Տպել
Նոր ուսումնասիրությունը ցույց է տալիս, որ մենթոլի բույրով էլեկտրոնային ծխախոտը կարող է ավելի շատ վնասել ձեր թոքերը, քան սովորական էլեկտրոնային ծխախոտը, հայտնում է WebMD-ն։
Անանուխի բույրն օգնում է շատ ավելի թունավոր միկրոմասնիկներ տեղափոխել թոքեր: Հետազոտողներն ասում են, որ հենց այս միկրոմասնիկներն են վնասում թոքերը:
«Զգուշացեք էլեկտրոնային ծխախոտի հավելումներից»,-ասում է Փիթսբուրգի համալսարանի բժշկական դպրոցի թոքային, ալերգիկ եւ ինտենսիվ թերապիայի ավագ գիտաշխատող Քամբեզ Բենամը։ «Դրանք կարող են ստիպել ձեզ ավելի շատ մասնիկներ ներշնչել ձեր թոքեր վեյփինգի ժամանակ։ Մի՛ կարծեք, որ մենթոլը դա այն է, ինչ կարող եք արտաշնչել՝ նույնիսկ չնայած նրան, որ այն բնական կերպով պարունակվում է անանուխի բույսերում եւ ավելացվում է որոշ մթերքների եւ ըմպելիքների մեջ»,-ասել է նա։
Հայտնի է, որ էլեկտրոնային ծխախոտի աերոզոլները պարունակում են բազմաթիվ վնասակար նյութեր, ինչպիսիք են նիկոտինը եւ ֆորմալդեհիդը: Բենամի խոսքով՝ մի շարք ուսումնասիրություններ ցույց են տվել, որ էլեկտրոնային ծխախոտի գոլորշիները կարող են առաջացնել թոքերի բորբոքում, օքսիդատիվ սթրես, ԴՆԹ-ի վնասում եւ շնչուղիների հիպերակտիվություն: Դա կարող է առաջացնել ասթմա: Նա հավելել է, որ մենթոլը նույնպես թունավոր նյութ է։
Հետազոտություն
Մենթոլի հավանական վտանգը գնահատելու համար Բենամի թիմը մշակել է «վեյփինգի համար ռոբոտ»։ Այն ընդօրինակում է ջերմաստիճանը, խոնավությունը, գոլորշիացման տեւողությունը, որպեսզի գիտնականները կարողանան կանխատեսել էլեկտրոնային ծխախոտից թոքերի վնասը:
Համակարգը չափում է աերոզոլային միկրոմասնիկների չափը, քանակը եւ ինչպես են դրանք գործում: Էֆեկտները ստուգվում են այսպես կոչված «թոքերը չիպի վրա» սարքի վրա, որը հաշվարկում է հնարավոր թունավորությունը: Արդյունքները ցույց են տվել, որ մենթոլի հեղուկով վեյփի համար ավելի շատ թունավոր միկրոմասնիկներ են արտազատվել։
Նախորդ ուսումնասիրության ընթացքում Բենամի խումբը պարզել է, որ վիտամին E ացետատը՝ էլեկտրոնային հեղուկի սովորական հավելումը, որը պարունակում է մարիխուանայի հոգեակտիվ բաղադրիչ, ձեւավորում է փոքրիկ թունավոր մասնիկներ, որոնք տեղավորվում են թոքերի եւ շնչափողի եւ բրոնխների պատերի փոքր շնչուղիներում:
Վերջին ուսումնասիրությունը, որը առցանց հրապարակվել է ապրիլի 11-ին Respiratory Research ամսագրում, ենթադրում է, որ մենթոլի հավելումները կարող են նույնքան վտանգավոր լինել, որքան վիտամին E ացետատը, նշել են գիտնականները:
Կարգելե՞ն մենթոլը
Մինչդեռ մենթոլն արգելելու շարժում կա։ 2022 թվականին ԱՄՆ Սննդամթերքի եւ դեղերի վարչությունն առաջարկել է արգելել մենթոլի օգտագործումը սովորական ծխախոտներում։ Այն արգելել է մենթոլի համով երկու էլեկտրոնային ծխախոտի վաճառքը, որպեսզի երեխաները չսկսեն ծխել կամ խմել։
«Համարվում էր եւ շատ դեպքերում շարունակում է համարվել, որ էլեկտրոնային ծխախոտը սովորական ծխախոտի լավագույն այլընտրանքն է»,-ասում է Նյու Յորքի Նյու Հայդ պարկում գտնվող Northwell Health-ի ծխախոտի վերահսկման կենտրոնի տնօրեն Ջենիֆեր Սիդին:
«Ուսումնասիրություններ են իրականացվում այդ կարծիքը հերքելու համար։ Էլեկտրոնային ծխախոտները պարունակում են նաեւ մի շարք վտանգավոր քիմիական նյութեր, եւ ակնհայտ է դառնում, որ դրանք պարտադիր չէ, որ ավելի առողջ տարբերակ լինեն»,-ասել է նա։ Հայտնի է, որ մենթոլը թմրություն կամ հովացման ազդեցություն է առաջացնում, ուստի ծխելը դառնում է ավելի հաճելի, բացատրել է Սիդին:
«Մենթոլի հավելումը ծխողներին թույլ է տվել ավելի խորը շնչել, ինչը հանգեցրել է ավելի շատ քաղցկեղածին նյութերի ներթափանցման: Դրա պատճառով քաղցկեղի դեպքերի թիվն ավելանում է, եւ թոքերի քաղցկեղը ավելի խորն է հայտնաբերվում թոքերի խոռոչներում»,-ասել է նա։
Ջենիֆեր Սիդին նշել է, որ էլեկտրոնային ծխախոտներին մենթոլ ավելացնելը նույն ազդեցությունն ունի, ինչ սովորական ծխախոտին մենթոլ ավելացնելը: «Վտանգավոր քիմիական նյութերի ավելի մեծ ծավալ է ներշնչվում մենթոլի հավելումով։ Այս քիմիական նյութերը կարող են թոքերի ավելի մեծ վնաս պատճառել, ճիշտ այնպես, ինչպես սովորական ծխախոտ ծխելը»,-ասել է նա։
«Ցավոք, դեռահասների շրջանում էլեկտրոնային ծխախոտը շարունակում է ժողովրդականություն վայելել: Հետազոտությունները ապացուցում են, որ էլեկտրոնային ծխախոտներն ավելի անվտանգ տարբերակ չեն»,-նախազգուշացրել է Սիդին՝ հավելելով, որ չնայած դրան երիտասարդները դեռ շարունակում են գնել դրանք։
