Սեպտեմբերի 8-ի երեկոյան մահացել է Մեծ Բրիտանիայի թագուհի Եղիսաբեթ II-ը։ 96-ամյա միապետն իր երկար կյանքի ընթացքում կարողացել է ոչ միայն տեսնել զանգվածային մշակույթի ծաղկման շրջանը, այլև դառնալ դրա մի մասը։ Եղիսաբեթ II-ի թագադրման արարողությունը, որը տեղի է ունեցել 1953 թվականին, հեռարձակվել է բրիտանական հեռուստատեսությամբ։ Ենթադրվում է, որ այս իրադարձությունը հսկայական դեր է խաղացել հեռուստատեսային հեռարձակման մասսայականացման գործում: Եղիսաբեթ II-ի մասին բազմաթիվ ֆիլմեր են նկարահանվել՝ թե՛ վավերագրական, թե՛ գեղարվեստական։ Նրանք օգնում են հասկանալ, թե ինչպիսին է միապետի կյանքը, ինչպես նաև պատմում են մեր ժամանակների ամենահայտնի թագուհու անհատականության մասին։
- Лондонские каникулы
A Royal Night Out
1945 թվական։ Եվրոպան տոնում է Գերմանիայի նկատմամբ հաղթանակը։ Նշանակալից իրադարձության պատվին Մարգարետ և Եղիսաբեթ քույրերին թույլատրվում է գիշերով հեռանալ Բուքինգհեմյան պալատից։ Այսպիսով նրանք հայտնվում են Լոնդոնի կենտրոնում՝ ուրախ, բայց ոչ բոլորովին արքայական։ Ֆիլմի ռեժիսորը Ջուլիան Ջարոլդն էր, ով հայտնի է «Թագը» հեռուստասերիալով։ Ֆիլմը ցույց է տալիս թագավորական ընտանիքի մարդկային բնույթը։ Քույրերն ունեն նույն զգացմունքներն ու ցանկությունները, ինչ սովորական անգլիացիները։ Բայց դրանք կարող են իրական լինել միայն մեկ գիշերվա համար: Մարգարետից և Եղիսաբեթից հետո պահանջվում է վերադառնալ իրենց թագավորական կարգավիճակին:
- Корона
The Crown
Սերիալը սկսվում է Եղիսաբեթի և Ֆիլիպի հարսանիքով և պատմում է միապետի կառավարման տասնամյակների մասին։ Եղիսաբեթը փորձում է չկորցնել իր ուժն ու ազդեցությունը, սովորում է ընդհանուր լեզու գտնել փոփոխվող վարչապետների հետ ու ճանապարհին լուծում ընտանեկան խնդիրներ։ Պարզվում է, որ թագուհու կյանքը ոչ միայն հոյակապ իրադարձություններին մասնակցելն է, այլ նաև միայնությունը։ Ե՛վ հանդիսատեսը, որը բարձր գնահատականներ է տալիս, և՛ քննադատները, ովքեր նախագծին արդեն յոթ «Ոսկե գլոբուս» են տվել, հիացած են սերիալով։ Սերիալի հինգերորդ եթերաշրջանը կթողարկվի աշնանը։ Վեցերորդը նկարահանման փուլում էր, սակայն սգի պատճառով նկարահանումներն առայժմ դադարեցվել են։
- Королева
The Queen
Եղիսաբեթ II թագուհին փորձում է ուշքի գալ արքայադուստր Դիանայի ողբերգական մահից հետո։ Միապետն ընտանիքի հետ փակվում է Բալմորալ ամրոցում և պալատականներին հայտարարում, որ հրապարակային հուղարկավորություն չի լինելու։ Սակայն երիտասարդ վարչապետ Թոնի Բլեերը պնդում է, որ հուղարկավորությունը պետք է լինի, քանի որ կարծում է, որ դա կօգնի միավորել երկիրը, ինչպես նաև պահպանել բնակչության հավատարմությունը թագավորական դինաստիայի հանդեպ։
Թագուհու դերը կատարել է Հելեն Միրենը, ով իր կատարման համար ստացել է Օսկար։ Կինոնկարը ցույց է տալիս, թե որքան դժվար է համատեղել անձնական կյանքը, թագավորական պարտականությունները և քաղաքական որոշումները։ Զարմանալի չէ, որ ֆիլմը սկսվում է Շեքսպիրի «Գլխի հանգիստը թագում» մեջբերումով։
- Елизавета: Невидимая королева
Elizabeth: The Unseen Queen
Թարմ վավերագրական ֆիլմ, որտեղ Եղիսաբեթը պատմում է իր կյանքի պատմությունները: Ի թիվս այլ բաների, նա պատմում է իր առաջին արտասահմանյան շրջագայության և նշանադրության մասին՝ միայն տասնամյակներ անց թագուհին բացահայտեց իր կենսագրության որոշ իրադարձությունների գաղտնիքները։ Ֆիլմում օգտագործվում են նաև իշխող ընտանիքի անձնական տեսագրությունները։ Թագուհին ձեզ հնարավորություն է տալիս կուլիսների հետևում տեսնել, թե ինչպիսին է այսօրվա միապետների կյանքը ներսից:
- Елизавета I и II: Золотые королевы
Elizabeth I and II: The Golden Queens
1558 թվականին գահ բարձրացավ 25-ամյա Եղիսաբեթ I-ը։ Նա իշխանության ղեկին էր մինչև 1603 թվականը, նրա թագավորությունը սովորաբար կոչվում է «Անգլիայի ոսկեդար»։ 1955 թվականին 25-ամյա մի աղջիկ կրկին թագուհի դարձավ՝ այս անգամ Էլիզաբեթ II-ը։ Վավերագրական ֆիլմը համեմատում է երկու թագուհիների, որոնց ճակատագրերը շատ առումներով նման էին: Կանայք ստիպված էին պայքարել իրենց ընտանիքի անդամների հետ ազդեցության համար և լսել նախատինքներ իրենց երիտասարդ տարիքի պատճառով, բայց երկուսն էլ կարողացան դիմակայել փորձությանը: Երկուսն էլ երկար ժամանակ ղեկավարել են երկիրը, և նրանց օրոք աշխարհը շատ է փոխվել։ Երկու սերիաների ընթացքում փորձագետները գտնում են այլ մանրամասներ, որոնք միավորում են երկու Եղիսաբեթներին:
Սիրարփի Աղաբաբյան