենով բջիջները։ Նրանք հատուկ ընտրել են ցանկալի մուտացիայով դոնոր և 2013 թվականին կատարել են բջիջների փոխպատվաստում:
CCR5-ի մուտացիան հեռացնում է գենի այն հատվածը, որը պատասխանատու է բջջի և ՄԻԱՎ-ի միացման համար, ինչը կանխում է վերջինիս տարածումը, բայց գլխավորն այն է, որ վիրուսն այլևս չի կարող «թաքնվել» բջիջների ներսում, որպեսզի բուժումից հետո նորից հայտնվի: Այս մեխանիզմն աշխատում է նաև լեյկոզին հակազդելու համար: Նախկինում «Լոնդոնի» և «Բեռլինի» հիվանդները նույն կերպ էին բուժվել ՄԻԱՎ-ից, սակայն այն ժամանակ գիտնականները հնարավորություն չունեին վերահսկելու փոխպատվաստման համար նախատեսված բջիջների գենոմի վիճակը։
ՄԻԱՎ-ից երրորդ անձին բուժելու հաջողությունը բժշկության համար անհավանական հնարավորություններ է բացում: Եթե նախկինում անհրաժեշտ էր հազվագյուտ դոնորներից ընտրել անհրաժեշտ բջջային նյութը, ապա այսօր այն կարելի է նպատակային արտադրել։ ՄԻԱՎ-ի դեմ պատրաստի դեղամիջոցի մասին դեռ վաղ է խոսել, սակայն դրա ստեղծման ուղղությունն արդեն սահմանված է։
Հրապարակման պատրաստեց ita.am-ը
