Տպել
Արթուր Դանիելայնի հրապարակումը.
«Ամերիկայում սովորելիս անգլերենի մի հատ սևամորթ, տարիքով մեծ, բայց լիբերալ հայացքների տեր դասախոս ունեինք: Գրականություն հանձնարարելիս սա մեծ մասամբ արտասահմանյան գրականություն էր հանձնարարում ու կրիտիկական մտածելակերպի զարգացման նպատակով ժամերով ստիպում էր, որ վերլուծեինք պատմվածքները: Ընդ որում, լեկցիաների շարքի անունը հենց տենց էր՝ Critical Thinking (կոդը English 104):
Գրքերից մեկը ճապոնական էր: Ճապոնուհու մի պատմվածք էր, որի ընթացքում նա մեզ հայտնում էր, թե ինչպես է նա իր սեփական նորածին առաջնեկին լողացնելիս միտումնավոր խեղդամահ անում: Ոչ գրքի անունն եմ հիշում, ոչ էլ հեղինակին: Ալեգորիաներով լի այդ գիրքը գտնելու համար օգտակար որևէ այլ դետալ էլ չեմ հիշում ցավոք: Բայց քննարկումը շատ լավ եմ հիշում:
Սպանված երեխան հետպատերազմյան սրընթաց զարգացող Ճապոնիան էր մարմնավորում: Իր հաջողակ, բայց բարոյապես անկայուն ամուսնուն պատժելու համար մայրը սպանում է իրենց երեխային: Ճապոնիայի Ամերիկյան օկուպացիան, ոչ միայն ռազմական բնույթ էր կրում, այլ նաև տնտեսական, մշակութային և քաղաքական: Տեղական ազգայնական շրջանակների համար կապիտուլյացիան առհասարակ, ու ամերիկյան «անբարոյական» վարքերն ու դրանց հետևող Ճապոնացիները խայտառակություն էին, որի հետ նրանք դժվար էին համակերպվում: Խայտառակության զգացումը այնքան մեծ էր, որ նրանք իրենց «երեխաներին» էին ուզում սպանել, որ թույլ չտան, որ օտարները նրանց այլասերեն:
Ճապոնական ազգայնականությունը շատ խորը արմատներ ունի այդ հասարակության մեջ և պրակտիկան ցույց է տալիս, որ որքան էլ անգլո-սաքսերը փորձում էին արմատխիլ անել, դա նրանց չէր հաջողվում: Հիմա էլ, Դուգլաս ՄաքԱրթուրի նահանգապետությունից 70 տարի անց, իրենց մեջ նորից արթնանում է Ճապոնու գենը… Ռսների հետ ակտիվացող բանակցությունները հենց դա են վկայում: Ռուս-ամերիկյան լարվածության ֆոնին նրանք պահից օգտվում են և փորձում են օտար լծից դուրս գալ: Ու 70 տարի տևած «բռնաբարությունից» ու ինստիտուցիոնալ անբարոյականացումից (տենց հատուկ մարմնավաճառացման ինստիտուտներ կային) հետո այդ հասարակությունում միևնույն է բ*զի տղերքը այնքան քիչ են, որ իշխանությունը կարա չմտահոգվի, որ անկախ արտաքին քաղաքականություն վարելու դեպքում, երկրի ներսում այդ բ*զի տղերքը կգնան սաբոտաժների, ահաբեկչությունների, կխաթարեն բարեփոխումները ու տարատեսակ հակապետական գործողությունների կդիմեն: Իրենց մոտ բ*զի տղերքը քիչ էին, քանի որ ամոթից սեփական «երեխուն» սպանող մայրերեն էին շատ: Սա է պատճառը, որ այդ երկիրը կզարգանա, կպատերազմի, կհաղթի կամ կտապալվի, հետո նորից կվերածնվի ու միշտ կապրի արժանապատվորեն: Իրենց համար թասիբն ու արժանապատվությունը աճպարարության առարկա չեն, նրանք պահպանողական են, ոչ թե կենացներով, այլ գործով: Իրենց մոտ առհասարակ կենացներ չեն ասում…
Հ.Գ. Էդ գրքի ալեգորիաների մասին մի ամբողջ գիրք կարելի ա գրել, սակայն ինձ համար ամենա ուշագրավը պետության ասոցացումն էր զավակի հետ, ոչ թե ծնողի: Պետությունը, հայրենիքը, ասոցացնելով ծնողի հետ, մարդու մոտ կապիտալիստական, սպառողական մոտեցում է դաստիարակվում, մինչդեռ պետություն-զավակը սոցիալիստական մոտեցում է ենթադրում: Հայրենիքի զավակները պետության ծիծը ծծողի դերում են, իսկ պետության ծնողները իրենց հացը կիսում են համընդհանուր զավակի հետ: Սա ենթագիտակցական մակարդակի վրա է ամրագրվում: Եթե Նիցշեն նացիոնալ սոցիալիզմի փիլիսոփայական հենարաններից է, ապա այս պատմվածքն իմ համար այդ գաղափարախոսության գեղարվեստական սյուներից է:
Հ.Հ.Գ. Ներկա պահին հայկական երկու պետություններից ավելի կենսունակ է թվում Արցախը, քանի որ այնտեղի մայրերը շատ ավելի խիստ են, ես նույնիսկ կասեի դաժան»:
